Λέει ότι είχε μια στρεβλή σχέση με το σώμα της από την ηλικία των 8 ετών. Η 47χρονη Λίζα Πάουλι παλεύει με την ανορεξία εδώ και δεκαετίες. Ζυγίζει περίπου 42 κιλά και τώρα δηλώνει ότι θέλει να πεθάνει.
“Κάθε μέρα είναι κόλαση”, λέει στο Reuters. “Είμαι τόσο κουρασμένη. Έχω τελειώσει. Δοκίμασα τα πάντα. Νιώθω ότι έχω ζήσει τη ζωή μου”. Η Πάουλι δεν μπορεί ακόμη, νομικά , να λάβει ιατρική βοήθεια για να μπει στην διαδικασία του υποβοηθούμενου θανάτου ( (MAID).
Ωστόσο, το νέο «άνοιγμα» των κριτηρίων που θα τεθεί σε ισχύ τον Μάρτιο του 2024 θα επιτρέψει σε Καναδούς όπως η Πάουλι, των οποίων η μόνη πάθηση είναι η ψυχική ασθένεια, να «προχωρήσουν».
Ο Καναδάς νομιμοποίησε τον υποβοηθούμενο θάνατο το 2016 για άτομα με ανίατες ασθένειες και τον επέκτεινε το 2021 σε άτομα με ανίατες, αλλά όχι θανατηφόρες παθήσεις. Οι νομικές αλλαγές επισπεύσθηκαν από δικαστικές αποφάσεις που κατήργησαν τις όποιες ακόμη απαγορεύσεις υπήρχαν.
Η νέα διάταξη για την ψυχική υγεία θα καταστήσει τον Καναδά μία από τις χώρες παγκοσμίως με την πιο διευρυμένη νομοθεσία όσον αφορά την ιατρική βοήθεια στο θάνατο, σύμφωνα με έκθεση επιτροπής εμπειρογνωμόνων προς το κοινοβούλιο του Καναδά.
Τα «συνετά βήματα» και οι επικρίσεις
Οι υποστηρικτές της υποβοήθησης του θανάτου – η οποία εξακολουθεί να είναι μια νέα έννοια σε πολλά μέρη του κόσμου – λένε ότι πρόκειται για ένα ζήτημα προσωπικής αυτοδιάθεσης.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης του Καναδά, Ντέιβιντ Λαμέτι, απέρριψε τις επικρίσεις ότι η χώρα κινείται πολύ γρήγορα ή ότι ανοίγει το δρόμο στην κατάχρηση.
“Φτάσαμε εδώ που φτάσαμε μέσω μιας σειράς πολύ συνετών βημάτων”, δήλωσε ο Λαμέτι σε συνέντευξή του στο Reuters τον Ιούνιο. “Ήταν μια αργή και προσεκτική εξέλιξη. Και είμαι περήφανος γι’ αυτό”.
10.000 περιπτώσεις ευθανασίας μόνο το 2021
Περισσότεροι από 30.000 άνθρωποι έχουν πεθάνει με ιατρική βοήθεια στον Καναδά από το 2016, εκ των οποίων περισσότεροι από 10.000 το 2021, όταν ο νόμος επεκτάθηκε σε άτομα των οποίων ο θάνατος δεν ήταν “ευλόγως αναμενόμενος”.
Η διαδικασία
Η διαδικασία είναι διαθέσιμη μόνο σε άτομα που καλύπτονται από το καναδικό πρόγραμμα υγειονομικής περίθαλψης. Απαιτεί γραπτή αίτηση και αξιολογήσεις από δύο ανεξάρτητους ιατρούς, συμπεριλαμβανομένου τουλάχιστον ενός εξειδικευμένου στην πάθησή του αιτούντος εάν αυτός δεν πλησιάζει τον φυσικό του θάνατο. Η διαδικασία συχνά γινεται με χορηγηση ένεσης στο σπίτι.
