Πιερ Λερούς: Για την Ευρώπη η κατάσταση είναι εξίσου ανησυχητική με την Ουκρανία

Στην Ουκρανία, η στρατιωτική κατάσταση εξελίσσεται πολύ αργά. Ενώ οι Ρώσοι προελαύνουν και θα μπορούσαν να καταλάβουν το Ποκρόφσκ, η πλήρης κατάκτηση του Ντονμπάς είναι πιθανό να διαρκέσει πολλούς ακόμη μήνες. Υπάρχει άλλος τρόπος για να τερματιστούν οι μάχες;

Pierre Lellouche : Σε τρεις μήνες, ο πόλεμος στην Ουκρανία θα εισέλθει στον πέμπτο χρόνο του ! Ενάμιση εκατομμύριο στρατιώτες έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί και από τις δύο πλευρές. Η Ουκρανία μαστίζεται από τον πόλεμο. Η κατάσταση δεν είναι καλή ούτε για την Ουκρανία, ούτε για τους Ευρωπαίους συμμάχους της. Στρατιωτικά, ο πόλεμος έχει πάψει προ πολλού να είναι πόλεμος κινήσεων. Έχει μεταλλαχθεί σε πόλεμο με μη επανδρωμένα αεροσκάφη που απαγορεύει οποιαδήποτε σημαντική μετακίνηση δυνάμεων. Διπλωματικά, ο πόλεμος διεξάγεται επίσης σε μεγάλες αποστάσεις μεταξύ Αμερικανών και Ρώσων, σύμφωνα με τις ιδιοτροπίες του Αμερικανού προέδρου, ο οποίος άλλοτε καλοπιάνει τον Ρώσο ομόλογό του, άλλοτε τον απειλεί με κυρώσεις, ακόμη και με την παράδοση στην Ουκρανία πυραύλων κρουζ μεγάλου βεληνεκούς. Ο Πούτιν, από την πλευρά του, αγοράζει χρόνο : το εσωτερικό μέτωπο αντέχει, όπως και η οικονομία του και ο Κινέζος σύμμαχός του τον στηρίζει. Οι πολεμικοί του στόχοι του Ρώσου Προέδρου δεν έχουν κλονιστεί : προσάρτηση ολόκληρου του Ντονμπάς και της Κριμαίας, αλλά και η αναμόρφωση του συστήματος ασφαλείας της ηπείρου : λιγότερο ΝΑΤΟ στα σύνορά της Ρωσίας και μια ουδέτερη Ουκρανία που, στην πραγματικότητα, θα παρέμενε εντός της σφαίρας επιρροής της.

Η μυρωδιά του αίματος και ο φόβος του αντιπάλου έλκουν τα αρπακτικά. Οι Ρώσοι έχουν κατανοήσει απόλυτα την ιστορική σημασία της αμερικανικής απόφασης να αποσυρθούν από την Ευρώπη, όπως απέδειξε για άλλη μια φορά η πρόσφατη αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από τη Ρουμανία. Ο Πούτιν, επομένως, αυξάνει την πίεση στον εναπομείναντα αδύναμο κρίκο : την Ευρώπη, κυρίως μέσω επαναλαμβανόμενων πτήσεων από drones και μαχητικά αεροσκάφη πάνω από γειτονικές χώρες του ΝΑΤΟ, τόσο για να δοκιμάσει τις αντίπαλες άμυνες όσο και, πάνω απ ‘όλα, για να δείξει ότι η αλυσίδα διοίκησης του ΝΑΤΟ είναι περισσότερο γραφειοκρατική παρά επιχειρησιακή. Οι Ρώσοι έχουν από καιρό εμμονή με την αναγνώρισή τους ως πυρηνική υπερδύναμη στο ίδιο επίπεδο με την Αμερική, και, κατά συνέπεια, η Ουάσιγκτον δεν θα είχε άλλη επιλογή από το να διαπραγματευτεί με τη Μόσχα. Εξ ου και η ανακοίνωση, αμέσως μετά την ακύρωση της προγραμματισμένης συνόδου κορυφής στη Βουδαπέστη από τον Τραμπ, δύο νέων «φουτουριστικών» πυρηνικών όπλων, η οποία οδήγησε τον Τραμπ (κάτι που οι Ρώσοι δεν είχαν προβλέψει) να ανακοινώσει την επανέναρξη των αμερικανικών πυρηνικών δοκιμών «στο ίδιο επίπεδο» με άλλες δυνάμεις (δηλαδή τη Ρωσία και την Κίνα).

