Λογαριασμό στο Tik Tok άνοιξε ο καγκελάριος της Γερμανίας, Olaf Scholz, λίγες ημέρες πριν από την επίσκεψή του στην Κίνα, την έδρα του αμφιλεγόμενου κοινωνικού δικτύου. Ο Scholz εμφανίστηκε απελπισμένος να πείσει το Πεκίνο ότι ένας φίλος ήταν καθ’ οδόν, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το Politico. Ωστόσο έχει έναν καλό λόγο: Ο Scholz χρειάζεται την Κίνα.
Με τις επόμενες εθνικές εκλογές να απέχουν λίγο περισσότερο από ένα χρόνο, ο ηγέτης της οικονομικής μηχανής της Ευρώπης που πνέει τα λοίσθια, εξαντλεί τον χρόνο για να κάνει ένα θαύμα και να αντιστρέψει την καταδικαστική θέση της κυβέρνησής του στον γερμανικό λαό.
Η τριήμερη επίσκεψη του Scholz στην Κίνα, η οποία αρχίζει το Σάββατο, θα είναι τόσο το μεγαλύτερο όσο και το σημαντικότερο ταξίδι του στο εξωτερικό από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του στα τέλη του 2021.
Για τον καγκελάριο, που ταλαιπωρείται από χαμηλά ποσοστά αποδοχής ρεκόρ και έναν κατακερματισμένο συνασπισμό, η περιοδεία είναι μια ευκαιρία όχι μόνο να αποδείξει ότι έχει παγκόσμιο κύρος, αλλά και να δείξει στους ψηφοφόρους ότι θα κάνει ό,τι χρειαστεί για να διατηρήσει τη Γερμανία στην κορυφή.
Business über alles
Το γεγονός ότι οι ΗΠΑ, ο μεγάλος προστάτης της Γερμανίας, ασκούν πιέσεις στο Βερολίνο να “απενοχοποιήσει” τη σχέση του με το Πεκίνο, είναι ένας μόνο λόγος για τον οποίο η Κίνα μοιάζει με ένα μέρος που ο Scholz θα προτιμούσε να αποφύγει.
«Για να μην αναφέρουμε το πρόσφατο ιστορικό της Κίνας όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Υπό τον πρόεδρο Xi Jinping, η Κίνα έχει πάρει μια αυταρχική στροφή, καταστέλλοντας το κίνημα δημοκρατίας του Χονγκ Κονγκ και αναγκάζοντας περισσότερους από 1 εκατομμύριο Ουιγούρους, μια κυρίως μουσουλμανική μειονότητα, να μπουν σε “στρατόπεδα αναμόρφωσης” (τα οποία έχουν μια ανησυχητική ομοιότητα με στρατόπεδα συγκέντρωσης)», σχολιάζει το Politico.
Θα περίμενε κανείς ότι η Γερμανία, από όλες τις χώρες, θα ήταν ευαίσθητη στη δυσχερή θέση μιας εθνικής μειονότητας που αναγκάζεται να ζει πίσω από συρματοπλέγματα υπό το απειλητικό βλέμμα ένοπλων φρουρών σε παρατηρητήρια. Ακόμη και αν οι Γερμανοί ηγέτες δεν κουράζονται να υπενθυμίζουν στον κόσμο την αφοσίωσή τους στα υψηλότερα ηθικά πρότυπα, το Βερολίνο έχει αποδείξει ξανά και ξανά ότι δεν είναι πρόθυμο να θυσιάσει την ευημερία του στο βωμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των ανησυχιών της Ουάσιγκτον για την ασφάλεια ή ακόμη και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πάρτε για παράδειγμα τη Ρωσία. Μόνο όταν τα ρωσικά τανκς ξεκίνησαν για το Κίεβο στις αρχές του 2022, η Γερμανία, η οποία για χρόνια αγνοούσε τις προειδοποιήσεις των συμμάχων σχετικά με την εξάρτησή της από τη Μόσχα, άλλαξε πορεία και άρχισε να απεξαρτάται από τη ρωσική ενέργεια. Όχι ότι ο Scholz έμαθε το μάθημά του.
Οι όποιοι ενδοιασμοί μπορεί να είχε για την υπερβολική εξάρτηση από άλλες χώρες φαίνεται ότι εξατμίστηκαν μέσα στα σύννεφα καταιγίδας που περιβάλλουν τη γερμανική οικονομία. Όπως τα περισσότερα στοιχήματα που γίνονται υπό πίεση, το παιχνίδι του Scholz με την Κίνα δεν είναι καθόλου σίγουρο.
