Οταν μέσα σε 15 μέρες βγαίνουν δύο τράπεζες και μας λένε ότι για τη μεγάλη πλειονότητα των νοικοκυριών τα ενοίκια έγιναν απλησίαστα, προσθέτουν δε ότι για να αγοράσει κάποιος σπίτι στην Ελλάδα πρέπει να δουλεύει 13 χρόνια, να εισπράττει τον μέσο μισθό και να τον ζουν άλλοι για να μη χαλάει ούτε σέντσι, συνάγεται ότι το πρόβλημα της ακριβής στέγης άναψε κόκκινο. Ή… εναλλακτικά ότι υπάρχει και κάτι εκ του πονηρού.
Με αφορμή λοιπόν τα τελευταία στοιχεία της Eurostat που έδειξαν ότι το 2023 τα ελληνικά νοικοκυριά κατέβαλαν για στέγαση το 35,2% του εισοδήματός τους, το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ των 27, έναντι 19,7% του μέσου ευρωπαϊκού όρου, καθιστώντας τη χώρα αρνητική πρωταθλήτρια της ΕΕ στην ακριβή στέγη, Alpha Bank και Eurobank δημοσίευσαν το τελευταίο 15νθήμερο μελέτες για την προσιτότητα της στέγης στην Ελλάδα.
Η μελέτη της Alpha Bank περιέλαβε τα ευρήματα μιας έρευνας του ινστιτούτου QED σε δείγμα 2.109 νοικοκυριών και μεταξύ άλλων διαπίστωνε:
Το 70% των ελληνικών νοικοκυριών ιδιοκατοικεί, αλλά είναι οι μεγαλύτερες ηλικίες που έχουν αυξημένη ιδιοκατοίκηση. Αντίθετα, τα νεαρά ζευγάρια που συζούν και οι νεότερες γενιές παντρεμένων ζουν σε σημαντικό ποσοστό στο νοίκι.
Το 54% των ελληνικών νοικοκυριών θεωρεί ανέφικτη την αγορά κατοικίας σήμερα και το 39% τη θεωρεί δύσκολα εφικτή. Πιο απαισιόδοξοι από όλους είναι οι παντρεμένοι που ζουν στο νοίκι, με 7 στους 10 να τη θεωρούν απολύτως ανέφικτη.
Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα στην ενοικίαση, καθώς το 68% των νοικοκυριών βρίσκει τις τιμές των ενοικίων απολύτως απρόσιτες συγκριτικά με τα επίπεδα μισθών.
Από την κατηγορία των ενοικιαστών το 52% δαπανά περισσότερο από το 30% του διαθέσιμου εισοδήματός του μόνο για ενοίκιο και το 80% άνω του 30% για ενοίκιο και λοιπά κόστη που συνδέονται με τη στέγαση (λογαριασμοί, θέρμανση). Τεράστια είναι η πίεση ωστόσο για τα νοικοκυριά με μηνιαίο εισόδημα ως 1.450 ευρώ για τα οποία το ενοίκιο φτάνει το 60% του εισοδήματός τους.
Οι μισοί ενοικιαστές ή το 53% είχαν αύξηση στο ενοίκιά τους τα τελευταία δύο χρόνια, με το μεγαλύτερο ποσοστό αυξήσεων να καταγράφεται στα νησιά και στην Αττική όπου ανθεί το Αirbnb.
Από τα νοικοκυριά που ιδιοκατοικούν και πληρώνουν στεγαστικό δάνειο, το 42% δαπανά πάνω από το 30% του εισοδήματός του για δόσεις στεγαστικού δανείου και το 74% πάνω από το 30% του εισοδήματος για δόσεις και άλλα κόστη που συνδέονται με τη στέγαση. Το 44% κλήθηκε να πληρώσει αυξημένες δόσεις στεγαστικού δανείου τα τελευταία δύο χρόνια.
Οι νέοι εξακολουθούν να μένουν στο οικογενειακό σπίτι μέχρι προχωρημένη ηλικία και φεύγουν για να συγκατοικήσουν με σύντροφο, ενώ η μέση ηλικία αποχώρησης είναι γύρω στα 35 χρόνια.
Η απαισιοδοξία των νοικοκυριών σε ό,τι αφορά τη στέγαση είναι απόρροια της οικονομικής τους κατάστασης, καθώς 5 στα 10 νοικοκυριά ή το 54% δήλωσαν ότι απλώς καταφέρνουν να καλύψουν τα βασικά έξοδα διαβίωσης και δεν είναι σε θέση να αποταμιεύουν, ενώ το 11% δήλωσε ότι δεν καταφέρνει ούτε να πληρώσει τα βασικά καθημερινά έξοδα.
karditsastakra