του Κλέαρχου Α. Κυριακίδη
Οι επίσημες τουρκικές κυβερνητικές απεικονίσεις που παρουσιάζουν όλη τη Νήσο Κύπρο ως «τουρκοποιημένη», σε συνδυασμό με το «όραμα» του Προέδρου Ερντογάν, ίσως αποκαλύπτουν ότι η Τουρκία έχει ήδη ετοιμάσει σχέδιο για να ελέγχει τη Νήσο – μέσω συνταγματικής «ομοσπονδοποίησης», σύμφωνα με μακρόχρονους τουρκικούς στόχους, μέσω σταδιακής δημογραφικής αλλοίωσης ή μέσω μιας νέας εισβολής. Ελπίζω ότι κάνω λάθος, αλλά φοβάμαι ότι έχω δίκιο.
Στις 19 Σεπτεμβρίου 2020, η Προεδρία της Τουρκίας δημοσίευσε ανακοίνωση με αξιοπρόσεκτο τίτλο, που αποτελούσε απόσπασμα μιας ομιλίας του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: «Έχουμε ήδη ξεκινήσει προετοιμασίες για να κατασκευάσουμε την Τουρκία του 2053 και του 2071».
Ο Πρόεδρος Ερντογάν επιβεβαίωσε ότι αυτές οι «προετοιμασίες» ήταν πραγματικές: «Δεν τις κάνουμε με λόγια, ρητορική ή κουβέντες, αλλά με συγκεκριμένες ενέργειες». Πρόσθεσε ότι «στόχος» του «κάθε βήματος που κάνουμε» είναι «η μεταμόρφωση της Τουρκίας σε περιφερειακή και παγκόσμια δύναμη». Μάλιστα, «κάθε βήμα» αποτελεί «θεμέλιο λίθο του οράματός μας».
Ο Πρόεδρος Ερντογάν αποκάλυψε ότι αυτό το «όραμα» σχετίζεται με την «επιτυχημένη ολοκλήρωση των πολιτικών, στρατιωτικών και οικονομικών μας προσπαθειών, που εκτείνονται σε μια μεγάλη περιοχή από τη Συρία και τη Λιβύη έως την Ανατολική Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο».
Η προεδρική ανακοίνωση της 19ης Σεπτεμβρίου 2020 εξήγησε ότι κατά τη διάρκεια των ετών 2053 και 2071 θα σηματοδοτηθούν «κρίσιμες επέτειοι για την τουρκική ιστορία». Ωστόσο, δεν έδωσε λεπτομέρειες (Δείτε: www.tccb.gov.tr/en/news/542/122127/-we-have-already-started-preparations-to-build-the-turkey-of-2053-and-2071-).
Μια απεικόνιση του Γραφείου Επενδύσεων της Προεδρίας της Τουρκίας στο www.invest.gov.tr/en/whyturkey/top-reasons-to-invest-in-turkey/pages/strategic-location.aspx
Νεο-αποικιακές φιλοδοξίες
Η αλήθεια είναι ότι η 600ή επέτειος της οθωμανικής κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης θα σηματοδοτηθεί το 2053 και τουλάχιστον δύο ιστορικές επέτειοι θα σηματοδοτηθούν το 2071.
Η μία θα είναι η 1000ή επέτειος της νίκης των Τούρκων, έναντι των Βυζαντινών, στη Μάχη του Μαντζικέρτ το 1071. Η δεύτερη θα είναι η 500ή επέτειος της νίκης των Τούρκων, έναντι των Βενετών, στην Κύπρο το 1571, στον απόηχο των τουρκικών εισβολών της Κύπρου από το 1570. Ομοίως με το τι έγινε το 1453, αυτές οι εισβολές οδήγησαν σε σφαγές, υποδουλώσεις και μετατροπές εκκλησιών σε τζαμιά, ειδικά στη Λευκωσία και στην Αμμόχωστο. Έτσι, πραγματοποιήθηκε η βίαιη τουρκική κατάκτηση της Κύπρου.
