Η συζήτηση για το μεταναστευτικό παίρνει και πάλι λάθος τροπή στην Ευρώπη. Και ήδη παρέχει ήδη ισχυρό καύσιμο στα ακροδεξιά κόμματα ενόψει της εκστρατείας για τις ευρωεκλογές του ερχόμενου Ιουνίου.
Αυτό αναφέρει η Le Monde σε ανάλυσή της, με αφορμή τη δραματική άφιξη περίπου 12.000 μεταναστών και αιτούντων άσυλο στο ιταλικό νησί Λαμπεντούζα πριν από δύο εβδομάδες.
Ο Πάπας Φραγκίσκος μπήκε εσκεμμένα σε αυτή τη συνομιλία όταν επισκέφθηκε τη Μασσαλία την περασμένη εβδομάδα.
Το επίκεντρό του ήταν η Μεσόγειος, όπου τουλάχιστον 28.000 ζωές έχουν χαθεί από τότε που πήγε για πρώτη φορά στη Λαμπεντούζα πριν από 10 χρόνια.
Στη συνέχεια είπε σκληρά λόγια για αυτό που ονόμασε «παγκοσμιοποίηση της αδιαφορίας». Δεν έχουν αλλάξει πολλά. Η διάσωση μεταναστών στη θάλασσα, είπε, είναι «καθήκον πολιτισμού».
Η άνοδος της Le Pen
Η Marine Le Pen, ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος Rassemblement National στη Γαλλία, ισχυρίζεται ότι δεν έχει κανένα πρόβλημα με τη γλώσσα του Πάπα, αν και ομολόγησε ότι ο προκάτοχός του Βενέδικτος XVI, «που υποστήριζε την προστασία των συνόρων», της άρεσε περισσότερο.
Το πρόσωπο με το οποίο διασταυρώνει τα ξίφη της είναι η Ιταλίδα πρωθυπουργός Giorgia Meloni, η οποία έχει απευθύνει έκκληση στην ΕΕ για βοήθεια. Δεν ξέρει ότι η ΕΕ είναι «μεταναστευτική», ρώτησε η Le Pen στο γαλλικό δημόσιο ραδιόφωνο;
Τουλάχιστον ο αντίπαλος της Meloni στην άκρα δεξιά, ο Matteo Salvini, είχε, κατά την άποψη της Le Pen, τη σωστή προσέγγιση: έστησε έναν πλήρη αποκλεισμό και γύρισε τα σκάφη πίσω από εκεί από όπου ήρθαν.
Και έτσι η διαμάχη μαίνεται, φέρνοντας μια δυναμωμένη ακροδεξιά απέναντι σε ντροπιασμένους κεντροδεξιούς ή κεντροαριστερούς πολιτικούς που δεν μπορούν να βρουν τον πολιτικό χώρο για μια ορθολογική συζήτηση για ένα τόσο εκρηκτικό ζήτημα.
Με το σύμφωνο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μετανάστευση και το άσυλο να βρίσκεται ακόμη σε αδιέξοδο, η κατάσταση στη Λαμπεντούζα έχει αναζωπυρώσει τις εντάσεις μεταξύ των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Ιταλίας, σχετικά με τη μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο.
Στην Πολωνία, δύο εβδομάδες από τις κρίσιμες εκλογές, ο ηγέτης του κυβερνώντος κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη, Jarosław Kaczyński, δεν μπορούσε να ελπίζει σε μια καλύτερη ευκαιρία να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους του ενάντια σε μια «εισβολή» μεταναστών από τη φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση, που όπως υποστηρίζει, δεν θα ήταν σε θέση να αποτρέψει.
Σπασμωδικές κινήσεις
Έχοντας επίγνωση αυτής της ολισθηρής κατηφόρας, η Ursula von der Leyen, η πρόεδρος της Επιτροπής, έσπευσε στη Λαμπεντούζα για να δείξει υποστήριξη στη Meloni.
Μόλις δύο μήνες νωρίτερα, και οι δύο ηγέτες, μαζί με τον Ολλανδό πρωθυπουργό Mark Rutte, είχαν πάει στην Τυνησία για να εξασφαλίσουν μια συμφωνία βάσει της οποίας το βορειοαφρικανικό κράτος επρόκειτο να λάβει μια πρώτη δόση 105 εκατ. ευρώ σε αντάλλαγμα τον περιορισμό της παράνομης μετανάστευσης.
