Οι πανηγυρικοί τόνοι της επίσκεψης του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη «Βόρεια Μακεδονία» είναι αδικαιολόγητοι, αφού η ελληνική επιχειρηματικότητα κυριαρχούσε ούτως ή άλλως στα Σκόπια από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, ενώ ταυτόχρονα κρύβουν τα πολλαπλά αδιέξοδα της βαλκανικής πολιτικής της κυβέρνησης. Τα οφέλη από τις οικονομικές σχέσεις Αθήνας-Σκοπίων (κατά τα άλλα χρήσιμες και επιβεβλημένες) είχαν εξασφαλιστεί ακόμα και υπό την εκκρεμότητα της ονομασίας.
Αλέξανδρος Τάρκας
Τώρα, με την προβληματική Συμφωνία των Πρεσπών έχουν προστεθεί οι διπλωματικοί σκόπελοι της μακεδονικής ταυτότητας-εθνότητας και των εμπορικών σημάτων. Μακροπρόθεσμα δε όλα θα κριθούν από τον συνδυασμό δυνάμεων στην περιοχή και από τα συμφέροντα των μεγάλων χωρών που θα συγκρουστούν.
Το μείζον πρόβλημα της παρούσας βαλκανικής μας πολιτικής είναι ότι παρά την πρωτοφανή υποχωρητικότητα στις «Πρέσπες» η κυβέρνηση δεν μπορεί ούτε να προωθήσει τα εθνικά συμφέροντα στην ταραγμένη χερσόνησο, ούτε και να τα συνδυάσει με τα αντίστοιχα τρίτων, ισχυρών, παικτών.
Πρώτον, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, πέρα από τις κολακείες ότι «οι Πρέσπες αποτελούν τη σημαντικότερη εξέλιξη στα Βαλκάνια μετά τη Συμφωνία του Ντέιτον» (το 1995), συνδέει ελάχιστες πτυχές της πολιτικής του με την ελληνική. Ευτυχώς, η Ουάσινγκτον βλέπει όντως θετικά τη Θεσσαλονίκη ως πύλη προς τη βαλκανική ενδοχώρα, αλλά δεν πρόκειται για κάτι νέο. Δεν το πρόσφεραν οι «Πρέσπες». Εξαρτάται από την ιδιωτική πρωτοβουλία και σίγουρα δεν μπαίνει στην ίδια ζυγαριά με τα -ιστορικών διαστάσεων- ζητήματα εθνότητας και ταυτότητας.
Παρά τον άκρως επιτυχημένο στρατηγικό διάλογο, χαρακτηριστική των αποστάσεων της Ουάσινγκτον από την Αθήνα είναι η ψυχρολουσία της μετάθεσης της Συνόδου των «3+1» (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ συν ΗΠΑ) από την Κρήτη στην Ιερουσαλήμ στις 20 Μαρτίου και η απόρριψη του αιτήματος διμερούς συνάντησης του κ. Τσίπρα με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο.
Ούτε και ο ομόλογός του Γιώργος Κατρούγκαλος θα τον συναντήσει στην Ουάσινγκτον ως τα τέλη της εβδομάδας, αφού μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές οι προσπάθειες εξεύρεσης χρόνου κατά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ δεν είχαν αποδώσει ή, κι αν αποδώσουν, δεν θα επιτρέψουν ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων.
Χαιρέτησαν και αδιαφόρησαν
Δεύτερον, ως προς τη Ρωσία και την Κίνα, η κυβέρνηση προσπαθεί να ξεκαθαρίσει τους όρους του παιχνιδιού μαζί τους αφενός στην ελληνική επικράτεια, αφετέρου στη βαλκανική αρένα, χωρίς προοπτικές θετικής έκβασης.
Η Μόσχα δεν προβάλλει εμπόδια στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ κατά των «Πρεσπών». Έχει ήδη εξασφαλίσει την αναθεώρηση της λίστας έργων υπό τη Μεικτή Διυπουργική Επιτροπή, όπως επίσης τη διασύνδεση Νοβοροσίσκ-Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο του Οργανισμού Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ). Επίσης, έχει εξασφαλίσει προνομιακό διάλογο για την ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων και του λιμένα της Αλεξανδρούπολης και για το LNG.