Κατά συνέπεια, ο αυταρχικός Πρόεδρος ενός επιθετικού κράτους δεν κρύβει τη στοργή του για έτη που συνδέονται με τη φρικτή απώλεια αίματος, τη δουλεία, τον εξισλαμισμό και την κατάκτηση. Ούτε κρύβει τις νεο-οθωμανο-ισλαμιστικές και, συνεπώς, τις νεο-αποικιακές φιλοδοξίες του που επικεντρώνονται σε περιοχές, οι οποίες προηγουμένως αποτελούσαν μέρη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του σχετικού Χαλιφάτου. Μία από αυτές είναι η Ανατολική Μεσόγειος, όπου βρίσκεται η Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ).
Μια αφίσα των Ένοπλων Δυνάμεων της Τουρκίας, που δημοσιεύτηκε από το Υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας στις 27 Φεβρουάριου 2019 στο https://twitter.com/tcsavunma και https://twitter.com/tcsavunma/status/1100827859503980549
Καταφανής προσβολή
Με όλα αυτά υπόψη, προκαλείται ένα απλό ερώτημα: Μήπως η Τουρκία σκοπεύει να αναστήσει την τουρκική κυριαρχία ή ηγεμονία στη Νήσο Κύπρο; Από το 1974, κόντρα στο διεθνές δίκαιο, η Τουρκία έχει ήδη ασκήσει αποτελεσματικό έλεγχο στα κατεχόμενα βόρεια εδάφη της ΚΔ. Ωστόσο, υπάρχουν ξεκάθαρες ενδείξεις ότι, κόντρα στην αλήθεια, η τουρκική κυβέρνηση θεωρεί ήδη τα κατεχόμενα ως αναπόσπαστο μέρος της Τουρκίας και, ως εκ τούτου, τουρκικά. Επιπλέον, φαίνεται πως βλέπει τα ελεύθερα εδάφη της ΚΔ και τα δύο διπλανά απομεινάρια της βρετανικής αποικιοκρατίας με τον ίδιο ψευδή τρόπο.
Αποδεικτικά στοιχεία βρίσκονται σε επίσημες απεικονίσεις, όπως αυτές της Προεδρίας, των Ενόπλων Δυνάμεων, του Υπουργείου Γεωργίας και Δασοκομίας και της Γενικής Διεύθυνσης Ασφάλειας των Ακτών της Τουρκίας. (Δείτε: www.invest.gov.tr/en/whyturkey/top-reasons-to-invest-in-turkey/pages/strategic-location.aspx, https://twitter.com/tcsavunma/status/1100827859503980549, www.mgm.gov.tr/kurumici/radyasyon_mevsimler.aspx, www.kiyiemniyeti.gov.tr/telsiz_mudurlugu).
Πρόκειται, λοιπόν, για καταφανή προσβολή κατά του ΗΒ, κατά της ΚΔ και κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), στην οποία η ΚΔ, αλλά όχι πλέον το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ), παραμένει κράτος μέλος. Πρόκειται, επίσης, για κατάφωρη ασέβεια για τις γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου και για τις συγκεκριμένες συνθήκες που αφορούν τη Νήσο Κύπρο.
Μια απεικόνιση της Γενικής Διεύθυνσης Ασφάλειας των Ακτών της Τουρκίας στο www.kiyiemniyeti.gov.tr/telsiz_mudurlugu
Σχετικές πραγματικότητες
Χωρίς τη συγκατάθεση του κυπριακού λαού, η Νήσος κυβερνήθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους από τη βίαιη κατάκτηση την 1η Αυγούστου 1571 έως ότου το ΗΒ άρχισε να τη διαχειρίζεται στις 12 Ιουλίου 1878. Ακολούθησε η προσάρτηση της Νήσου από το ΗΒ στις 5 Νοεμβρίου 1914. Οι Βρετανοί είχαν ως αφορμή την τότε συμμαχία της Τουρκίας με τη Γερμανία στις αρχές του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Τελικά, σύμφωνα με το άρθρο 20 της Συνθήκης της Λωζάννης της 24ης Ιουλίου 1923, η Τουρκία αναγνώρισε αυτήν την προσάρτηση: «Η Τουρκία δηλοί ότι αναγνωρίζει την προσάρτησιν της Κύπρου ανακηρυχθείσαν υπό της Βρεττανικής Κυβερνήσεως την 5ην Νοεμβρίου 1914».
