Έως πρόσφατα ΗΠΑ και Κίνα υποτίθεται ότι είχαν φθάσει στο χείλος του πολέμου εξαιτίας της Tαιβάν και των ιπτάμενων κινέζικων κατασκοπευτικών μη επανδρωμένων σκαφών που πετούσαν πάνω από πολιτείες των ΗΠΑ.
Το ίδιο συνέβη και με τις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας πρόσφατα με τους Μητσοτάκη και Ερντογάν να ανταλλάσσουν επιθετικές ανακοινώσεις και να τρίζει ο ένας τα δόντια του άλλου.
Αίφνης και χωρίς να έχουν μεσολαβήσει γεγονότα τα οποία θα μπορούσαν να μετριάσουν τις εντάσεις μεταξύ των χωρών ο Κινέζος ηγέτης βρίσκεται στο Σαν Φρανσίσκο και ο Τούρκος Πρόεδρος αναμένεται στην Αθήνα. Ποιοι σκηνοθετούν όλο αυτό σε βαθμό που να υπαγορεύουν τις κρίσεις, τα ταξίδια και την ατζέντα των συνομιλιών ανάμεσα στους ηγέτες;
Τι είναι αυτό που βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα; Ποιος υπαγορεύει την σχεδόν παγκόσμια πρεμούρα για συγκεκριμένα θέματα που βρίσκονται ψηλά σε όλες σχεδόν τις συγκεκιμένες συναντήσεις και συνόδους;
Πάμε να δούμε τα ρεπορτάζ ευρείας κατανάλωσης για τις συναντήσεις Xi-Biden και Μητσοτάκη-Ερντογάν>
Ο Xi Jinping έφτασε στο Σαν Φρανσίσκο την Τρίτη για την πολυαναμενόμενη σύνοδο κορυφής με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Joe Biden, όπου ο Κινέζος ηγέτης πιθανότατα θα προσπαθήσει να ενισχύσει την ταραγμένη οικονομία της χώρας του.
Το ότι ο Xi βρίσκεται στο πρώτο του ταξίδι στις ΗΠΑ εδώ και έξι χρόνια -μια τετραήμερη επίσκεψη που περιλαμβάνει τη συμμετοχή του στο διεθνές φόρουμ της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού- είναι από μόνο του αξιοσημείωτο.
Οι ηγέτες των δύο κορυφαίων οικονομιών του κόσμου δεν έχουν μιλήσει από την τελευταία φορά που συναντήθηκαν στο περιθώριο μιας άλλης διεθνούς συγκέντρωσης στο Μπαλί της Ινδονησίας τον Νοέμβριο του 2022.
Για να κανονίσουν αυτή τη συνάντηση, οι κυβερνήσεις τους χρειάστηκε να διευθετήσουν μια σειρά από επίμαχα ζητήματα: Από τον χειρισμό ενός φερόμενου κινεζικού μπαλονιού παρακολούθησης έως τη στόχευση του Πεκίνου σε διεθνείς επιχειρήσεις και τους περιορισμούς του όσον αφορά την υψηλή τεχνολογία. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις για σημαντικές προόδους στη συνάντηση παραμένουν χαμηλές.
Ο Xi οδεύει προς τη σύνοδο κορυφής καθώς αγωνίζεται να αναζωογονήσει μια παραπαίουσα κινεζική οικονομία που δεν έχει ακόμη ανακάμψει πλήρως μετά τη χαλάρωση των αυστηρών του ελέγχων για την πανδημία, με την αγορά ακινήτων σε κρίση όπως και την ανεργία των νέων.
Τα οικονομικά δεινά, σε συνδυασμό με την ανεξήγητη απομάκρυνση δύο επίλεκτων αξιωματούχων στην κορυφή της κυβέρνησής του, έχουν αμαυρώσει την εικόνα που πρόβαλε ο Xi την τελευταία φορά που συνάντησε τον Biden, όταν μόλις είχε εδραιώσει την εξουσία και είχε ξεκινήσει μια τρίτη θητεία στην κορυφαία θέση ηγεσίας στην Κίνα.
Ο Biden, την ίδια στιγμή, βρίσκεται μπλεγμένος στις διεθνείς προκλήσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία έως την τελευταία σύγκρουση στη Γάζα. Ένα ακόμη παγκόσμιο σημείο ανάφλεξης που θα αφορά την Κίνα είναι το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε να δει, ειδικά καθώς αγωνίζεται για την επανεκλογή του το επόμενο έτος.
«Σε μια εποχή που και οι δύο αντιμετωπίζουν εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις πολιτικής, υπάρχει μικρότερο κίνητρο για να προσπαθήσουν να απομακρυνθούν περαιτέρω ο ένας από τον άλλον και λίγο μεγαλύτερο για να σταθεροποιήσουν τη σχέση τους», δήλωσε ο Yun Sun, διευθυντής του Προγράμματος Κίνας στη δεξαμενή σκέψης Stimson Center στην Ουάσιγκτον.