Ο δρόμος προς την κόλαση
Για δεκαετίες, ο δρόμος προς την Κίνα ήταν στρωμένος με χρυσάφι για τους Γερμανούς εξαγωγείς, γεμίζοντας τους με κέρδη και διατηρώντας τη θέση της Γερμανίας ως μια από τις κορυφαίες οικονομίες του κόσμου. Πιο πρόσφατα, όμως, αυτός ο δρόμος έμοιαζε περισσότερο με αυτοκινητόδρομο προς την κόλαση εν μέσω του ολοένα και πιο επιθετικού προστατευτισμού και της σκληρής βιομηχανικής πολιτικής του Πεκίνου. Τα δύο τρίτα των γερμανικών εταιρειών που συμμετείχαν σε πρόσφατη έρευνα του Γερμανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στην Κίνα παραπονέθηκαν για “αθέμιτο ανταγωνισμό” στη χώρα.
Εν τω μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Ένωση απογοητεύεται όλο και περισσότερο από τις γενναιόδωρες επιδοτήσεις που παρέχει η Κίνα στις βασικές βιομηχανίες της, από τους κατασκευαστές ανεμογεννητριών έως τις αυτοκινητοβιομηχανίες. Ένα τσουνάμι φθηνών κινεζικών εισαγωγών ηλεκτρικών οχημάτων στην Ευρώπη πιέζει τους τοπικούς κατασκευαστές σε τέτοιο βαθμό, που οι Βρυξέλλες εξετάζουν το ενδεχόμενο επιβολής δασμών ήδη από το καλοκαίρι.
Ενώ η αυτοκινητοβιομηχανία της Γερμανίας έχει επίσης δεχθεί πιέσεις από τις φθηνές εισαγωγές, οι εταιρείες όπως η Mercedes και η BMW διστάζουν να υποστηρίξουν την τιμωρία της Κίνας, φοβούμενες ότι θα βλάψουν τα δικά τους επιχειρηματικά συμφέροντα εκεί, αν το Πεκίνο, όπως είναι πιθανό, προβεί σε αντίποινα. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει επιστροφή. Όταν η γερμανική βιομηχανία μετακινήθηκε για πρώτη φορά στην Κίνα τη δεκαετία του 1980, πολιτικοί και στελέχη πίστευαν ότι επένδυαν στο μέλλον.
Με την ευημερία, η Κίνα θα φιλελευθεροποιούνταν και θα γινόταν πιο δυτική, ακόμη και δημοκρατική. Ήταν μια ωραία θεωρία, αλλά όπως μπορούν να επιβεβαιώσουν οι Ουιγούροι, τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν έτσι. Αντ’ αυτού, η Κίνα πέρασε δεκαετίες μαθαίνοντας από τη Δύση και εξορύσσοντας την τεχνολογία της σε σημείο που να μη βασίζεται πλέον σε χώρες όπως η Γερμανία. Δυστυχώς για τη Γερμανία, εξακολουθεί να χρειάζεται την Κίνα.
Για γερμανικές εταιρείες όπως η Siemens και η Volkswagen, οι οποίες άρχισαν να επενδύουν στην Κίνα πριν από 40 χρόνια, η χώρα αποτελεί πλέον πυλώνα των παγκόσμιων δραστηριοτήτων τους. Μόνο η Κίνα αντιπροσωπεύει περίπου το 50% των παγκόσμιων πωλήσεων αυτοκινήτων της VW.
Παρά το βεβαρημένο ιστορικό της VW – η εταιρεία ιδρύθηκε υπό τους Ναζί και στηρίχθηκε σε εργασία σκλάβων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – συνεχίζει να λειτουργεί εργοστάσιο στο Σιντζιάνγκ, όπου κρατούνται οι Ουιγούροι. Αν και η εταιρεία έχει δεχτεί πυρά στη Γερμανία επειδή δεν αποχωρεί, κάτι τέτοιο θα κινδύνευε να εξοργίσει την ηγεσία της Κίνας.
Ενώ οι μεγαλύτερες εταιρείες της Γερμανίας – οι αυτοκινητοβιομηχανίες και οι παραγωγοί χημικών προϊόντων όπως η BASF – είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην Κίνα, πολλοί προμηθευτές τους έχουν επίσης ποντάρει πολλά στη χώρα. “Το εμπόριο με την Κίνα μας φέρνει ευημερία και είναι πρακτικά αναντικατάστατο βραχυπρόθεσμα”, δήλωσε ο Moritz Schularick, πρόεδρος του Ινστιτούτου του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία.