Ο Αυξεντίου ήταν ο πρώτος τομεάρχης της ΕΟΚΑ στην περιοχή Αμμοχώστου και την 1η Απριλίου του 1955 ηγήθηκε των επιθέσεων εναντίον αγγλικών στόχων στον τομέα του. Επικηρύχθηκε από τους Άγγλους από την ημέρα εκείνη για το ποσό των 250 λιρών, το οποίο αργότερα αυξήθηκε σε 5.000 λίρες.
Μετά την επικήρυξή του κατέφυγε στην οροσειρά του Πενταδακτύλου και ηγήθηκε της πρώτης ορεινής ανταρτικής ομάδας στο Μαύρο Όρος, όπου ανέπτυξε πλούσια δράση. Από εκεί, στις 29 Νοεμβρίου 1955, κλήθηκε από το Διγενή στο αρχηγείο της ΕΟΚΑ στην περιοχή Σπηλιών. Στις 11 Δεκεμβρίου 1955 επέδειξε τις εξαίρετες στρατιωτικές του ικανότητες στην ιστορική μάχη των Σπηλιών, παρασύροντας δυο φάλαγγες των Άγγλων στρατιωτών, που ανηφόριζαν προς τα κρησφύγετα, να συγκρουστούν μεταξύ τους.
Ο Διγενής του ανέθεσε μαζί με τον τομέα Πιτσιλιάς και τα χωριά της Ορεινής – Μαχαιρά. Τον Ιούλιο του 1956 προστέθηκαν στον τομέα του και τα κρασοχώρια Λεμεσού. Έδρασε με τα ψευδώνυμα Ζήδρος, Αίας, Άρης, Ρήγας, Ζώτος, Ανταίος και έγινε το φόβητρο των Άγγλων και ο θρύλος των συμπατριωτών του.
Στις 3 Μαρτίου 1957 Άγγλοι στρατιώτες περικύκλωσαν το κρησφύγετό του κοντά στο Μαχαιρά, ύστερα από προδοσία. Η μάχη κράτησε για ώρες. Στην ομάδα του ήταν οι Ανδρέας Στυλιανού, Αυγουστής Ευσταθίου, Αντώνης Παπαδόπουλος και Φειδίας Συμεωνίδης, τους οποίους, όμως, διέταξε να βγουν από το κρησφύγετο.
Σύμφωνα με μαρτυρία του συμπολεμιστή του Αυγουστή Ευσταθίου, που μετά τη ρίψη χειροβομβίδας στο κρησφύγετο επέστρεψε, με υπόδειξη των Άγγλων, για να διακριβώσει, αν ο Αυξεντίου ήταν ζωντανός και παρέμεινε σ’ αυτό, προσπάθειά τους ήταν να κρατήσουν τη μάχη μέχρι να νυχτώσει και επωφελούμενοι από το σκοτάδι να διαφύγουν. Οι Άγγλοι στρατιώτες, που αντιλήφθηκαν το σκοπό τους, περιέλουσαν το κρησφύγετο με βενζίνη, το πυρπόλησαν και έκαψαν ζωντανό τον Αυξεντίου, ενώ ο Αυγουστής διασώθηκε με βαριά εγκαύματα.
Από φόβο λαϊκών εκδηλώσεων οι Άγγλοι έθαψαν το καμένο σώμα του Αυξεντίου στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας, στο χώρο που είναι γνωστός σήμερα ως Φυλακισμένα Μνήματα.
Η τελευταία νύκτα του Αυξεντίου
Ήταν Σάββατο βράδυ, φάγαμε χαλλούμι και ψωμί και διψάσαμε. Έξω έβρεχε ασταμάτητα. Οι τσίγκοι του κρησφύγετου ήταν μεταχειρισμένοι, γεροί μεν, αλλά με αρκετές τρύπες. Από αυτές έτρεχε μέσα νερό οπόταν βάζαμε το παγούρι μας και μαζεύαμε νερό προσπαθώντας με αυτό το τρόπο να ξεδιψάσουμε.
Όταν σταμάτησε η βροχή ο Αυξεντίου ζήτησε εθελοντές να κατέβουν στο ποταμό να φέρουν νερό. Αμέσως είπα : »Nα πάω εγώ Μάστρε;»» Kάτσε βρε τζιαμέ που είσαι , να τζιυλήσεις τίποτε πέτρες τζιαι να μας πάρουν χαπάρι οι Εγγλέζοι! Να παν οι βουνίσιοι.» Και διέταξε τον Φειδία και τον Αντρέα.
Ύστερα από μισή ώρα γύρισαν και μας είπαν πως δεν είδαν και δεν άκουσαν κινήσεις των Άγγλων. Εν τω μεταξύ ξανάρχισε η βροχή και ο Αυξεντίου είπε : »Αν ακούαμε του Ματρόζου (Αυγουστής Ευσταθίου) τωρά θα είμαστε μέσα στη βροχή και θα τουρτουρούσαμεν, ενώ τωρά είμαστε μέσα το κρησφύγετο και ωχ βράζουμε.»
Είχα προτείνει πριν να μην μείνουμε στο κρησφύγετο το βράδυ αλλά μέσα σε λατζιές 500 μέτρα μακρυά για να δοκιμάσουμε αν ήταν προδομένο ή όχι.Και ο Αυξεντίου συνέχισε: » Αν μέναμε έξω στις λατζιές σε περίπτωση έρευνας θα μας έβρισκαν , ενώ τωρά που εννά βρουν μια τρύπα μες τη γη;»Όταν τον ρώτησα αν είναι προδομένο το κρησφύγετο τι θα κάνουμε , μου απάντησε » Εγώ θα πολεμήσω ».
Έτσι καταλήξαμε και μείναμε στο κρησφύγετο. Για μας ήταν η τελευταία μας μέρα ως αντάρτες και για τον Αυξεντίου ως θνητό.
Η επόμενη μέρα θα ήταν η μεγάλη μέρα της δοκιμασίας.».
Αυγουστής Ευσταθίου
[Pride Of Famagusta]Πηγές: Ιστορικές μνήμες ΕΟΚΑ / Ίδρυμα Απελευθερωτικού Αγώνα ΕΟΚΑ 1955 – 59