Η θερινή κατοικία του Βλαντίμιρ Πούτιν, Bocharov Ruchey, είναι ένα επιβλητικό παλάτι της σταλινικής περιόδου στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας. Σε αυτό το κτήριο ο Ρώσος πρόεδρος θα φιλοξενήσει τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, την Δευτέρα (4/9), για συνομιλίες που θεωρούνται εξαιρετικά κρίσιμες.
Αφού ξεμπερδέψουν με τις διπλωματικές αβρότητες οι δύο πρόεδροι θα επικεντρωθούν στην ένταση που επικρατεί στην Μαύρη Θάλασσα, την οποία θα ατενίζουν από την προεδρική ντάτσα.
Το 2016 ο Ερντογάν είχε εκφράσει με έντονο τρόπο τη δυσφορία του υποστηρίζοντας ότι η Μαύρη Θάλασσα γίνεται «ρωσική λίμνη». Ο Τούρκος πρόεδρος υποστήριξε τότε ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένας κοινός στόλος από τουρκικά, βουλγαρικά και ρουμανικά πλοία, υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ, ώστε να επιτευχθεί εξισορρόπηση με δεδομένη την ισχυρή ρωσική ναυτική παρουσία. Οι φόβοι αυτοί έχουν επιδεινωθεί σήμερα.
Ο στρατηγικής σημασίας θαλάσσιος δρόμος είναι ζωτικός για τη μεταφορά ενέργειας και αγροτικών προϊόντων, από τον οποίον προμηθεύονται πολλές χώρες πετρέλαιο, φυσικό αέριο και σιτηρά. Η ρωσική προσπάθεια στραγγαλισμού της ουκρανικής οικονομίας έχει αρχίσει να επηρεάζει και τα τουρκικά συμφέροντα, αναζωπυρώνοντας την αντιπαλότητα αιώνων μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, σημειώνει το Politico.
Η Τουρκία έχει καταφέρει να παίξει τον ρόλο του μεσολαβητή στην ουκρανική κρίση, διατηρώντας ανοιχτούς τους θαλάσσιους εμπορικούς δρόμους, αλλά η πολιτική Πούτιν γίνεται πονοκέφαλος για την Άγκυρα.
Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία επηρεάζει αρνητικά τις εφοδιαστικές γραμμές και την τουρκική ναυτιλία, κάτι που ενοχλεί την Άγκυρα σε μία περίοδο που έχει να αντιπαλέψει με το τέρας του πληθωρισμού. Επιπλέον το εμπάργκο στα ρωσικά σιτηρά επισκιάζει τις προσπάθειες του Ερντογάν να εμφανιστεί ως αρχηγός μιας αντιδυτικής συμμαχίας μουσουλμανικών κρατών από την Αφρική και την Ασία, καθώς η Μόσχα αναζητεί εναλλακτικές οδούς διάθεσης των προϊόντων της στις διεθνείς αγορές.
Η ανοιχτή υποστήριξη του Ερντογάν στην ενταξιακή πορεία της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και η παραβίαση της συμφωνίας με τον Πούτιν για την τύχη των Ουκρανών αιχμαλώτων πολέμου, με την απελευθέρωση από την τουρκική πλευρά πέντε διοικητών του τάγματος Αζοφ, θεωρούνται μηνύματα της δυσφορίας του Τούρκου προέδρου προς την Μόσχα.
Η Μόσχα απάντησε κάνοντας επίδειξη δύναμης στα μέσα Αυγούστου, όταν Ρώσοι στρατιώτες έριξαν προειδοποιητικά πυρά και επιβιβάστηκαν σε τουρκικών συμφερόντων εμπορικό πλοίο, το Şükrü Okan, καθώς έπλεε σε τουρκικά χωρικά ύδατα. «Όλα τα πλοία που πλέουν στη Μαύρη Θάλασσα προς τα ουκρανικά λιμάνια θα θεωρούνται δυνητικοί μεταφορείς στρατιωτικού φορτίου», προειδοποίησε το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας.