Η ατζέντα του Xi
Παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει στο εσωτερικό, ο Κινέζος ηγέτης ίσως να βλέπει αυτή τη στιγμή τον εαυτό του σε ισχυρότερη θέση σε σχέση με τον Biden. Το Πεκίνο θεωρεί ότι οι ΗΠΑ μαστίζονται από βαθιά πολιτική πόλωση και σε μια παρακμή παγκοσμίως.
«Ο Xi πιστεύει ότι οι ΗΠΑ ήθελαν να βελτιώσουν τη σχέση τους με την Κίνα και ανατποκρίθηκε. Του έστειλαν αυτές τις αντιπροσωπείες… (αφού) άσκησε πίεση στην κυβέρνηση των ΗΠΑ», είπε ο Suisheng Zhao, διευθυντής του Κέντρου Συνεργασίας Κίνας-ΗΠΑ στο Πανεπιστήμιο του Denver, αναφερόμενος στις επισκέψεις Αμερικανών αξιωματούχων στην κινεζική πρωτεύουσα τους τελευταίους μήνες.
Το Πεκίνο πιστεύει ότι οι ΗΠΑ είναι αυτές που «πρέπει να κάνουν μια διόρθωση» στη στάση τους απέναντι στην Κίνα. Στα μάτια της, εάν «εσείς έρχεστε σε εμάς και μιλάτε μαζί μας, τότε θα πρέπει να (κινηθείτε προς) την κατεύθυνσή μας», είπε.
Ένα θέμα στην κορυφή της λίστας του Xi, λένε οι αναλυτές, είναι η ώθηση των ΗΠΑ να διαφοροποιήσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού για να μειώσουν την εξάρτηση από την κινεζική παραγωγή, μια οικονομική μηχανή, και οι προσπάθειές τους να περιορίσουν την πρόσβαση της Κίνας στους τύπους προηγμένης αμερικανικής τεχνολογίας που είναι ζωτικής σημασίας όσον αφορά τις υψηλές φιλοδοξίες της χώρας, δηλαδή τις βιομηχανίες τεχνολογίας και τον εκσυγχρονισμό του στρατού της.
Το Πεκίνο βλέπει αυτές τις προσπάθειες, οι οποίες περιλαμβάνουν περιορισμούς στην πώληση προηγμένων τσιπ στην Κίνα και απαγορεύσεις ορισμένων αμερικανικών τεχνολογικών επενδύσεων, ως κραυγαλέες ενέργειες για την καταστολή της αναπτυξιακής ανόδους της και όχι ως στοχευμένα μέτρα εθνικής ασφάλειας όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση Biden.
Οι Κινέζοι αξιωματούχοι απάντησαν με τους δικούς τους ρυθμιστικούς ελέγχους και περιορισμούς σε υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τεχνολογικών προϊόντων.
Ο Xi θα ζητήσει από τον Biden να διευκρινίσει και να καθορίσει το εύρος της προσέγγισης των ΗΠΑ για τους τεχνολογικούς περιορισμούς, λένε οι αναλυτές.
Είναι επίσης πιθανό να πιέσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ για διαβεβαιώσεις σχετικά με την αμερικανική πολιτική απέναντι στην Ταϊβάν, την αυτοδιοικούμενη δημοκρατία με την οποία το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας έχει δεσμευτεί να ενωθεί.
Οι ΗΠΑ έχουν αυξήσει την υποστήριξη προς το νησί τα τελευταία χρόνια εν μέσω της αυξανόμενης επιθετικότητας από την Κίνα. Το θέμα γίνεται μόνο πιο οξύ ενόψει των επικείμενων προεδρικών εκλογών τον Ιανουάριο, στις οποίες το Πεκίνο ελπίζει να δει το Προοδευτικό Κόμμα της Δημοκρατίας της Ταϊβάν (DPP), το οποίο αντιτίθεται στους στενότερους δεσμούς με την Κίνα, να χάνει την εξουσία.
«(Το Πεκίνο) γνωρίζει ότι οι εκλογές έρχονται. Λένε στην Αμερική με κάθε δυνατό τρόπο ότι αυτό είναι ένα θέμα κόκκινης γραμμής, να μην το αγγίζουν και ότι καλύτερα να μην αναμειχθούν με την υποστήριξη τους προς τον υποψήφιο του DPP ώστε να μην πυροδοτηθεί ένας πόλεμος στον οποίο θα πρέπει να πολεμήσουμε», είπε ο Sun του Stimson Center.
