Γράφει: Κώστας Βενιζέλος
Απροθυμία δωρητών που παραπέμπουν σε βάθος χρόνου αν και όταν υπάρξει συμφωνία
Λευκωσία: Ενας Γολγοθάς αποδεικνύεται το κεφάλαιο οικονομία της λύσης και πρωτίστως η εξεύρεση πόρων που θα χρηματοδοτήσουν την επόμενη ημέρα. Σιγά-σιγά, μέσα από τις επαφές που πραγματοποιούνται σε διάφορα επίπεδα, ξεκαθαρίζει πως η οικονομική βοήθεια θα είναι περιορισμένη. Οι περισσότεροι που γίνονται δέκτες του κυπριακού αιτήματος παραπέμπουν στον χρόνο, όταν και όποτε ξεκαθαρίσει το τοπίο. Δηλαδή, να υπάρχει μια πλήρη εικόνα για τον τελικό λογαριασμό. Όμως, είναι πρόδηλο από τις αναφορές τους πως όλοι θεωρούν ότι δεν θα πρέπει να αναμένονται σημαντικές εισφορές.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το Λονδίνο έχει ξεκαθαρίσει πως το θέμα του κόστους της λύσης, που αφορά στις αποζημιώσεις και τις δομές που θα δημιουργηθούν μετά τη συμφωνία, «θα πρέπει να λυθεί από την αγορά και όχι από τους φορολογούμενους» (εννοούν προφανώς άλλων χωρών). Η τοποθέτηση αυτή της βρετανικής πλευράς προδήλως παραπέμπει σε μια προσέγγιση πως η οικονομική πτυχή θα επιλυθεί με ίδιους πόρους.
Το Λονδίνο σημειώνει, παράλληλα, πως οι Κύπριοι «θα πρέπει να κάνουν μια θυσία» ενώ υποδεικνύεται πως οι αποζημιώσεις θα πρέπει να στηριχθούν στις τιμές του 1974 γιατί διαφορετικά «θα είναι άδικο» για τους υπόλοιπους. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Φίλιπ Χάμμοντ, είπε σε Κύπριους συνομιλητές του πως θα μπορούσε να γίνει μια μελέτη από Βρετανούς ειδικούς ενώ στην ατζέντα βρίσκεται και το σενάριο έκδοσης ομολόγων από το Σίτι του Λονδίνου, που μπορεί να παρέχει και συμβουλές.
Οι Αμερικανοί, οι οποίοι το 2004 στη διάσκεψη των δωρητών πρόσφεραν 400 εκατομμύρια δολάρια, έχουν στείλει τον περασμένο μήνα στην Κύπρο για επαφές τον βοηθό Υφυπουργό Οικονομικών αρμόδιο για την Ευρώπη και Ευρασία, Daleep Singh, ο οποίος συναντήθηκε, μεταξύ άλλων, με μέλη της Τεχνικής Επιτροπής για την Οικονομία, με τον υπουργό Οικονομικών, Χάρη Γεωργιάδη, τον υφυπουργό παρά τω Προέδρω, Κωνσταντίνο Πετρίδη, και αξιωματούχους της Κεντρικής Τράπεζας.
Μετέβη και στα κατεχόμενα και είχε επαφές στο λεγόμενο υπουργείο Οικονομικών του ψευδοκράτους.
Στην πρόσφατη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στον Νταβός, στην παρουσία του Μουσταφά Ακιντζί, ο Μπαν Κι Μουν φέρεται να έχει πει πως δεν πρέπει να υπάρχει προσδοκία για σημαντικές εισφορές. Την ίδια ώρα, τα επενδυτικά ταμεία, με τα οποία υπήρξε επαφή, επιφυλάσσονται να εξετάσουν πρώτα μια σειρά από παράγοντες και ταυτόχρονα να παρακολουθήσουν «πώς θα περπατήσει η συμφωνία».
Το κόστος της επόμενης ημέρας αφορά αποζημιώσεις για τις περιουσίες και τη χρηματοδότηση για τις δομές που θα δημιουργηθούν (τρεις κυβερνήσεις, κοινοβούλια, δημόσιες υπηρεσίες κ.λπ.). Το ύψος του κόστους θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το ποσοστό του εδάφους που θα επιστραφεί και το περιουσιακό.
Υπολογίζεται ότι το κόστος θα είναι πέραν των 25 δισ. ευρώ. Το θέμα της απώλειας χρήσης, αν και δεν βρίσκεται ψηλά στις διαπραγματεύσεις, είναι ένα ζήτημα που σε κάποια φάση θα αντιμετωπιστεί. Την ίδια ώρα, η λεγόμενη επιτροπή αποζημιώσεων με βάση αποφάσεις της καλείται να πληρώσει σε Ελληνοκύπριους ποσά που κυμαίνονται γύρω στα 140 εκατομμύρια ευρώ. Τι θα γίνει με τις αποζημιώσεις αυτές σε περίπτωση συμφωνίας; Κι αυτό θα πρέπει να απαντηθεί.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά υποδεικνύει πως το κόστος της λύσης θα μπορεί να περιοριστεί εάν επιστραφούν περισσότερα εδάφη και περιουσίες στους Ελληνοκυπρίους. Η τουρκοκυπριακή πλευρά στρέφεται και προς το αέριο. Δηλαδή, τα έσοδα από το φυσικό αέριο να χρηματοδοτήσουν τις αποζημιώσεις στο περιουσιακό! Σε κάποια φάση αναφέρθηκε πως θα μπορούσε το κάθε συνιστών κράτος να αναλάβει να αποζημιώσει τους «υπηκόους» του. Επαφές, πάντως, για το θέμα αυτό συνεχίζει να πραγματοποιεί ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα, ο οποίος ως εκ της θέσεώς του στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, διαθέτει πολλές διασυνδέσεις.