Η νευρική υπερκινητικότητα του Μακρόν στο ουκρανικό ζήτημα είναι χαρακτηριστική της υπόλοιπης πολιτικής του «και του ένα και το άλλο». Στην αρχή του πολέμου, ο Μακρόν ξεκίνησε τονίζοντας τα «συμφέροντα ασφαλείας» της Ρωσίας και επιδιώκοντας διάλογο με τον Πούτιν, πριν γίνει μετά ένας από τους κύριους αντιπάλους του προσπαθώντας να οδηγήσει τους Ευρωπαίους εναντίον του Πούτιν. Ο Μακρόν έφτασε μάλιστα στο σημείο να αποκαλέσει τον Πούτιν «δράκο» που τρέφεται με τα λάφυρα των γειτόνων του, εκφοβίζοντας για τον κίνδυνο άμεσου πολέμου στην τηλεόραση και υποχρεώνοντας ουσιαστικά τους Γάλλους στρατιωτικούς ηγέτες να συζητήσουν την προοπτική μιας άμεσης αντιπαράθεσης με τη Ρωσία τα επόμενα χρόνια. Από το 2017, ο Μακρόν έχει μιλήσει πολύ για «μια κυρίαρχη Ευρώπη» μόνο και μόνο για να διαπιστώσει σήμερα ότι δεν υπάρχει. Έχει επίσης μιλήσει πολύ για τον επανεξοπλισμό, μόνο και μόνο για να διαπιστώσει επίσης ότι δεν είμαστε σε θέση να τον χρηματοδοτήσουμε, λόγω της πολιτικής και οικονομικής καταστροφής που ο ίδιος προκάλεσε.

Για πρώτη φορά, ο Ζελένσκι υπονοεί ότι θα συμφωνούσε σε μια κατάπαυση του πυρός, βασισμένη στην τρέχουσα γραμμή του μετώπου, που θα χρησιμεύσει ως πλαίσιο για μια μελλοντική ανακωχή. Αυτό αποτελεί μια σημαντική παραχώρηση για τους Ουκρανούς, οι οποίοι μέχρι τώρα αρνούνταν καν να εξετάσουν μια ανταλλαγή «ειρήνης αντί εδάφους», δηλώνοντας επανειλημμένα την πρόθεσή τους να ανακτήσουν όλα τα εδάφη που έχει κατακτήσει η Ρωσία. Ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι ο Πούτιν δεν δίνει κανένα σημάδι ότι είναι ικανοποιημένος με τα εδάφη που έχουν ήδη κατακτηθεί. Οι στρατηγοί του αναμφίβολα του υπόσχονται ότι θα ανακτήσουν γρήγορα το 20% του Ντονμπάς που παραμένει ακόμα υπό ουκρανικό έλεγχο.

Για τους Ευρωπαίους, η κατάσταση είναι σχεδόν εξίσου σοβαρή με αυτήν για την Ουκρανία. Όχι μόνο είμαστε εντελώς αποκλεισμένοι από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Τραμπ και Πούτιν, αλλά γιατί για τη συνέχιση των επιχειρήσεων, η κυβέρνηση Τραμπ μας άφησε να τα βγάλουμε πέρα ​​μόνοι μας. Ο Τραμπ θεωρεί αυτόν τον πόλεμο, στον οποίο, επαναλαμβάνει, «δεν θα είχε εμπλακεί ποτέ», ως έναν ευρωπαϊκό πόλεμο. Ως εκ τούτου, έχει σταματήσει όλες τις παραδόσεις όπλων και κάθε χρηματοδότηση προς την Ουκρανία. Στην πράξη, τώρα εναπόκειται σε εμάς να χρηματοδοτήσουμε την ουκρανική πολεμική προσπάθεια, τουλάχιστον 60 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, και να αγοράσουμε τα όπλα που χρειάζεται η Ουκρανία από τις Ηνωμένες Πολιτείες, εκτός από την επείγουσα αντιμετώπιση του δικού μας επανεξοπλισμού…