Το ταξίδι στην Καλιφόρνια θα είναι επίσης μια ευκαιρία για τον Xi να υποστηρίξει την ιδέα προς τους Αμερικανούς επιχειρηματίες ότι η Κίνα παραμένει ένας τόπος ευκαιρίας και ότι η χώρα είναι αφοσιωμένη στις μεταρρυθμίσεις υπέρ των επιχειρήσεων που οδήγησαν τη μετεωρική της άνοδο τις τελευταίες δεκαετίες.
Ο Xi αναμένεται να υπογραμμίσει αυτό το σημείο κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας στους ηγέτες της αμερικανικής βιομηχανίας σε δείπνο αυτή την εβδομάδα, αν και το Πεκίνο δεν έχει ακόμη επιβεβαιώσει την εμφάνιση.
Η επιχειρηματική εμπιστοσύνη στην Κίνα έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια μετά τους αυστηρούς ελέγχους της πανδημίας και καθώς ο Xi ενίσχυσε τον κρατικό έλεγχο στην οικονομία και διεύρυνε έναν ήδη ασαφή και εκτεταμένο νόμο κατά της κατασκοπείας. Μια σειρά από επιδρομές και συλλήψεις που επηρεάζουν διεθνείς εταιρείες έχουν αυξήσει τις ανησυχίες των δυτικών εταιρειών σχετικά με τους κινδύνους της επιχειρηματικής δραστηριότητας εκεί.
«Θετικά σημάδια»
Η προοπτική της αμερικανικής επίσκεψης του Xi έχει συνοδευτεί με μηνύματα ότι η Κίνα ελπίζει να εξομαλύνει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η χώρα φιλοξένησε βετεράνους στρατιωτικούς, μέλη των Αμερικανών «Flying Tigers», μιας ομάδας πιλότων μαχητικών που βοήθησαν την Κίνα να πολεμήσει τους Ιάπωνες κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, προκειμένου να συμμετάσχουν σε μια τελετή μνήμης στο Πεκίνο. Η εκδήλωση και η επακόλουθη περιοδεία του γκρουπ στην Κίνα καλύφθηκαν ευρέως από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Οι σελίδες της εφημερίδας People’s Daily περιλάμβαναν επίσης ρεπορτάζ και άρθρα που ζητούσαν καλύτερους δεσμούς με τις ΗΠΑ.
Ένα άρθρο, γραμμένο από κάποιον με το ψευδώνυμο Zhong Sheng, με υψηλό κύρος σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, εξήρε τις «τεράστιες δυνατότητες συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών».
Η ανατροπή από τη συνήθη αντιαμερικανική ρητορική ήταν τόσο γρήγορη που ορισμένοι Κινέζοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης το έλαβαν υπόψη, με έναν χρήστη να γράφει: «Εντάξει, θα σταματήσω να μισώ τις ΗΠΑ προς το παρόν. Περιμένετε περαιτέρω ειδοποίηση».
Το κινεζικό δημόσιο αίσθημα προς τις ΗΠΑ φαίνεται να έχει αμβλυνθεί επίσης τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με μηνιαίες έρευνες που διενεργούνται από την εταιρεία Business Insight Morning Consult. Από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο, το ποσοστό των ενηλίκων Κινέζων που βλέπουν τις ΗΠΑ ως «εχθρό ή μη φιλική χώρα» μειώθηκε κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες στο 48%, σύμφωνα με την έρευνα.
Εν τω μεταξύ, η επίσκεψη τεσσάρων Αμερικανών αξιωματούχων σε επίπεδο υπουργικού συμβουλίου στο Πεκίνο το καλοκαίρι έχει ήδη πυροδοτήσει περαιτέρω συνομιλίες χαμηλότερου επιπέδου και αμοιβαία ταξίδια, σε ένα σημαντικό βήμα προς την αποκατάσταση των γραμμών επικοινωνίας που έκοψε το Πεκίνο σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις δηλώσεις της τότε Προέδρου της Βουλής Nancy Pelosi και για την επίσκεψη της το 2022 στην Ταϊβάν.
«Αδύνατο στην πράξη»
Αλλά όταν πρόκειται για το εάν κάποια από αυτές τις συνομιλίες, και η σύνοδος κορυφής μεταξύ Biden και Xi, θα καταλήξουν σε παραχωρήσεις για τα βασικά ζητήματα που οδηγούν τις εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας οι αναλυτές είναι δύσπιστοι.
«Παρόλο που τόσο η Κίνα όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες ελπίζουν να αποτρέψουν τον ανταγωνισμό και την αντιπαράθεσή τους από το να σημειώσουν δραστική επιδείνωση, καθώς και οι δύο πλευρές αποδίδουν μεγάλη σημασία στην αποτροπή στρατιωτικών συγκρούσεων μεταξύ τους, καμία από αυτές δεν είναι διατεθειμένη να χορηγήσει σημαντικές και διαρκείς παραχωρήσεις», δήλωσε ο Shi Yinhong, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Renmin της Κίνας.
