Οι επιστήμονες, έχουν πιο σοβαρή δουλειά να κάνουν, από το να διατάζουν τους πολίτες να φοράνε μάσκες υπό την απειλή προστίμου ή φυλάκισης.
Του John Miltimore
Απόδοση στα Ελληνικά: Νίκος Μαρής
Η Δανία διαθέτει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά θανάτων από COVID-19 στον κόσμο. Μέχρι τις 4 Αυγούστου, οι Δανοί υπέστησαν 616 θανάτους από COVID-19, σύμφωνα με στοιχεία του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.
Αυτός ο αριθμός είναι μικρότερος από το ένα τρίτο του αριθμού των Δανών που πεθαίνουν από πνευμονία ή γρίπη κάθε έτος.
Παρά την επιτυχία αυτή, οι Δανοί ηγέτες βρέθηκαν πρόσφατα σε θέση άμυνας. Ο λόγος είναι ότι οι Δανοί πολίτες δεν φορούν μάσκες και, ως επί το πλείστον, οι τοπικές αρχές δεν τις συστήνουν.
Αυτό ώθησε την Berlingske, την παλαιότερη εφημερίδα της χώρας, να παραπονεθεί ότι οι Δανοί είχαν τοποθετηθεί «στα δεξιά του Trump».
«Όλος ο κόσμος φοράει μάσκες, ακόμη και ο Donald Trump», τόνισε η Berlingske.
Αυτό προφανώς δεν ακούστηκε καλά στους Δανούς αρμοδίους της υγείας.
Απάντησαν σημειώνοντας ότι υπάρχουν ελάχιστα πειστικά στοιχεία για το ότι οι μάσκες είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος περιορισμού της εξάπλωσης των αναπνευστικών ιώσεων.
«Όλες αυτές οι χώρες που συστήνουν τις μάσκες δεν έχουν λάβει τις αποφάσεις τους με βάση τις νέεςμελέτες», δήλωσε ο Henning Bundgaard, επικεφαλής ιατρός στο Rigshospitale της Δανίας, σύμφωνα με τοBloomberg News . (Η Δανία έκτοτε ενημέρωσε τις κατευθυντήριες γραμμές της για να ενθαρρύνει, αλλά όχι να απαιτεί, τη χρήση μάσκας στις δημόσιες συγκοινωνίες όπου η τήρηση αποστάσεων ενδέχεται να μην είναι εφικτή.)
Η Δανία δεν είναι μόνη της.
Παρά την παγκόσμια φρενίτιδα υπέρ της χρήσης μάσκας, τα δεδομένα δείχνουν ότι το 80-90 % των ανθρώπων στη Φινλανδία και την Ολλανδία λένε ότι «ποτέ» δεν φορούν μάσκες όταν βγαίνουν, μια έντονη αντίθεση με το 80-90 % των ανθρώπων στην Ισπανία και την Ιταλία που δηλώνουν ότι «πάντα» φορούν μάσκες όταν βγαίνουν.
Οι Ολλανδοί αξιωματούχοι δημόσιας υγείας εξήγησαν πρόσφατα γιατί δεν συστήνουν τις μάσκες.
«Από ιατρική άποψη, δεν υπάρχουν ενδείξεις κάποιας υγειονομικής επίδρασης των μασκών, επομένως αποφασίσαμε να μην επιβάλουμε κρατικά τη χρήση τους», δήλωσε η υπουργός Υγείας Tamara van Ark.
Άλλοι, απηχώντας παρόμοιες δηλώσεις του εκπροσώπου των Αμερικανών χειρουργών από τις αρχές Μαρτίου, δήλωσαν ότι οι μάσκες ενδέχεται να εξασθενούν όσους τις χρησιμοποιούν και να επιδεινώνουν την εξάπλωση του ιού.
«Οι μάσκες σε δημόσιους χώρους δεν είναι απαραίτητες, με βάση όλα τα τρέχοντα δεδομένα», δήλωσε ο Coen Berends, εκπρόσωπος του Εθνικού Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας και Περιβάλλοντος. «Δεν υπάρχει όφελος από τη χρήση τους και μπορεί να υπάρξει ακόμη και αρνητικός αντίκτυπος».
Στη Σουηδία, όπου οι θάνατοι από COVID-19 έχουν επιβραδυνθεί σημαντικά, οι αξιωματούχοι της δημόσιας υγείας δηλώνουν ότι δεν βλέπουν «κανένα νόημα» στο να απαιτούν από τους πολίτες να φορούν μάσκες.
