Ο φιλορώσος, πολέμιος του φιλελευθερισμού και σφόδρα επικριτικός στις πολιτικές της ΕΕ Ρόμπερτ Φίτσο, ήταν ο μεγάλος νικητής των εκλογών της Σλοβακίας, διευρύνοντας το μέτωπο των χωρών της ανατολικής πτέρυγας της Ένωσης που επιθυμούν την επαναπροσέγγιση με τη Μόσχα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών στην Σλοβακία, το κόμμα «SMER-DS» του οποίου ηγείται ο Ρόμπερτ Φίτσο από το 1999, κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό 23,31%, με το φιλελεύθερο κόμμα της «Προοδευτικής Σλοβακίας» να καταλαμβάνει την δεύτερη θέση με σχεδόν 18%. Τρίτο κατατάχτηκε το κόμμα που ίδρυσε το πρώην μέλος του «SMER-DS» Πέτερ Πελεγκρίνι, «HLAS» με περίπου 15%, ανοίγοντας το δρόμο μαζί με το εθνικιστικό και φιλορωσικό Εθνικό Μέτωπο για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Με τη συμμετοχή στις εκλογές να φτάνει στο 68,06%, άλλα τρία κόμματα πέρασαν το κατώφλι του 5% σχηματίζοντας τη νέα επτακομματική Βουλή της Σλοβακίας, μετά από τέσσερα χρόνια πολιτικής αστάθειας.
Ο Φίτσο δήλωσε την Κυριακή ότι είναι έτοιμος να ξεκινήσει συνομιλίες για την δημιουργία κυβερνητικού συνασπισμού και τον σχηματισμό κυβέρνησης, που πιθανότατα θα συμπορευτεί με την Ουγγαρία και τον φίλο του Φίτσο, Βίκτορ Όρμπαν, προκαλώντας πονοκεφάλους στις Βρυξέλλες αλλά και την Ουάσινγκτον.
Η Σλοβακία, ένα ανατολικοευρωπαϊκό κράτος περίπου 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων, πήγε στις κάλπες για να εκλέξει τον πέμπτο πρωθυπουργό της μέσα σε τέσσερα χρόνια, αφού είχε δει μια σειρά από ασταθείς κυβερνήσεις συνασπισμού.
Μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του SMER θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες για την περιοχή, καθώς η Σλοβακία που είναι μέλος τόσο του ΝΑΤΟ όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ήταν μεταξύ της χούφτας των ευρωπαϊκών χωρών που πίεζαν για σκληρές κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας ενώ έχει δωρίσει μεγάλο όγκο στρατιωτικού εξοπλισμού στην Ουκρανία.
Αυτό πιθανότατα θα αλλάξει υπό τον Φίτσο, ο οποίος κατηγόρησε τους «Ουκρανούς ναζί και φασίστες» που προκάλεσαν τον πρόεδρο της Ρωσίας να ξεκινήσει την εισβολή, επαναλαμβάνοντας την αφήγηση που χρησιμοποίησε ο Βλαντιμίρ Πούτιν για να δικαιολογήσει την εισβολή του.
Όσο ήταν στην αντιπολίτευση, ο Φίτσο έγινε στενός σύμμαχος του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, ιδίως όταν επρόκειτο για κριτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Υπάρχουν εικασίες ότι, αν επιστρέψει στην εξουσία, ο Φίτσο και ο Όρμπαν θα μπορούσαν να συμμαχήσουν και να δημιουργήσουν εμπόδια για τις Βρυξέλλες. Επιπρόσθετα εάν το κυβερνών κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη της Πολωνίας καταφέρει να κερδίσει μια τρίτη θητεία στις πολωνικές βουλευτικές εκλογές τον επόμενο μήνα, αυτό το μπλοκ των ταραχοποιών της ΕΕ θα μπορούσε να γίνει ακόμη πιο ισχυρό.
Πάντως ο Βίκτορ Όρμπαν συνεχάρη τον Φίτσο την Κυριακή με μια ανάρτηση στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X που έλεγε: «Μαντέψτε ποιος επέστρεψε!» για να προσθέσει «είναι πάντα καλό να συνεργάζεσαι με έναν πατριώτη».
Εν τω μεταξύ, το φιλελεύθερο κόμμα «Προοδευτική Σλοβακία» πίεζε για ένα εντελώς διαφορετικό μέλλον για τη Σλοβακία – συμπεριλαμβανομένου μιας συνεχιζόμενης ισχυρής υποστήριξης προς το Κίεβο και ισχυρών δεσμών με τη Δύση.
Ο Φίτσο υπηρέτησε προηγουμένως ως πρωθυπουργός της Σλοβακίας για περισσότερο από μια δεκαετία, πρώτα μεταξύ 2006 και 2010 και στη συνέχεια και πάλι από το 2012 έως το 2018.
