breaking newsΔιεθνή

Σουηδία: Πώς η άλλοτε φιλήσυχη χώρα,είναι πλέον όμηρος βομβιστικών επιθέσεων και άγριας βίας συμμοριών

 

Σουηδία: Μια νύχτα του Σεπτεμβρίου, καθώς το καλοκαίρι έδινε τη θέση του στο φθινόπωρο, η Soha Saad κοιμήθηκε στον καναπέ καθώς είχε μείνει ξύπνια μέχρι αργά μελετώντας. Η 24χρονη, που ζούσε σε ένα ήσυχο χωριό κοντά στη σουηδική πανεπιστημιακή πόλη της Ουψάλα με τους γονείς και τα αδέρφια της, είχε πρόσφατα αποφοιτήσει ως δασκάλα, μια καριέρα για την οποία ήταν παθιασμένη και είχε μεγάλα όνειρα για το μέλλον.

Από την Miranda Bryant για τον «The Guardian»

Αλλά τις πρώτες πρωινές ώρες, όλη αυτή η ελπίδα έφτασε στο τέλος της. Μια έκρηξη έπληξε το σπίτι, αφαιρώντας τα παράθυρα και τους τοίχους και έβαλε τέλος στη ζωή της Soha.

Δεν πιστεύεται ότι ήταν ο επιδιωκόμενος στόχος της βομβιστικής επίθεσης του Σεπτεμβρίου –οι αναφορές εκείνη την περίοδο έλεγαν ότι στόχος ήταν μια γειτόνισσα της Soha που είχε σχέση με μέλος συμμορίας– αλλά ήταν ένα αθώο θύμα χωρίς διασυνδέσεις με βία συμμοριών.

Η οικογένεια της Soha καταστράφηκε από την απώλεια της, όπως και το σπίτι τους. «Ο πατέρας της ήθελε να μπει μαζί της στον τάφο», είπε στον Observer η Dr Véronique Simon, που ήταν καθηγήτρια της στην Ουψάλα και παρευρέθηκε στην κηδεία της. «Ήταν νέα, όμορφη, γεμάτη ζωή, έξυπνη, φιλόδοξη, σπουδαία μαθήτρια και βοηθούσε άλλους μαθητές».

Πέντε μήνες μετά, η κατεστραμμένη οικογένειά της θεωρείται ότι εξακολουθεί να ζει σε προσωρινό κατάλυμα με ελάχιστη βοήθεια και να περιμένει δικαιοσύνη.

Soha Saad

 

Η έκρηξη ήταν μία από τις εκατοντάδες περιπτώσεις δυνητικά θανατηφόρων εκρηκτικών που τοποθετήθηκαν σε απλές κατοικίες σε όλη τη Σουηδία τα τελευταία τρία χρόνια. Το 2020 έγιναν συνολικά 107 βομβιστικές επιθέσεις, σύμφωνα με στοιχεία της αστυνομίας, και 13 απόπειρες. Το 2023 ο αριθμός εκτινάχθηκε σε 149 εκρήξεις και 62 απόπειρες.

Μετά από ένα κύμα εκρήξεων και βίας συμμοριών το φθινόπωρο, η Σουηδία βρίσκεται στη μέση ενός άλλου κύματος βίας –με τέσσερις εκρήξεις σε οικιακές διευθύνσεις μόνο τις τελευταίες εννέα ημέρες, συμπεριλαμβανομένων σπιτιών στη Στοκχόλμη και στην πόλης Gävle, βόρεια της πρωτεύουσας. Πολλές από τις πρόσφατες εκρήξεις πιστεύεται ότι πραγματοποιήθηκαν σε διευθύνσεις που συνδέονται με το διαβόητο εγκληματικό δίκτυο Foxtrot.

Τα τελευταία χρόνια, η Σουηδία έχει παγιδευτεί στη λαβή της κλιμακούμενης σύγκρουσης συμμοριών που περιλαμβάνει πυροβολισμούς και βομβιστικές επιθέσεις –που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη διακίνηση ναρκωτικών, με πυροβόλα όπλα και βόμβες. Ο Σεπτέμβριος ήταν ο χειρότερος μήνας για θανατηφόρους πυροβολισμούς στη Σουηδία από το 2016, με 11 θανάτους και το 2023 σημειώθηκαν οι περισσότερες εκρήξεις ετησίως μέχρι σήμερα.

Ο κυβερνητικός συνασπισμός που διοικείται από το κόμμα των μετριοπαθών –που υποστηρίζεται από τους ακροδεξιούς Σουηδούς Δημοκράτες– έχει δεσμευτεί να αναλάβει δράση στέλνοντας περισσότερους νέους στη φυλακή και δίνοντας στην αστυνομία μεγαλύτερες εξουσίες να ερευνά ανθρώπους και οχήματα. Όμως, καθώς όλο και νεότεροι άνθρωποι παρασύρονται στο έγκλημα, μετατρέποντάς τους σε «παιδιά στρατιώτες», η βία δεν δείχνει να σταματά.