Η έξοδος από τον πόλεμο στην Ουκρανία αναμένεται εξαιρετικά δύσκολη και επικίνδυνη για τους Ευρωπαίους που, παρά όλες τις διακηρύξεις ενότητας, προσεγγίζουν αυτή τη δοκιμασία σε μια κατάσταση προφανούς διχασμού. Πρώτον και κύριον, υπάρχει το ζήτημα των χρημάτων. Η Γαλλία, απένταρη, ήλπιζε να χρηματοδοτήσει τον απαραίτητο επανεξοπλισμό της μέσω ενός μεγάλου ευρωπαϊκού δανείου ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ, όπως είχε γίνει για τον Covid. Αλλά η Γερμανία αρνήθηκε. Η Επιτροπή θα συνεισφέρει επομένως μόνο 150 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα μοιραστούν μεταξύ 27 χωρών… Με άλλα λόγια, πολύ λίγα. Η Γερμανία, από την πλευρά της, αποφάσισε να προχωρήσει μόνη της, επενδύοντας 500 δισεκατομμύρια ευρώ στην άμυνά της με στόχο την κατασκευή «του μεγαλύτερου στρατού στην Ευρώπη», σύμφωνα με τον καγκελάριο Μερτς.

Η ίδια δυσκολία προκύπτει όσον αφορά την βοήθεια προς την Ουκρανία. Χωρίς τους Αμερικανούς και χωρίς χρήματα, προέκυψε η ιδέα της χρήσης ρωσικών κεφαλαίων που έχουν κατατεθεί στην Ευρώπη. Το πρόβλημα είναι ότι η κατάσχεση τέτοιων κεφαλαίων, που φυλάσσονται σε μεσεγγύηση από το 2022, ακόμη και μεταμφιεσμένα ως «πολεμικές αποζημιώσεις», είναι εντελώς παράνομη και, πάνω απ’ όλα, κινδυνεύει να αποσταθεροποιήσει την εμπιστοσύνη των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και των επενδυτών, τους οποίους η Γαλλία χρειάζεται απεγνωσμένα για να χρηματοδοτήσει το δικό της χρέος. Υπάρχει επίσης διχόνοια σχετικά με το περίφημο «τείχος κατά των drones» που υποσχέθηκε η πάντα λαλίστατη Von der Leyen, και γενικότερα σχετικά με την αεράμυνα της Ευρώπης. Και εδώ, το ζήτημα σηματοδοτεί ένα πραγματικό χάσμα μεταξύ της Γερμανίας, ηγέτη μιας ομάδας περίπου είκοσι χωρών με αμερικανικές και ισραηλινές τεχνολογίες, και, από την άλλη πλευρά, της Γαλλίας και της Ιταλίας με τα δικά τους συστήματα πυραυλικής άμυνας. Η διχόνοια επιμένει σχετικά με τον λεγόμενο «συνασπισμό των προθύμων», που αποσκοπεί στην ανάπτυξη μιας δύναμης «καθησυχασμού» στην Ουκρανία μετά από μια πιθανή ειρηνευτική συνθήκη. Αλλά κανείς δεν θέλει να ακολουθήσει τον Μακρόν σε μια τέτοια περιπέτεια. Ο Ιταλός αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Σαλβίνι, τον συμβούλεψε μάλιστα να «αγοράσει ένα αλεξίσφαιρο γιλέκο, να πάρει το τουφέκι του και να πάει να πολεμήσει ο ίδιος στην Ουκρανία». Η αλήθεια είναι ότι ούτε οι Αμερικανοί, ούτε οι Ρώσοι, ούτε η πλειοψηφία των Ευρωπαίων θέλουν μια τέτοια αντιπαράθεση.

ΠΗΓΗ: Le Journal du Dimanche