Ακόμη και σε διεθνή θέματα, όπου και τα δύο έχουν μερίδιο στη διασφάλιση της παγκόσμιας σταθερότητας, δεν είναι σαφές πόσος συντονισμός μπορεί να υπάρξει μεταξύ τους.
Μετά από σχεδόν δύο χρόνια πολέμου στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ φαίνεται να έχουν ελάχιστες ελπίδες ότι το Πεκίνο θα πιέσει τον στενό εταίρο της, τη Ρωσία, να τερματίσει την εισβολή της.
Όσον αφορά την πρόσφατη σύγκρουση στη Γάζα, ακόμη και αν ο Biden ζητήσει από την Κίνα να βοηθήσει να πιέσει τον εμπορικό εταίρο της το Ιράν να μην εμπλακεί, ο συντονισμός θα μπορούσε να είναι «ανέφικτος στην πράξη», σύμφωνα με τον Shi.
Η Κίνα παραμένει επίσης επιφυλακτική όσον αφορά την όξυνση της αμερικανικής ρητορικής κατά τις επερχόμενες εκλογές στις ΗΠΑ, όταν τόσο οι Ρεπουμπλικάνοι όσο και οι Δημοκρατικοί μπορεί να θέλουν να φανούν πιο σκληροί με την Κίνα όταν απευθύνονται στους ψηφοφόρους τους.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι ενώ η Κίνα και οι ΗΠΑ είναι πιθανό να λάβουν θετικά μηνύματα μετά τη συνάντηση, οι δεσμοί τους θα παραμείνουν εύθραυστοι, λένε οι αναλυτές. Αυτές οι αλληλεπιδράσεις δεν θα «λύσουν τη θεμελιώδη σύγκρουση εθνικών συμφερόντων μεταξύ των δύο», δήλωσε ο Sun από την Ουάσινγκτον. «Λοιπόν, το ερώτημα που θα κάνουν όλοι είναι πόσο γνήσιο και πόσο βιώσιμο θα είναι όλο αυτό».
Πολυπληθής θα είναι η συνοδεία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα
Ο Τούρκος πρόεδρος θα έρθει στη χώρα μας στις 7 Δεκεμβρίου, προκειμένου να συναντηθεί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, στο πλαίσιο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας. Ο κ. Ερντογάν θα συνοδεύεται από εννέα κορυφαίους υπουργούς της κυβέρνησής του, με τους γραμματείς και τους συμβούλους τους, ενώ την τουρκική αποστολή θα συνοδεύουν επιχειρηματίες και δημοσιογράφοι.
Είναι ενδεικτικό ότι από το μέγεθος της αποστολής η Άγκυρα στέλνει το μήνυμα στην Αθήνα ότι έχει πολύ ψηλά στην ατζέντα της το συγκεκριμένο ταξίδι αλλά και τις συμφωνίες που πρόκειται να υπογραφούν.
Σύμφωνα με τον ΣΚΑΪ, στην τουρκική αποστολή θα βρίσκονται ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, ο υπουργός Εσωτερικών Αλί Γερλίκαγια, ο υπουργός Τουρισμού και Πολιτισμού Μεχμέτ Νουρί Ερσόι, ο υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ, ο υπουργός Ενέργειας και Τεχνολογίας Αλπαρσλαν Μπαϊρακτάρ, ο υπουργός Υγείας Φαχρετίν Κοτσιά, ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιλμάζ Τουντζ, ο υπουργός Παιδείας Γιουσούφ Τεκίν, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής Μεχμέτ Οζχασεκί.
Στην τουρκική αποστολή θα βρίσκονται τουλάχιστον 150 άτομα, σύμβουλοι και ασφάλεια του προέδρου, κάτι που σημαίνει ότι ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν δύο αεροπλάνα, ένα για τον Τούρκο πρόεδρο και την προσωπική του συνοδεία και ένα για την υπόλοιπη αποστολή. Εάν συνυπολογίσουμε όλη την αποστολή -μαζί με τους γραμματείς, τους συμβούλους και τους επιχειρηματίες -τότε μιλάμε για 300 και πλέον άτομα.
Τέλος υπάρχουν δύο σενάρια αναφορικά με το πρόγραμμα που θα ακολουθήσει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά την παραμονή του στην Αθήνα. Στο πρώτο και επιρατέστερο, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα αναχωρήσει από την Αθήνα αργά το βράδυ της 7ης Οκτωβρίου. Το δεύτερο σενάριο, που συγκεντρώνει και τις λιγότερες πιθανότητες, είναι ο Τούρκος πρόεδρος να αναχωρήσει την επόμενη μέρα το πρωί.
The post Ποιος είναι ο παραγωγός και σκηνοθέτης; first appeared on PrimeNews.