«Με τους αριθμούς θανάτων και ασθενών στη Σουηδία να μειώνονται δραστικά, δεν βλέπουμε κανένα νόημα στο να φοράμε μάσκες, ούτε καν στις δημόσιες συγκοινωνίες», δήλωσε ο Anders Tegnell, ο κορυφαίος λοιμωξιολόγος της Σουηδίας.
Τι συμβαίνει με τις μάσκες;
Οι κορυφαίοι ανοσολόγοι και επιδημιολόγοι στον κόσμο δεν μπορούν να αποφασίσουν εάν οι μάσκες βοηθούν στη μείωση της εξάπλωσης του COVID-19. Πράγματι, έχουμε δει οργανώσεις όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ο αμερικανικός CDC να παλινδρομούν στις συστάσεις τους.
Για τον μέσο άνθρωπο, αυτό το φαινόμενο προκαλεί σύγχυση και αμηχανία. Είναι επίσης και λίγο τρομακτικό, δεδομένου ότι έχουμε δει ανθρώπους να καταγγέλλονται δημόσια επειδή δεν φορούσαν μάσκα ενώ ψώνιζαν λίγα μαναβικά.
Η αλήθεια είναι ότι οι μάσκες έχουν γίνει το νέο επίμαχο ζήτημα, η πιο τελευταία φάση της πολιτισμικής διαμάχης. Οι αντιτιθέμενοι στις μάσκες τείνουν να βλέπουν τους χρήστες της σαν «φοβητσιάρηδες» ή «πρόβατα» που επιδεικνύουν το ηθικό τους πλεονέκτημα, παραβλέποντας σκόπιμα τα στοιχειώδη επιστημονικά δεδομένα. Οι υποστηρικτές της μάσκας, από την άλλη πλευρά, συχνά βλέπουν τα άτομα που αρνούνται να φορούν μάσκα σαν εγωπαθείς οπαδούς του Trump… που παραβλέπουν σκόπιμα τα στοιχειώδη επιστημονικά δεδομένα.
Δεν υπάρχει κοινός τόπος μεταξύ των δύο τάσεων, και δεν υπάρχει εύκολος τρόπος να παραμείνει κανείς ουδέτερος. Όλοι χρειάζεται να βγαίνουμε έξω, οπότε σε ορισμένους χώρους είτε πρέπει όλοι να φοράμε μάσκα, είτε όχι.
Είναι σαφές από τα δεδομένα ότι παρά την εικόνα των Αμερικανών ως εγωπαθών κι ανυπότακτων καουμπόηδων, που δεν εννοούν να φορέσουν μια μάσκα για χάρη της προστασίας των γύρω τους, οι Αμερικανοί στην πραγματικότητα χρησιμοποιούν μάσκες πολύ περισσότερο από πολλούς λαούς ευρωπαϊκών χωρών.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Αμερικανοί φορούν μάσκες σε επίπεδα ρεκόρ, αν και παραμένει ένα πολιτικό χάσμα: το 98% των Δημοκρατικών αναφέρουν ότι φορούν μάσκες δημοσίως σε σύγκριση με το 66% των Ρεπουμπλικανών και το 85% των Ανεξαρτήτων. (Αυτοί οι αριθμοί, χωρίς αμφιβολία, είναι σε κάποιο βαθμό και προϊόν της υποχρέωσης για τη χρήση μάσκας σε διάφορες πόλεις και Πολιτείες.)
Είτε πρόκειται για υπέρμαχους, είτε για αντιτιθέμενους στη χρήση τους, το γεγονός είναι ότι η κάλυψη του προσώπου έχει πολιτικοποιηθεί σε έναν αφύσικο βαθμό, πράγμα που επηρεάζει ακόμα περισσότερο τους επιστήμονες.
Τον περασμένο μήνα, για παράδειγμα, οι ερευνητές στο Κέντρο Έρευνας και Πολιτικής για τις Μολυσματικές Νόσους του πανεπιστημίου της Μινεσότα ανταποκρίθηκαν σε αιτήματα που ζητούσαν να αφαιρεθεί ένα άρθρο που διαπίστωσε ότι η υποχρεωτική χρήση μάσκας δεν βασιζόταν σε έγκυρα δεδομένα.
Η σχολή, προς τιμήν της, δεν αφαίρεσε το άρθρο, αλλά επέλεξε να αντιμετωπίσει τις αντιρρήσεις που έθεσαν οι επικριτές της έρευνάς της.
