Της Κρήτης γεννήματα και Λάμπης θρέμματα, τους τετραρίθμους Νεομάρτυρας ανευφημήσωμεν»
Στο στερέωμα των Αγίων και Μαρτύρων της Εκκλησίας της Κρήτης, τέσσερα αστέρια εκπέμπουν ένα λαμπρό φως, από την ημέρα της μαρτυρικής θανατώσεώς τους: οι Τέσσερις Μάρτυρες.
Αφιερώνουμε τούτες τις γραμμές στη μνήμη τους, ως ελάχιστη τιμή, από κείνη που τους χρωστούμε.
1. Καταγωγή
Ανάμεσα στα είκοσι ένα χωριά του Δήμου Λάμπης του Νομού Ρεθύμνου, οι Μέλαμπες κατέχουν μια ξεχωριστή θέση. Κτισμένες ψηλά, στη βόρεια πλαγιά του βουνού Βουβάλας, δυτικά της Αγίας Γαλήνης, σε απόσταση 47 χιλ. από την πόλη του Ρεθύμνου, αγναντεύουν αγέρωχα το γέρο Ψηλορείτη από τη μια μεριά και το Λιβυκό Πέλαγος από την άλλη.
Μα, προπάντων, οι φιλόξενοι και μερακλήδες κάτοικοί του, ανέκαθεν, στους αιώνες που πέρασαν, απέναντι σε άγριους επιδρομείς, πάντα «φυλάσσουν Θερμοπύλες»! Ευλογημένος τόπος. Αλλά, μαρτυρικός. Απροσκύνητος. Αδούλωτος.
Το κρυστάλλινο νερό που ρέει από τις πηγές και ο δροσερός αέρας που πνέει από τα αιματοβαμμένα βουνά και τα αιωνόβια δέντρα, φαίνεται πως γεμίζουν τους ανθρώπους που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν εκεί, με τα νάματα της Ελληνορθόδοξης Παράδοσης και την αύρα του Πνεύματος.
Η ιστορία του χωριού χάνεται στα βάθη των αιώνων. Τα τοπωνύμια και μόνο-όλα, σχεδόν, με ονόματα αγίων-καθώς και το πλήθος των παλιών ναών και μοναστηριών, δείχνουν ποιες αξίες ενσάρκωσε αυτός ο τόπος και πώς διασώθηκε η εθνική και πολιτιστική μας ταυτότητα, παρά τα σκληρά, απάνθρωπα μέσα που χρησιμοποίησαν πολλές φορές οι κατακτητές, για να την αλλοιώσουν.
Σ’ αυτό το ένδοξο χωριό, που συμμετείχε σ’ όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες και πυρπολήθηκε πολλές φορές από τους κατακτητές, γεννήθηκαν και ανατράφηκαν οι Τέσσερις Νεομάρτυρες:
Νικόλαος, Αγγελής, Μανουήλ και Νικόλαος. Αδέλφια οι δύο πρώτοι και πρώτα ξαδέλφια με τους άλλους.
Όλοι, πάντως, νέοι, πλούσιοι, παλικάρια, οικογενειάρχες, με παιδιά. Από γονείς θεοσεβείς, αλλά «κρυπτοχριστιανούς», καθώς, τα μαύρα εκείνα χρόνια, «όλα τά’ σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά»! Το ίδιο, βέβαια, και οι Άγιοι: κρυπτοχριστιανοί. Κι απολάμβαναν όλα τα προνόμια των μωαμεθανών.
2. Ο μαρτυρικός θάνατος και η ταφή τους
Όταν ξέσπασε ο ξεσηκωμός του 1821,πήραν κι αυτοί τα όπλα κατά των τυράννων και πολέμησαν για την Πίστη και την Πατρίδα.
Όμως, το 1824 κατεστάλη η επανάσταση στην Κρήτη. Αφοπλίζονται οι χριστιανοί και πλήθος γυναικών και παιδιών οδηγούνται στην αιχμαλωσία. Τότε, οι Τούρκοι συνέλαβαν τους τέσσερις Αγίους, αφού είχαν φανερώσει την πίστη τους και ζούσαν όπως όλοι οι χριστιανοί.
Τους έφεραν στον Μεχμέτ, Διοικητή της πόλης του Ρεθύμνου. Αυτός, με υποσχέσεις και κολακείες προσπάθησε να τους πείσει να επιστρέψουν στην πίστη του Ισλάμ. Όμως, αυτοί, σταθεροί και αμετακίνητοι, διακήρυσσαν: «Εμείς, χριστιανοί γεννηθήκαμε και χριστιανοί θα πεθάνομε».
