Την εξήγηση δίνει ένα κείμενο της κυρίας Μαρίας Καραμανώφ, αντιπροέδρου ΣτΕ ε.τ και Πρόεδρος Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος.

Το κείμενο έχει δημοσιευθεί στη σελίδα του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος στο Facebook και είναι διαφωτιστικότατο για τη σύνδεση πυρκαγιών στα δάση και «επενδύσεων».

Διαβάστε το για να καταλάβετε τι έχουν κάνει:

«Αθήνα, 26/7/2023

Τις τελευταίες μέρες γίνεται μεγάλη συζήτηση για τη σχέση των ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ με την ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΩΝ ΣΤΑ ΑΝΑΔΑΣΩΤΕΑ. Η σχέση υπάρχει και είναι άμεση, αλλά δεν είναι αυτή που υπολαμβάνουν πολλοί. Τα δάση δεν καίγονται προκειμένου να τοποθετηθούν σ’ αυτά ανεμογεννήτριες, αφού αιολικά πάρκα μπορούν ούτως ή άλλως να κατασκευάζονται μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις.

Το επιτρέπει η δασική νομοθεσία, η οποία δυστυχώς τα τελευταία 15 χρόνια, με αλλεπάλληλες τροποποιήσεις, έχει σε μεγάλο βαθμό εξουδετερώσει την συνταγματική προστασία των δασών. Μέσα στα δάση επιτρέπονται πλέον κάθε είδους χρήσεις, από τουριστικές εγκαταστάσεις και επιχειρηματικά πάρκα μέχρι δεξαμενές αποθήκευσης πετρελαιοειδών, εκπαιδευτήρια, θεραπευτήρια κ.λπ., συμπεριλαμβανομένων και των ανεμογεννητριών.

Το πρόβλημα σε σχέση με τις ανεμογεννήτριες ήταν αλλού. Σύμφωνα με το ΑΡΘΡΟ 117 ΠΑΡ. 3 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ, από τη στιγμή που ένα δάσος καεί και κηρυχθεί υποχρεωτικά αναδασωτέο, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΡΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΑ Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΑΛΛΟ ΣΚΟΠΟ ΠΛΗΝ ΤΗΣ ΑΝΑΔΑΣΩΣΗΣ. Xρήσεις δηλαδή οι οποίες, καλώς ή κακώς, επιτρέπονται μέσα στα δάση, απαγορεύονται στα αναδασωτέα μέχρι να ολοκληρωθεί η αναδάσωση, μέχρι δηλαδή τα καμένα να ξαναγίνουν πραγματικό δάσος.

Στο μεγάλο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί τα αναδασωτέα οφείλουν να παραμείνουν ήσυχα, απάτητα και εκτός κάθε μορφής εκμετάλλευσης. Το «εμπόδιο» αυτό ήρθε να άρει η γνωστή ΑΠΟΦΑΣΗ 2499/2012 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ, η οποία, παρά την κατηγορηματικά αντίθετη διάταξη του Συντάγματος, έκρινε ότι στα αναδασωτέα επιτρέπεται να εγκαθίστανται όχι μόνο ανεμογεννήτριες αλλά και κάθε «έργο το οποίο αποβλέπει την εξυπηρέτηση ανάγκης με ιδιαίτερη κοινωνική, εθνική ή οικονομική σημασία».

Με την απόφαση αυτή έγινε μια ριζική τομή στο άβατο των αναδασωτέων. Από κει και πέρα, όταν ένα δάσος καεί, όπως συμβαίνει όλο και συχνότερα εξαιτίας των πάγιων και αδιόρθωτων αδυναμιών του κρατικού μηχανισμού, ο κάθε επίδοξος επενδυτής ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΛΕΟΝ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΔΑΣΩΣΗΣ. Η εκμετάλλευση των αναδασωτέων μπορεί να ξεκινήσει την επομένη κιόλας της φωτιάς και μάλιστα με μεγαλύτερη ένταση απ’ ό,τι αν επρόκειτο για δάση, αφού η διατύπωση «έργο το οποίο αποβλέπει την εξυπηρέτηση ανάγκης με ιδιαίτερη κοινωνική, εθνική ή οικονομική σημασία» αφήνει περιθώρια για πολλές ερμηνείες.

Το μέλλον, λοιπόν, για τα δάση της χώρας διαγράφεται ζοφερότερο από ποτέ. Τα δάση μας δεν κινδυνεύουν πλέον μόνο από τις πυρκαγιές, τυχαίες ή μη, ούτε από την ανικανότητα του κράτους για την πρόληψη και καταστολή τους. Πλήττονται περισσότερο και δη ανεπανόρθωτα από τις δικές μας συνειδητές και καθόλου τυχαίες νομικές επιλογές.