Σύμφωνα με την αστυνομία, οι εκρήξεις, που συνήθως στοχεύουν μέλη αντίπαλων συμμοριών και τις οικογένειές τους, περιέχουν συχνά ουσίες με βάση τον δυναμίτη ή την πυρίτιδα. Έχουν χρησιμοποιηθεί και χειροβομβίδες.

Στις περισσότερες χώρες, ο εντοπισμός της διεύθυνσης ενός πιθανού θύματος θα μπορούσε να είναι μια επίπονη διαδικασία. Αλλά όχι στη Σουηδία, όπου είναι δυνατό να μάθετε τη διεύθυνση και τα προσωπικά στοιχεία σχεδόν οποιουδήποτε με μία μόνο αναζήτηση στο Google. Οι ειδικοί λένε ότι οι εγκληματίες βοηθούνται πολύ από έναν νόμο 248 ετών, που αποτελεί μέρος του συντάγματος της Σουηδίας.

Ο νόμος για την ελευθερία του Τύπου του 1776 (tryckfrihetsförordningen), ένα σεβαστό χαρακτηριστικό της σουηδικής κοινωνίας που δίνει σε όλους πρόσβαση σε επίσημα αρχεία, σηματοδότησε τον πρώτο νόμο στον κόσμο που ρύθμιζε το δικαίωμα στην ελευθερία του λόγου.

Σύμφωνα με το Σουηδικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (SIHR), «η δημόσια πρόσβαση στις πληροφορίες είναι θεμελιώδης αρχή στη μορφή διακυβέρνησης της Σουηδίας»«Ένας από τους θεμελιώδεις νόμους, ο νόμος περί ελευθερίας του Τύπου, περιέχει διατάξεις σχετικά με το δικαίωμα πρόσβασης σε επίσημα έγγραφα. Σύμφωνα με αυτό, όλα τα έγγραφα που είναι διαθέσιμα σε μια αρχή είναι καταρχήν ανοιχτά για το κοινό».

Ως αποτέλεσμα, τα εθνικά δεδομένα εγγραφής της Σουηδικής Φορολογικής Υπηρεσίας είναι ανοιχτά σε οποιονδήποτε. Αν και παραδοσιακά αυτό απαιτούσε ένα τηλεφώνημα, σε έναν ψηφιακό κόσμο οι διαδικτυακές υπηρεσίες όπως οι Eniro, Hitta και Mrkoll σημαίνουν ότι χρειάζεται λίγο περισσότερο από ένα δευτερόλεπτο για να μάθετε την ηλικία, τη διεύθυνση, τον αριθμό ορόφου και την ημερομηνία μετακόμισης σχεδόν οποιουδήποτε στη σουηδική επικράτεια.

Ακόμα κι αν άτομα ζητήσουν να αφαιρεθούν από τέτοιους ιστότοπους, ορισμένοι θα το κάνουν μόνο για 30 ημέρες, ενώ οι πληροφορίες μπορεί να παραμείνουν στο Google και ο πήχης της φορολογικής υπηρεσίας για την προστασία των προσωπικών στοιχείων είναι εξαιρετικά υψηλός.

Η Camilla Karp, η οποία διαχειρίζεται προστατευμένα προσωπικά δεδομένα στη σουηδική εφορία, είπε ότι για να λάβει προστασία πρέπει να υπάρχει μια τρέχουσα απειλή εναντίον του ατόμου και ενός κατονομαζόμενου προσώπου ή ομάδας πίσω από αυτήν. Ακόμη και τότε, οι πολίτες πρέπει να αλλάξουν σπίτι ώστε να υπάρξει εγγύηση ότι οι προσωπικές πληροφορίες τους δεν θα εμφανίζονται στο διαδίκτυο.

«Μπορείτε να μπείτε και να ζητήσετε να αφαιρεθούν [από ιστότοπους], αλλά μόλις πάνε στη Google, το ιστορικό θα παραμείνει πάντα εκεί».

Συνολικά 30.000 πολίτες προστατεύονται (ο πληθυσμός της Σουηδίας είναι 10,5 εκατομμύρια), η πλειοψηφία των οποίων είναι γυναίκες που είχαν βίαιες σχέσεις. Μετά το περσινό κύμα πυροβολισμών και εκρήξεων, η Karp είδε μια «μεγάλη αύξηση» σε άτομα που σχετίζονται με εγκληματίες οι οποίοι ζήτησαν να προστατευθούν τα στοιχεία τους ώστε να είναι ασφαλείς από πιθανή επίθεση. «Οι άνθρωποι ανησυχούν, φοβούνται».