Αυτή είναι η στρατηγική που χρησιμοποίησε η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Angela Merkel με την Τουρκία το 2016 κατά τη διάρκεια μιας προηγούμενης προσφυγικής κρίσης. Αλλά αυτή τη φορά δεν λειτούργησε.
Η ανεμπόδιστη αναχώρηση περίπου 200 σκαφών φορτωμένων με μετανάστες σε διάστημα δύο ημερών από τις ίδιες ακτές, προς τη Λαμπεντούζα, θέτει αμφιβολίες για την καλή πίστη του καθεστώτος της Τυνησίας. Το timing είναι ατυχές.
Τέτοια μέτρα έκτακτης ανάγκης και βραχυπρόθεσμες προτάσεις, που προκαλούνται από την αίσθηση πανικού μεταξύ των πολιτικών, συσκοτίζουν μια σοβαρή και απαραίτητη συζήτηση που τελικά αναδύθηκε σχετικά με τη σχέση μεταξύ μετανάστευσης, απασχόλησης και δημογραφικών στοιχείων στην Ευρώπη.
Δεν θα σταματήσει η μετανάστευση
Είναι ένα διαρθρωτικό ζήτημα. Τα γεγονότα, που τεκμηριώνονται από στατιστικές, είναι εκεί για να τα δουν όλοι: η μετανάστευση, που αυξάνεται συνεχώς από το 2000, είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που δεν θα σταματήσει. Δεν περιορίζεται στην Ευρώπη.
Στις ΗΠΑ, οι παράνομες διελεύσεις των συνόρων έχουν τετραπλασιαστεί από τότε που ο Joe Biden έγινε πρόεδρος. Οι μεγαλύτερες μετακινήσεις πληθυσμών συμβαίνουν στην πραγματικότητα εντός της Ασίας και της Αφρικής. Η Ευρώπη, εν τω μεταξύ, βιώνει μια δημογραφική πτώση που είναι επίσης μια μακροπρόθεσμη τάση. Με τη γήρανση του πληθυσμού, η οικονομική του ανάπτυξη παρεμποδίζεται από τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι μπορεί να τροφοδοτηθεί μόνο από την αύξηση της παραγωγικότητας ή τη μετανάστευση.
Αντί λοιπόν να προσπαθήσουμε να εμποδίσουμε τη μετανάστευση, μια λογική λύση φαίνεται να είναι η ρύθμιση και η οργάνωσή της. Με σχεδόν 2 εκατομμύρια κενές θέσεις εργασίας και μείωση του ποσοστού γεννήσεων, ο κυβερνητικός συνασπισμός της Γερμανίας των Σοσιαλδημοκρατών, των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων έχει εμπλακεί σε ένα προληπτικό πρόγραμμα εργασιακής μετανάστευσης, σύμφωνα με το καναδικό μοντέλο. Ωστόσο, αντιμετωπίζει κριτική από το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία, το οποίο βρίσκεται ξανά σε άνοδο.
Η περίπτωση της Γαλλίας
Η Γαλλία, η οποία απολαμβάνει υψηλότερο ποσοστό γονιμότητας από τους Ευρωπαίους εταίρους της, αισθάνεται λιγότερο υπό πίεση. Αυτό είναι λάθος, υποστηρίζουν οι ειδικοί: ο ρυθμός της δημογραφικής πτώσης μπορεί να είναι πιο αργός, αλλά η τάση είναι η ίδια.
Ένα νομοσχέδιο που παρουσίασε η κυβέρνηση σχεδόν πριν από ένα χρόνο επιδιώκει τόσο τη νομιμοποίηση των εργαζομένων χωρίς χαρτιά που απασχολούνται σε τομείς με δύσκολες θέσεις εργασίας όσο και την αύξηση του ποσοστού απέλασης των απορριφθέντων αιτούντων άσυλο.
Ακόμη και αυτό είναι τόσο διχαστικό που δεν έχει τεθεί ακόμη στο κοινοβούλιο για συζήτηση. Δυστυχώς, η αναμονή για το επόμενο κύμα στη Λαμπεντούζα θα κάνει τα πράγματα χειρότερα.