Η ενέργεια αυτή έγινε λίγες εβδομάδες μετά την αποχώρηση του Κρεμλίνου από την συμφωνία για τη διακίνηση σιτηρών– που αποκατέστησε τη μεταφορά σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας και συνέβαλε στην τιθάσευση των τιμών των αγροτικών προϊόντων. Η συμφωνία – για την επίτευξη της οποίας είχε καθοριστικό ρόλο η Τουρκία- εξασφάλισε την ασφαλή διοχέτευση 33 εκατομμυρίων τόνων αγροτικών προϊόντων από τα ουκρανικά λιμάνια, μέσω θαλάσσιων δρόμων που έχουν ναρκοθετηθεί.
Πόλεμος στη θάλασσα
Η άσκηση πιέσεων στον Πούτιν να επιστρέψει στο τραπέζι και να επαναδεσμευτεί για την ασφαλή διακίνηση ουκρανικών σιτηρών θα είναι στην κορυφή της ατζέντας του Ερντογάν στη συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο.
Πίσω από την αναζήτηση συμβιβαστικής λύσης βρίσκονται οι φιλοδοξίες της Ρωσίας και της Τουρκίας για τον έλεγχο της Μαύρης Θάλασσας.
«Για τους Ρώσους είναι ζήτημα πρωτοκαθεδρίας» λέει στο Politico ο Σεργκέι Ρανττσένκο, καθηγητής Διεθνών Σπουδών στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins. «Έχουν τη δυνατότητα να επεμβαίνουν και να ελέγχουν την ουκρανική ναυτιλία και το κάνουν αυτό. Πιστεύουν ότι είναι σε θέση να επιβάλουν ναυτικό αποκλεισμό στην Ουκρανία και μπορεί να το επιτύχουν», προσθέτει ο καθηγητής Ρανττσένκο, υπενθυμίζοντας ότι «η Μαύρη Θάλασσα ήταν αντικείμενο των ρωσικών φιλοδοξιών εδώ και αιώνες, στη διάρκεια της αυτοκρατορικής επέκτασης και προκάλεσαν συγκρούσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία».
Η Τουρκία από την άλλη ελέγχει τα στρατηγικής σημασίας στενά του Βοσπόρου και τα Δαρδανέλλια – κάτι που χρησιμοποιεί ως γεωπολιτικό όπλο.
Η Άγκυρα προσκάλεσε τον Πούτιν στην Τουρκία για συνομιλίες για να επιλυθεί το θέμα, αλλά τελικά ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι θα μεταβεί ο ίδιος στην Ρωσία. Δεν είναι σαφές πόσο έχουν προχωρήσει οι προπαρασκευαστικές επαφές ανάμεσα στις δύο πλευρές. Αλλά σίγουρα το Κρεμλίνο θα χρησιμοποιήσει την επίσκεψη Ερντογάν για να στείλει το μήνυμα στο εσωτερικό ακροατήριο ότι η Ρωσία δεν είναι απομονωμένη.. Κι ο Ερντογάν κάτι πρέπει να πάρει από αυτό το ταξίδι, σίγουρα δεν θέλει να γυρίσει με άδεια χέρια από το Σότσι.
Κακό για τις επιχειρήσεις
Ωστόσο, οι τελευταίες προσπάθειες της Μόσχας να διαταράξει την ουκρανική οικονομία πλήττουν και την Τουρκία.
Σε απάντηση στις επιθέσεις στα λιμάνια του που έχουν καταστρέψει περίπου 60.000 τόνους σιτηρών, το Κίεβο έχει ουσιαστικά κηρύξει πόλεμο στην ίδια τη ναυτιλία της Ρωσίας σε αντίποινα, χτυπώντας πολεμικά πλοία και ακόμη και ένα δεξαμενόπλοιο καυσίμων με θαλάσσια drones.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των ασφαλίστρων για τα πλοία που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, καθιστώντας την επιχείρηση άντλησης αργού πετρελαίου και άλλων φορτίων από ρωσικά λιμάνια πιο δαπανηρή και πιο επικίνδυνη.
Ταυτόχρονα, οι προμήθειες σιτηρών δεν φτάνουν πλέον στα λιμάνια της Τουρκίας – με τον Πούτιν να δεσμεύεται αντ ‘αυτού να τα διανείμει δωρεάν σε επιλεγμένες αφρικανικές χώρες ως μέρος συμφωνιών χάριτος και εύνοιας.
πηγή ieidiseis.gr