Η ίδια παραδέχεται χωρίς ενδοιασμούς ότι η διαθεσιμότητα πληροφοριών στο διαδίκτυο διευκολύνει τους εγκληματίες να βρίσκουν ανθρώπους.

Για να αλλάξει το σύστημα, θα χρειαζόταν μια αλλαγή στο σύνταγμα, είπε. Αλλά αυτό θα απαιτούσε μια πολιτική αλλαγή, πρόσθεσε. «Δεν είναι κάτι για το οποίο θα πρέπει να αποφασίσει μόνο η εφορία». Θα ήταν επίσης ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σύμφωνα με το SIHR.

Τον Οκτώβριο του 2023, η σουηδική κυβέρνηση έδωσε εντολή σε έναν ειδικό ερευνητή να επανεξετάσει τη συνταγματική προστασία των διαδικτυακών καταλόγων προσωπικών δεδομένων, λέγοντας ότι στόχευε να ενισχύσει την προστασία δεδομένων «για, μεταξύ άλλων, να καταστήσει δυσκολότερο για τα εγκληματικά δίκτυα να χαρτογραφούν άτομα σε διαφορετικές υπηρεσίες αναζήτησης». Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Gunnar Strömmer, χαρακτήρισε το θέμα «συστημική απειλή» και το τμήμα του παραδέχτηκε ότι τέτοιες πληροφορίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πυροβολισμούς και εκρήξεις, αλλά η έρευνα δεν πρόκειται να εκδοθεί μέχρι τον επόμενο Νοέμβριο.

Αλλά η εύκολη διαθεσιμότητα των στοιχείων επικοινωνίας των ανθρώπων στο διαδίκτυο έχει γίνει μέρος της καθημερινής ζωής, υποστηρίζει ο Hosni Teque-Omeirat, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Eniro. Μόνο ο ιστότοπός του φιλοξενεί μισό δισεκατομμύριο αναζητήσεις ετησίως στον σουηδικό ιστότοπό του, με τον μισό πληθυσμό της χώρας να αναζητά μια διεύθυνση ή έναν αριθμό τηλεφώνου κάθε εβδομάδα.

«Πρέπει να κατανοήσετε τη σουηδική κοινωνία για να καταλάβετε γιατί δίνουμε τις διευθύνσεις τόσο εύκολα. Ζούμε σε μια πολύ ανοιχτή κοινωνία», είπε. Αλλά πρόσθεσε: «Υπάρχει φυσικά καλό και κακό σε αυτό».

Αν και περισσότεροι άνθρωποι έχουν ζητήσει να αφαιρεθούν από τον ιστότοπο, επιμένει ότι δεν σχετίζεται με τις βομβιστικές επιθέσεις και ότι το πρόβλημα δεν έγκειται σε διαδικτυακές πλατφόρμες όπως η δική του. Είναι επικριτικός για την έρευνα της κυβέρνησης που θέλει να περιορίσει τις διαδικτυακές υπηρεσίες, κάτι που είπε ότι θα ήταν άσκοπο επειδή κακοί παράγοντες που αναζητούν πληροφορίες θα μπορούσαν να τις ζητήσουν από υπηρεσίες όπως η εφορία βάσει του συντάγματος.

«Δεν στοχεύουν στην ουσιαστική αλλαγή του δικαιώματος ενός ιδιώτη να λαμβάνει πληροφορίες, στοχεύουν σε ανθρώπους σαν εμάς που δημοσιεύουν αυτές τις πληροφορίες», είπε. «Αυτές οι πληροφορίες θα είναι ακόμα διαθέσιμες».

Ωστόσο, η Lena Södersten, δικηγόρος στη Σουηδική Ένωση Ιδιοκτητών Κατοικιών, η οποία εκπροσωπεί 230.000 νοικοκυριά, είπε ότι η αφαίρεση αυτών των στοιχείων από το διαδίκτυο θα μειώσει σημαντικά τις στοχευμένες εκρήξεις. Η ίδια ζητά αλλαγή του συντάγματος. «Είναι καιρός να αλλάξει αυτό», είπε, προσθέτοντας ότι πολλοί δεν αισθάνονται πλέον ασφαλείς μέσα στα σπίτια τους.

Το να χρειαστεί να καλέσετε την εφορία για να ζητήσετε τη διεύθυνση ενός ατόμου θα ήταν πολύ περισσότερο αποτρεπτικό από το να αναζητήσετε γρήγορα κάποιον στο Διαδίκτυο από ένα smartphone, υποστηρίζει. «Δεν θέλουμε να κρύψουμε όλες τις πληροφορίες, αλλά να τις κάνουμε πιο δύσκολο να βρεθούν από όσο είναι σήμερα ανοιχτά διαθέσιμες στο διαδίκτυο».

primenews.
Back to top button