Μαρία Καραμανώφ
Αντιπρόεδρος ΣτΕ ε.τ.
Πρόεδρος Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος»

Αεροπυρόσβεση: Έδωσαν 500 εκατ. ευρώ από το 2019 για ενοικιαζόμενα εναέρια μέσα

Κατακόρυφα έχουν αυξηθούν τα τελευταία πέντε χρόνια οι δαπάνες της χώρας μας για τη μίσθωση αεροσκαφών για τις ανάγκες της εναέριας δασοπυρόσβεσης, με το συνολικό κόστος να ανέρχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα για το 2023 η χώρα μας έχει μισθώσει αριθμό-ρεκόρ εναέριων μέσων πυρόσβεσης, τα οποία φτάνουν τα 51, ενώ μαζί με τα 40 αεροσκάφη του εθνικού εναέριου στόλου, φτάνουν συνολικά τα 91.

Ωστόσο, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του ευρωπαϊκού συστήματος πληροφόρησης για τις δασικές πυρκαγιές (European Forest Fire Information System – EFFIS), παρά την αύξηση των διαθέσιμων εναέριων μέσων πυρόσβεσης, εντούτοις δεν μειώνεται και ο αριθμός των στρεμμάτων δασικής έκτασης που κάθε χρόνο γίνεται στάχτη. Παρακάτω παρουσιάζονται αναλυτικά στοιχεία για το κόστος που αφορά στη μίσθωση των εναέριων μέσων πυρόσβεσης, αλλά και των καμένων στρεμμάτων της τελευταίας πενταετία. Όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς, η αύξηση των εναέριων μέσων που μισθώνονται, δεν αρκεί από μόνη της για να περιορίσει την πύρινη λαίλαπα.

Ρεκόρ μισθωμένων αεροσκαφών τη φετινή χρονιά

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών (απολογισμός εξόδων κάθε έτους), από το 2019 μέχρι και το 2023, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι δαπάνες για τη μίσθωση πτητικών μέσων αεροπυρόσβεσης, όπως και ο αριθμός των εναέριων μέσων που μισθώνονται. Συγκεκριμένα, όπως μπορεί να παρατηρήσει κανείς στον πίνακα και έχει επιμεληθεί σε μελέτη του, ο πρώην υπαρχηγός της Πυροσβεστικής, αντιστράτηγος ε.α. Ανδριανός Γκουρμπάτσης, από το 2019 μέχρι και σήμερα τα εναέρια μέσα που μισθώνονται έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί και οι δαπάνες επταπλασιαστεί.

Πάνω από 200 εκατ. ευρώ το 2023

Πιο αναλυτικά, το 2019 η Ελλάδα μίσθωσε περί τα 18 αεροσκάφη, με το τελικό κόστος να διαμορφώνεται σε 32,287 εκατ. ευρώ. Σε αυτό εκτός από το κόστος εγκατάστασης των αεροσκαφών, περιλαμβάνεται το κόστος και από τις ώρες πτήσεις των εναέριων μέσων. Το 2020, τα αεροσκάφη που μισθώθηκαν αυξήθηκαν σε 21 και το κόστος ανήλθε σε 53,995 εκατ. ευρώ. Το 2021, χρονιά που η χώρα κατέγραψε αρνητικό ρεκόρ 13τίας σε ό,τι αφορά στον αριθμό των καμένων δασικών εκτάσεων, τα μισθωμένα αεροσκάφη ανήλθαν σε 31 και το κόστος εκτοξεύτηκε σε 78,157 εκατ. ευρώ.

Ακόμη περισσότερα αεροσκάφη μισθώθηκαν το 2022, καθώς ανήλθαν σε 47. Το κόστος που είχε αρχικά προϋπολογιστεί για τη μίσθωση τους ανήλθε σε 75,881 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού (Ο απολογισμός εξόδων για το 2022 δεν έχει δημοσιευτεί ακόμη από το υπουργείο Οικονομικών). Ωστόσο εάν συνυπολογίσει κανείς και το κόστος από τις ώρες πτήσεις των εναερίων μέσων, τότε σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της Πυροσβεστικής ανήλθε σε περίπου 150 εκατ. ευρώ.

Σε ότι αφορά στη φετινή χρονιά, ο αριθμός των αεροσκαφών που έχουν μισθωθεί ξεπερνά κάθε ρεκόρ, καθώς ανέρχεται σε 51, με το κόστος που είχε αρχικά προϋπολογιστεί να αγγίζει τα 101,160 εκατ. ευρώ. Εάν σε αυτό συνυπολογιστεί και το κόστος από τις ώρες πτήσεις των εναέριων μέσων, τότε το τελικό κόστος πρόκειται να ξεπεράσει τα 200 εκατ. ευρώ. Δηλαδή την τελευταία πενταετία το κόστος από τη μίσθωση εναέριων μέσων Πυρόσβεσης ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ σύμφωνα με μετριοπαθείς εκτιμήσεις.