Όταν πια, οι απειλές, η φυλακή και τα φρικτά βασανιστήρια δεν φέρνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, ο Πασάς διατάσσει να τους θανατώσουν.
Τους παραλαμβάνουν οι δήμιοι και τους οδηγούν στη «Μεγάλη Πόρτα». Και, ενώ οι Άγιοι ψάλλουν δυνατά το, «Κύριε ελέησον», τους αποκεφαλίζουν.
Έτσι παρέδωσαν το πνεύμα τους στον Κύριο οι Τέσσερις γενναίοι φίλοι Του, αψηφώντας όλα τα επίγεια. Πιστοί στα πατρώα δόγματα, με «τετρωμένη» την καρδιά από την αγάπη του Νυμφίου της Εκκλησίας.
Τα πάνσεπτα σκηνώματά τους εγκαταλείφθηκαν άταφα εκεί, προς περιφρόνηση, για τρεις μέρες. Και οι βάρβαροι φύλακες βλαστημούσαν τους Αγίους μας, ενώ έβλεπαν κάθε βράδυ ένα φως να πλανάται πάνω από τα λείψανά τους!
Την τρίτη μέρα, οι χριστιανοί, με τη μεσολάβηση του Μανουήλ Παπαδάκη, Διερμηνέα του Διοικητή, κατάφεραν να πάρουν τα άγια σώματα. Τα μετέφεραν έξω από την πόλη, στην περιοχή Περιβόλια, όπου τα ενταφίασαν δίπλα στο ναό του Αγίου Γεωργίου. Το αίμα τους, που πότισε τη γη, και τα ιμάτιά τους περισυνέλεξαν οι χριστιανοί και τα φύλαξαν, λαμβάνοντας τις θαυματουργές επενέργειές τους.
3.Τα άγια λείψανα και οι τιμές των Αγίων
Στο χρόνο απάνω, ο επίσκοπος Ρεθύμνης Ιωαννίκιος ξέθαψε τα άγια λείψανα, ώστε, άλλα να φυλαχθούν στον επισκοπικό ναό, άλλα να δοθούν σε μοναστήρια και ναούς κι άλλα να πάρουν απλοί χριστιανοί, κληρικοί και λαϊκοί, τιμώντας τα πρεπόντως και ενδυναμούμενοι στον εμπερίστατο βίο τους. Καταξιωμένοι από πολύ νωρίς οι Άγιοι στη συνείδηση των πιστών, αναγνωρίστηκαν επίσημα από το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 1977.
Ναοί προς τιμήν τους έχουν ανεγερθεί σε πολλά μέρη της Κρήτης κ. α. Ιερά λείψανα των Αγίων βρίσκονται: στην ιερά Μονή Αρκαδίου, στο Ρέθυμνο, στις Μέλαμπες, στη Μονή Καψά, στην Αθήνα, σε Μονές της Στερεάς Ελλάδας κ. α. Όπως πληροφορούμαστε, τον τελευταίο καιρό γίνονται προσπάθειες από τους Μελαμπιανοί να αποδοθούν οι κάρες των Αγίων στην Ενορία τους, για να ευλογούν ιδιαιτέρως τη γενέτειρά τους.
Οι ορθόδοξοι χριστιανοί, έχοντας τριγύρω τους, στους ναούς, στα σπίτια, στις καρδιές τους, «περικείμενον νέφος Μαρτύρων», αγάλλονται βαθύτατα και τους αποδίδουν μεγάλες τιμές. Επειδή δε, «τιμή μάρτυρος μίμησις μάρτυρος», αγωνίζονται, όσο είναι δυνατόν, να τους μιμηθούν στη ζωή τους.
Στρέφοντας, κι εμείς, τα μάτια της ψυχής μας στα ευωδιαστά άνθη του Ρεθύμνου, ας ακολουθήσομε τον υμνογράφο τους: «Τους Νεομάρτυρας Χριστού τους γενναίους, καθικετεύσωμεν πιστοί εκβοώντες-υπέρ ημών πρεσβεύετε προς Κύριον, Αγγελή, Γεώργιε, και Νικόλαε μάκαρ, συν τω Μανουήλ ομού, πάσης ρύεσθε βλάβης, τους αδιστάκτω πίστει και στοργή, τη προστασία υμών καταφεύγοντας» (Παρακλητικός Κανόνας).
Σχετικά