Μετέπειτα, και πάλι, χωρίς τη συγκατάθεση του κυπριακού λαού, η Νήσος Κύπρου διχοτομήθηκε στις 16 Αυγούστου 1960 – τη στιγμή της διάλυσης της Βρετανικής Αποικίας του Στέμματος της Κύπρου, εκτός σε δύο σημεία που μετονομάστηκαν σε «Κυρίαρχες Περιοχές των Βάσεων του Ακρωτηρίου και Δεκέλειας», και της ταυτόχρονης εγκαθίδρυσης της ΚΔ.
Το 1960, η Τουρκία ενέκρινε αυτήν την καινούργια νεο-αποικιοκρατική κατάσταση πραγμάτων.
Σύμφωνα με το Άρθρο 1 της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης του 1960, η Τουρκία αναγνώρισε την ύπαρξη τόσο της ΚΔ, όσο και των δύο διπλανών περιοχών υπό συνεχιζόμενη βρετανική κυριαρχία.
Σύμφωνα με το Άρθρο 2 της Συνθήκης Εγγυήσεων του 1960, η Τουρκία αναγνώρισε και εγγυήθηκε «την ανεξαρτησίαν, εδαφική ακεραιότητα και ασφάλειαν» της ΚΔ.
Σύμφωνα με το Άρθρο 3 της ίδιας Συνθήκης, η Τουρκία ανέλαβε να σεβαστεί «την ακεραιότητα» των περιοχών «υπό την κυριαρχίαν του ΗΒ».
«Η Κύπρος είναι τουρκική»
Οι επίσημες απεικονίσεις που ψευδώς παρουσιάζουν τη Νήσο Κύπρο ως τουρκική υπογραμμίζουν την αδιαφορία της Τουρκίας γι’ αυτές τις συνθήκες και, ευρύτερα, για το διεθνές δίκαιο. Επίσης, εκδηλώνουν την εχθρική πρόθεση της Τουρκίας, του νεο-αποικιακού «οράματος» του Προέδρου της και τη μακρόχρονη τουρκική δογματική πεποίθηση ότι «η Κύπρος είναι τουρκική». Αυτή η πεποίθηση βγήκε στη φόρα το 1954, με τη δημιουργία του πολιτικού κινήματος με αυτό το όνομα.
Παράλληλα, αυξήθηκε η εκστρατεία της Τουρκίας εναντίον τής τότε προτεινομένης αυτοδιάθεσης, μέσω της ένωσης Ελλάδας-Κύπρου, η οποία αντικατόπτριζε τις φιλοδοξίες των Ελλήνων που αποτελούσαν το 82 τοις εκατόν του λαού της Κύπρου.
Η πεποίθηση ότι «Η Κύπρος είναι τουρκική» εκφράστηκε με θράσος στην Αγγλο-Ελληνο-Τουρκική Διάσκεψη στο Λονδίνο το 1955. Για παράδειγμα, την 1η Σεπτεμβρίου 1955, λίγες μέρες πριν από τα βάρβαρα «Σεπτεμβριανά» στην Κωνσταντινούπολη, ο Φατίν Ζορλού, αντιπρόσωπος της Τουρκίας στη Διάσκεψη, ισχυρίστηκε:
«Με τη γεωγραφική της δομή [η Κύπρος] είναι μια προέκταση της Χερσονήσου της Ανατολίας, το έδαφος της οποίας είναι έδαφος της Ανατολίας [και] το κλίμα της οποίας είναι [κλίμα] της Ανατολίας …» (Πηγή: Cmd 9594, HMSO, London, October 1955, pages 19 to 27.)