Εάν στις δαπάνες μίσθωσης αεροσκαφών, συνυπολογισθούν και αυτές που αφορούν στα αεροσκάφη του εθνικού εναέριου στόλου, τότε το συνολικό κόστος αυξάνει ακόμη περισσότερο. Για παράδειγμα το 2019 ο εθνικός εναέριος στόλος αριθμούσε περί τα 43 αεροσκάφη. Το 2021 μειώθηκαν σε 41 και το 2022 σε 39. Σε ό,τι αφορά στη φετινή χρονιά, ο εθνικός εναέριος στόλος αριθμεί περί τα 40 αεροσκάφη.

Αυξάνονται τα καμένα στρέμματα

Παρά τη σταθερή αύξηση των δαπανών για τη μίσθωση εναέριων μέσων πυρόσβεσης, ο αριθμός των καμένων στρεμμάτων ολοένα και αυξάνεται. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παραθέτει το EFFIS, το 2018 τα καμένα στρέμματα δάσους στη χώρα μας ανήλθαν σε 120.370 και 107.360 το 2019. Το 2020, όταν αρχίζει να αυξάνεται ο αριθμός των αεροσκαφών που μισθώνονται οι καμένες εκτάσεις άγγιξαν τα 149.510 στρέμματα. Την επόμενη χρονιά, η χώρα μας κατέγραψε αρνητικό ρεκόρ 13ετίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του EFFIS περί τα 1,307,440 εκατ. στρέμματα δάσους έγιναν «στάχτη». Ήταν το καλοκαίρι που η πύρινη λαίλαπα κατέκαψε τα πάντα στη Βαρυμπόμπη, τη Βόρεια Εύβοια και άλλες περιοχές, με τον κρατικό μηχανισμό να αποδεικνύεται συνολικά κατώτερος των περιστάσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2021 καταγράφηκε η χειρότερη αποτίμηση της περιόδου 2008 – 2021, με τη συνολική καμένη έκταση να φτάνει στο άθροισμα των καμένων εκτάσεων της οκταετίας 2013 – 2020.

Επίσης, κατεγράφη η χειρότερη επίδοση σε ό,τι αφορά στη μέση καμένη έκταση ανά δασική πυρκαγιά στη χώρα μας, με τον συγκεκριμένο δείκτη να υπολογίζεται σε πάνω από 1.500 στρέμματα ανά συμβάν. Σημειώνεται ότι τα προηγούμενα 13 έτη (2008 – 2020) o αντίστοιχος μέσος όρος ήταν κοντά στα 500 στρέμματα ανά συμβάν.

Την επόμενη χρονιά, δηλαδή το 2022, μπορεί να μην σημειώθηκε το «μαύρο ρεκόρ» του 2021, ωστόσο και πάλι τα στρέμματα δάσους που έγιναν στάχτη ήταν πολύ παραπάνω από τα συνηθισμένα, καθώς ανήλθαν σε 224.800.

Τρίτη χειρότερη επίδοση το 2023 από το 2006

Σε ό,τι αφορά στη φετινή χρονιά, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του EFFIS μέχρι και τις 23 Αυγούστου είχαν καεί περί τα 1,354,000. στρέμματα δασικής έκτασης στη χώρα μας πριν ακόμη τελειώσει ο Αύγουστος, ο οποίος παραδοσιακά είναι ένας μήνας που εκδηλώνονται πυρκαγιές σε όλη την επικράτεια. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του EFFIS, είναι η τρίτη χειρότερη επίδοση από το 2006 μέχρι και σήμερα, πίσω από τα 2.717.150 του 2007 και τα 1,307,440 εκατ. στρέμματα του 2021. Είναι εντυπωσιακό ότι τα τελευταία τρία χρόνια έχουν καταγραφεί δύο από τις πιο καταστροφικές επιδόσεις σε βάθος 17 ετών.

Μάλιστα ο αριθμός αυτός είναι σχεδόν πενταπλάσιος από τον μέσο όρο των καμένων στρεμμάτων της περιόδου 2006 – 2022, ο οποίος ανήλθε σε 118.750 στρέμματα, παρά το γεγονός ότι έχουμε ρεκόρ μισθωμένων αεροσκαφών.

Επίσης ο αριθμός των πυρκαγιών για το 2023, αποτελεί ταυτόχρονα και ρεκόρ δεκαετίας, καθώς τη δεκαετία 2013-2022 ο μέσος όρος των καμένων εκτάσεων ήταν 289.000 στρέμματα ανά έτος.

Σε δήλωση του ο πρώην υπαρχηγός της Πυροσβεστικής, Ανδριανός Γκουρμπάτσης, σημειώνει χαρακτηριστικά:

«Άλλη μία αντιπυρική περίοδο επιβεβαιώνεται ότι ο Δασοπυροσβεστικός Μηχανισμός αδυνατεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά παράλληλα τουλάχιστον δύο μεγάλες πυρκαγιές».

primenews.