Πρώτα, μην βλάπτεις
Η ηθική της ιατρικής ανάγεται σε χιλιετίες πίσω στο παρελθόν.
Ο Ιπποκράτειος Όρκος είναι γνωστό πως κάνει την έκκληση στους ιατρούς «πρώτα, μην βλάπτετε». Υπάρχει μια παρόμοια αρχή στον τομέα της δημόσιας υγείας: η αρχή της αποτελεσματικότητας.
Οι υπεύθυνοι της δημόσιας υγείας λένε ότι η αρχή αυτή καθιστά σαφές ότι οι οργανισμοί δημόσιας υγείας έχουν την ευθύνη να μην βλάπτουν τους ανθρώπους, τους οποίους έχουν το καθήκον να προστατεύουν.
«Εάν μια κοινότητα βρίσκεται σε κίνδυνο, η κυβέρνηση μπορεί να έχει το καθήκον να προτείνει παρεμβάσεις, εφόσον αυτές οι παρεμβάσεις δεν θα προκαλέσουν βλάβη, ή εφόσον είναι οι λιγότερο επιβλαβείς επιλογές» έγραψε η Claire J. Horwell, Καθηγήτρια υγείας στο Πανεπιστήμιο Durham, και η Fiona McDonald, συν-διευθυντής του Αυστραλιανού Κέντρου για την Έρευνα στη Νομοθεσία της Υγείας στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Queensland. «Εάν ένας φορέας ακολουθεί την αρχή της αποτελεσματικότητας, θα προτείνει μόνο μια παρέμβαση που γνωρίζει ότι είναι αποτελεσματική.»
Το πρόβλημα με τις εντολές για τη χρήση μάσκας είναι ότι οι αρμόδιοι της δημόσιας υγείας δεν προτείνουν απλώς μια προφύλαξη που μπορεί να είναι ή να μην είναι αποτελεσματική.
Χρησιμοποιούν τη βία για να κάνουν τους ανθρώπους να υποταχθούν σε μια κρατική εντολή, που θα μπορούσε τελικά να βλάψει την υγεία κάποιων ατόμων ή ολόκληρου του πληθυσμού, σύμφωνα με παγκοσμίως κορυφαίους αξιωματούχους δημόσιας υγείας.
Αυτό δεν είναι απλώς μια παραβίαση της αρχής της αποτελεσματικότητας. Είναι η παραβίαση μιας βασικής ατομικής ελευθερίας.
Οι υποστηρικτές της μάσκας μπορεί να έχουν καλές προθέσεις, αλλά παραβλέπουν μια βασική πραγματικότητα: οι άνθρωποι αλλάζουν αυθόρμητα τη συμπεριφορά τους κατά τη διάρκεια πανδημιών. Επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές στην Αμερική άλλαξαν τις συγκοινωνιακές τους συνήθειες πριν από την έκδοση των εντολών για lockdown.
Όπως έχω σημειώσει παλιότερα, αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήσσει: Οι άνθρωποι είναι έξυπνα, ενστικτώδη και αυτοσυντηρούμενα θηλαστικά, που γενικά επιδιώκουν να αποφεύγουν συμπεριφορές υψηλού κινδύνου. Ο φυσικός νόμος της αυθόρμητης τάξης δείχνει ότι οι άνθρωποι από τη φύση τους παίρνουν μέτρα αυτοπροστασίας αναλύοντας διαρκώς το ρίσκο.
Αντί να διατάζουν τους πολίτες να «καλύπτουν το πρόσωπό τους με μάσκες» υπό την απειλή προστίμου ή φυλάκισης, οι επιστήμονες και οι αξιωματούχοι της δημόσιας υγείας πρέπει να επανέλθουν στην ανάληψη του πιο σημαντικού τους ρόλου: Την ανάπτυξη της έγκυρης έρευνας, στη βάση της οποίας οι άνθρωποι θα μπορούν ελεύθερα να παίρνουν μελετημένες αποφάσεις.
***
Ο Jonathan Miltimore είναι αρχισυντάκτης στην ιστοσελίδα του FEE.org. Η συγγραφή και τα ρεπορτάζ του υπήρξαν αντικείμενο άρθρων του περιοδικού TIME, της The Wall Street Journal, του CNN, του Forbes, του Fox News και της Star Tribune. Άρθρα του έχουν φιλοξενηθεί στις: The Washington Times, MSN.com, The Washington Examiner, The Daily Caller, The Federalist, και Epoch Times.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο site του Foundation for Economic Education – FEE.org