Στις 5 Δεκεμβρίου 1955, ο Harold Macmillan, Υπουργός Εξωτερικών του ΗΒ, εκπρόσωπος της χώρας του στη Διάσκεψη στο Λονδίνο και μελλοντικός Πρωθυπουργός, ενημέρωσε το βρετανικό κοινοβούλιο ότι η τότε θέση των Τούρκων ήταν ως εξής:
«Αν εμείς οι Βρετανοί επιλέξουμε να εγκαταλείψουμε την κυριαρχία [της Κύπρου], θα πρέπει να επιστρέψει σε αυτούς… Αυτό, λοιπόν, είναι το νομικό τους επιχείρημα. Αλλά το πρακτικό τους επιχείρημα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη. Είναι, απλά, αυτό. Λένε: ‘Κοιτάξτε τον χάρτη. Αυτό το νησί απέχει 500 μίλια από την Αθήνα, αλλά μόνο 40 μίλια από την τουρκική ακτή. Δείτε πώς επηρεάζει ολόκληρο τον έλεγχο των δύο κύριων νότιων λιμένων της Τουρκίας, της Μερσίνας και της Αλεξανδρέττας’. Σε άλλα χέρια, σε χέρια διαφορετικά από αυτά της επιλογής ή της συμφωνίας των Τούρκων, θα μπορούσε να είναι ένα πιστόλι στραμμένο στην καρδιά τους. ‘Είναι’, λένε, ‘σε μορφή νησιού [αλλά] στην πραγματικότητα επέκταση της χερσονήσου της Ανατολίας’…».
Με αυτήν τη διεστραμμένη λογική, τα Αγγλονορμανδικά Νησιά θα έπρεπε να ανήκουν στη Γαλλία. Εντούτοις, το διεθνές δίκαιο δεν λειτουργεί έτσι.
Όσον αφορά το επιχείρημα ότι η Κύπρος είναι ένα πιθανό «πιστόλι», αυτό αποτελεί μιαν αντήχηση ενός επιχειρήματος που προβλήθηκε το 1938, σε σχέση με την Τσεχοσλοβακία, από το ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ στη Γερμανία. Αυτό τα λέει όλα.
(Πηγές: Hansard, House of Commons Debates, 5.12.1955, Columns 37-38 και «The Spectator», 1.09.1938, page 9).
Συμπεράσματα
Καταλήγω σε τρία συμπεράσματα.
Πρώτον, παρά το διεθνές δίκαιο, το τουρκικό κράτος εξακολουθεί να πιστεύει ότι «η Κύπρος είναι τουρκική». Ταυτόχρονα, υιοθετεί μια νεο-αποικιακή παραλλαγή του ναζιστικού δόγματος του «ζωτικού χώρου» («Lebensraum»).
Δεύτερον, η νεο-οθωμανο-ισλαμιστική νοοτροπία του σύγχρονου τουρκικού κράτους δεν αναγνωρίζει «τις δύο κοινότητες» ως οντότητες της ΚΔ. Τις θεωρεί ως θρησκευτικές «κοινότητες», που αποτελούνται από μουσουλμάνους και μη μουσουλμάνους αντίστοιχα, υπό την ηγεμονία της Τουρκίας.
Τρίτον, κατευνάζοντας διαδοχικές κυβερνήσεις της Τουρκίας, η ΚΔ και η ΕΕ έχουν ανοίξει την όρεξη του αναξιόπιστου τουρκικού κράτους με προηγούμενη επίδοση ως εισβολέα στην Κύπρο το 1570/71 και το 1974.
Τελειώνω με μία εµπεριστατωµένη εικασία. Οι επίσημες τουρκικές κυβερνητικές απεικονίσεις, που παρουσιάζουν όλη τη Νήσο Κύπρο ως «τουρκοποιημένη», σε συνδυασμό με το «όραμα» του Προέδρου Ερντογάν, ίσως αποκαλύπτουν ότι η Τουρκία έχει ήδη ετοιμάσει σχέδιο για να ελέγχει τη Νήσο – μέσω συνταγματικής «ομοσπονδοποίησης», σύμφωνα με μακρόχρονους τουρκικούς στόχους, μέσω σταδιακής δημογραφικής αλλοίωσης ή μέσω μιας νέας εισβολής.
Ελπίζω ότι κάνω λάθος, αλλά φοβάμαι ότι έχω δίκιο.
* Κεντρική φωτογραφία: Μια απεικόνιση της Γενικής Διεύθυνσης Μετεωρολογίας του Υπουργείου Γεωργίας και Δασοκομίας της Τουρκίας στο www.mgm.gov.tr/kurumici/radyasyon_mevsimler.aspx
*Επίκουρος Καθηγητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου UCLan Cyprus. Οι απόψεις του είναι προσωπικές.
ΠΗΓΗ:https://simerini.sigmalive.com/article/2020/9/27/to-orama-tou-erntogan-kai-e-prooptike-tourkopoieses-tes-kuprou/