Εκ των προτέρων αιτήσεις
Το Κεμπέκ ψήφισε στις 7 Ιουνίου νόμο που θα επιτρέπει στους ανθρώπους να υποβάλλουν εκ των προτέρων αιτήσεις για υποβοηθούμενο θάνατο, οι οποίες θα τίθενται σε ισχύ όταν φτάσουν σε ένα προκαθορισμένο σημείο ανικανότητας λόγω της νόσου Αλτσχάιμερ ή παρόμοιων καταστάσεων.
Η οργάνωση “Πεθαίνοντας με αξιοπρέπεια” του Καναδά έχει στείλει φέτος σχεδόν 10.000 επιστολές σε κυβερνητικούς αξιωματούχους επιδιώκοντας τη νομιμοποίηση των εκ των προτέρων αιτημάτων σε ολόκληρο τον Καναδά, δήλωσε η εκπρόσωπος Σάρα Ντόμπεκ.
Η Πάουλι έθεσε για πρώτη φορά την ιδέα του υποβοηθούμενου θανάτου στην ψυχίατρο Τζαστίν Ντέμπο που αξιολογεί τους «υποψήφιους» για το MAID, τον Απρίλιο του 2021
Της είπε ότι θα μπορούσε να είναι επιλέξιμη για υποβοηθούμενο θάνατο αμέσως μόλις αλλάξει η νομοθεσία του Καναδά.
“Έχει υποβληθεί σε πολύ υψηλού επιπέδου θεραπείες αλλά δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα”, ανεφερε στο Reuters.
«Την καταλαβαίνω λέει η μητέρα της»
Η Πάουλι λέει ότι σκοπεύει να υποβάλει αίτηση για MAID αμέσως μόλις γίνει επιλέξιμη. Όταν έθεσε για πρώτη φορά το ενδεχόμενο να λάβει βοήθεια για να πεθάνει, η μητέρα της, Μαίρη Χίτλεϊ δεν μπορούσε να το δεχτεί.
“Μου κόπηκε η ανάσα » είπε. Αλλά όταν μίλησε με την κόρη της, υποστηρίζει ότι κατάλαβε τι περνούσε. “Απλώς δεν μπορούσε να διανοηθεί άλλα 10, 20, όποια άλλα χρόνια, να ζει με αυτή τη διατροφική διαταραχή”, είπε. “Λέω στον εαυτό μου: Πρέπει να προσπαθήσεις να θυμάσαι ότι αυτό ήθελε. Είναι η δική της ζωή”.
«Η ψυχική ασθένεια από μόνη της δεν θα πρέπει να αποτελεί κριτήριο»
Αλλά υπάρχουν και εκείνοι οι εμπειρογνώμονες που λένε ότι η ψυχική ασθένεια από μόνη της δεν θα πρέπει να αποτελεί κριτήριο για ευθανασία. Μπορεί να είναι δύσκολο να προσδιοριστεί αν μια ψυχική ασθένεια είναι πραγματικά μη θεραπεύσιμη, όπως απαιτεί ο νόμος, και να γίνει διάκριση μεταξύ παθολογικής τάσης αυτοκτονίας και μιας ορθολογικής επιθυμίας θανάτου, λέει ο Σόνου Γκάιντ, επικεφαλής ψυχίατρος στο Κέντρο Επιστημών Υγείας Sunnybrook του Τορόντο.
“Δεν κατανοούμε καν τη βιολογία των περισσότερων ψυχικών ασθενειών”, δήλωσε. Έξι ακτιβιστές δήλωσαν ότι η επέκταση του υποβοηθούμενου θανάτου στον Καναδά θέτει σε κίνδυνο άτομα με διανοητικές και σωματικές αναπηρίες, χαμηλά εισοδήματα ή άλλα τρωτά σημεία.
“Ξεκίνησαν με τις ανίατες ασθένειες και κατέληξαν στις μη ανίατες ασθένειες και τις ψυχικές ασθένειες” σχολιάζει ο ο Τσαρλς Φαλκόνερ, Βρετανός βουλευτής των Εργατικών, ο οποίος υποστηρίζει την υποβοήθηση του θανάτου για άτομα με ανίατη ασθένεια στη Βρετανία, όπου ακόμη δεν είναι νόμιμη.
“Πρόκειται για έναν ολισθηρό κατήφορο, έτσι δεν είναι;”