Αναγκάστηκε να παραιτηθεί τον Μάρτιο του 2018 μετά από εβδομάδες μαζικών διαδηλώσεων για τη δολοφονία του ερευνητή δημοσιογράφου Γιαν Κούτσιακ και της αρραβωνιαστικιάς του, Μαρτίνα Κουσνίροβα. Ο Κούτσιακ αναφέρθηκε στη διαφθορά μεταξύ της ελίτ της χώρας, συμπεριλαμβανομένων ανθρώπων που συνδέονται άμεσα με τον Φίτσο και το κόμμα του «SMER».
Η προεκλογική εκστρατεία σημαδεύτηκε από ανησυχίες σχετικά με την παραπληροφόρηση, με τη Βέρα Γιούροβα, την κορυφαία αξιωματούχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις ψηφιακές υποθέσεις, να δηλώνει εκ των προτέρων ότι η ψηφοφορία θα αποτελέσει «δοκιμασία» για το πόσο αποτελεσματικές ήταν οι εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην αντιμετώπιση της ρωσικής προπαγάνδας στη Σλοβακία.
Οι δημοσκοπήσεις πάντως δείχνουν ότι τα φιλορωσικά αισθήματα του Φίτσο συμμερίζονται πολλοί Σλοβάκοι.
Σύμφωνα με έρευνα της GlobSec, μιας δεξαμενής σκέψης για την ασφάλεια με έδρα τη Μπρατισλάβα, μόνο το 40% των Σλοβάκων πίστευαν ότι η Ρωσία ήταν υπεύθυνη για τον πόλεμο στην Ουκρανία, το χαμηλότερο ποσοστό μεταξύ των οκτώ κρατών της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης και της Βαλτικής στα οποία επικεντρώθηκε η GlobSec. Στην Τσεχική Δημοκρατία, η οποία αποτελούσε παλαιότερα μία χώρα με τη Σλοβακία, το 71% των πολιτών κατηγορεί τη Ρωσία για τον πόλεμο.
Η ίδια έρευνα διαπίστωσε ότι το 50% των Σλοβάκων αντιλαμβάνεται τις Ηνωμένες Πολιτείες – τον μακροχρόνιο σύμμαχο της χώρας – ως απειλή για την ασφάλεια.
Σε δηλώσεις του ο Φίτσο σημείωσε ότι «δεν αλλάζουμε ότι είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε την Ουκρανία με ανθρωπιστικό τρόπο», προσθέτοντας ότι «είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε στην ανοικοδόμηση του κράτους, αλλά γνωρίζετε τη γνώμη μας για τον εξοπλισμό της Ουκρανίας».
Βέβαια ο ηγέτης του HLAS και πρώην μέλος του SMER, Πέτερ Πελεγκρίνι και εν δυνάμει μέλος του κυβερνητικού συνασπισμού, δήλωσε ότι οι προμήθειες πυρομαχικών στην Ουκρανία είναι καλές για την αμυντική βιομηχανία της Σλοβακίας και το κόμμα υποστήριξε τη στάση της ΕΕ κατά της εισβολής.
Ενδεχομένως η ώσμωση για το σχηματισμό κυβέρνησης να αμβλύνει την ρητορική του Φίτσο, όμως τίποτα δεν είναι δεδομένο.
Επιπροσθέτως το μεταναστευτικό ήταν ένα από τα κυρίαρχα θέματα κατά την προεκλογική εκστρατεία για τον Φίτσο, επικρίνοντας την υπηρεσιακή κυβέρνηση επειδή δεν έκανε περισσότερα, δηλώνοντας ότι η επανέναρξη των συνοριακών ελέγχων με την Ουγγαρία θα αποτελούσε κορυφαία προτεραιότητα.
«Μία από τις πρώτες αποφάσεις της κυβέρνησης πρέπει να είναι η έκδοση διαταγής για την ανανέωση των συνοριακών ελέγχων με την Ουγγαρία», δήλωσε ο Φίτσο σε συνέντευξη Τύπου».
Ο ηγέτης του κόμματος Προοδευτική Σλοβακία, Μίχαλ Σίμετσκα δήλωσε για τη νίκη του Φίτσο ότι «πιστεύουμε ότι αυτά είναι πολύ άσχημα νέα για τη Σλοβακία», προσθέτοντας ότι «θα είναι ακόμη χειρότερα νέα αν ο Ρόμπερτ Φίτσο καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση».
Γεννημένος σε οικογένεια εργατικής τάξης, ο 59χρονος Φίτσο αποφοίτησε με πτυχίο νομικής το 1986 και εντάχθηκε στο τότε κυβερνών κομμουνιστικό κόμμα.
Μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος το 1989, εργάστηκε ως κυβερνητικός δικηγόρος, κέρδισε μια θέση στο κοινοβούλιο υπό το μετονομασθέν κομμουνιστικό κόμμα και εκπροσώπησε τη Σλοβακία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.