Επικαιροποιημένη μελέτη με στοιχεία
Με βάση έρευνα, επικαιροποιημένη μελέτη, του Κώστα Αποστολίδη, οι ελληνοκυπριακές περιουσίες στα κατεχόμενα είναι 1.405.235 σκάλες ιδιωτικής ιδιοκτησίας και 58.147 σκάλες που ανήκουν στην Εκκλησία.
Η συνολική έκταση είναι 1.463.382 σκάλες. Στη βάση της μελέτης, από την οποία αντλήσαμε στοιχεία, η αξία των περιουσιών με τιμές του 1974 είναι 3,235 δισ. ευρώ και με σημερινές αξίες, 46,184 δισ. ευρώ. Η γη, που είναι ιδιοκτησία Τουρκοκυπρίων στις ελεύθερες περιοχές, είναι 413.177 σκάλες (ιδιώτες και άλλοι).
Η αξία το 1974 ήταν 153 εκατομμύρια ευρώ ενώ με σημερινές αξίες ανέρχεται στα 5,2 δισ. ευρώ. Με βάση την ίδια έρευνα, για λόγους «άσκησης επί χάρτου», έκταση της ε/κ περιουσίας που δόθηκε για επιστροφή στο ε/κ συνιστών κρατίδιο στο σχέδιο Ανάν έφθανε τις 366.000 σκάλες, που με σημερινές τιμές υπολογίζεται στα 25,015 δισεκατομμύρια ευρώ. Η τουρκική πλευρά αρνείται μέχρι σήμερα να δώσει στοιχεία.
Κοστίζει στην Τουρκία 1 δισ. δολάρια τον χρόνο
«Ένα δισ. δολάρια τούς δίνουμε κάθε χρόνο», είχε αναφέρει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για να δικαιολογήσει το γιατί η ΤΔΒΚ είναι «τέκνο» (της μητέρας πατρίδας) και όχι «αδελφή-χώρα», όπως το εξέφρασε αρχικά ο Μουσταφά Ακιντζί, πριν προσαρμοστεί πλήρως. Η οικονομική εξάρτηση του ψευδοκράτους από την Τουρκία είναι πλήρης και τούτο επιβεβαιώνεται με τους αριθμούς. Το δε χρέος του ψευδοκράτους προς την Τουρκία ανέρχεται περίπου στα 15 δισ. δολάρια.
Εφαρμόζονται τριετή προγράμματα οικονομικής συνεργασίας. Το τελευταίο πρωτόκολλο που υπεγράφη για το διάστημα 2013-2015, προβλέπει έως 3 δισ. ΛΤ (2,7 ΛΤ = 1 δολάριο) σε δωρεές και πιστώσεις, που δεν περιλαμβάνουν τα έργα ηλεκτροδότησης και υδροδότησης.
Η κατανομή των δωρεών και πιστώσεων ορίζεται στον προϋπολογισμό της τουρκικής κυβέρνησης. Η βοήθεια δίνεται από τρία κονδύλια: Πρώτο, βοήθεια σε ξένα κράτη, δεύτερο, μεταφορά κεφαλαίων στο εξωτερικό και τρίτο πιστώσεις προς το εξωτερικό.
Όπως έγραψε η τουρκική Τζμουχουριέτ, από τα τρία αυτά κονδύλια μεταφέρθηκαν στο ψευδοκράτος από τον προϋπολογισμό κατά το πρώτο τρίμηνο του 2015 συνολικά 204.846.000 ΛΤ κατανεμημένα ως εξής: Βοήθεια σε ξένα κράτη 66.487.000 ΛΤ, Μεταφορά κεφαλαίων στο εξωτερικό 38.359.000 ΛΤ και Πιστώσεις προς το εξωτερικό 100 εκατ. ΛΤ.
Τα προηγούμενα χρόνια μεταφέρθηκαν στην «ΤΔΒΚ» (από το σύνολο των τριών κονδυλίων) τα εξής ποσά κατ’ έτος: το 2014 1,5 δισ. ΛΤ, το 2013 2 δισ. ΛΤ και το 2012 1,8 δισ. ΛΤ.
Σύμφωνα με την εν λόγω αναφορά, «το μεγαλύτερο πρόβλημα της ΤΔΒΚ είναι ότι δεν έχει δικό της νόμισμα και χρησιμοποιεί την τουρκική λίρα». Το νέο μνημόνιο αναμένεται να συζητηθεί αυτή την εβδομάδα και θα ισχύει για την περίοδο 2016-2018. Όπως είναι γνωστό αυτό το μνημόνιο συνδέθηκε με τις διαφωνίες με τη διαχείριση του νερού που έχει μεταφερθεί από την Τουρκία. Γι’ αυτό και η καθυστέρηση της υπογραφής.