«Διατηρήστε την ψυχραιμία σας και συνεχίστε». Αυτό φαίνεται να είναι το σύνθημα που κυριαρχεί στις Βρυξέλλες μετά από άλλη μια εκλογική νίκη της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, αυτή τη φορά στην Αυστρία, σημειώνει το Politico.
Ο Herbert Kickl και το αντιμεταναστευτικό, ρωσόφιλο Κόμμα Ελευθερίας (FPÖ) ήρθαν πρώτοι στην ψηφοφορία της Κυριακής, αλλά είναι πιθανό να μείνουν εκτός κυβέρνησης. Διπλωμάτες και αξιωματούχοι της ΕΕ υποβάθμισαν με τη σειρά τους τον άμεσο αντίκτυπο του εκλογικού αποτελέσματος της Αυστρίας στην Ευρώπη.
«Ό,τι κι αν προκύψει από πλευράς συνασπισμού, η αυστριακή πολιτική είναι απίθανο να αλλάξει δραστικά», δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ, αντικατοπτρίζοντας το γενικότερο κλίμα στις Βρυξέλλες. «Ο τόνος θα είναι διαφορετικός, αλλά ουσιαστικά μπορεί να υπάρξει συνέχεια και όχι ριζική αλλαγή», εκτίμησε.
Έτερος ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ ακολούθησε παρόμοια γραμμή, λέγοντας ότι οι Βρυξέλλες έχουν ξαναδεί τέτοια εκλογικά αποτελέσματα και ότι δεν υπήρξε άμεσος αντίκτυπος στη χάραξη ευρωπαϊκής πολιτικής.
Στον κόσμο τους οι Βρυξέλλες
Ο Eric Mamer, ο επικεφαλής εκπρόσωπος του εκτελεστικού οργάνου της ΕΕ, αρνήθηκε τη Δευτέρα να σχολιάσει τα αποτελέσματα των αυστριακών εκλογών, αλλά τόνισε ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτελεί την αποστολή της.
Το κάνει σε ένα εξαιρετικά περίπλοκο διεθνές πλαίσιο τα τελευταία πέντε χρόνια και, όπως είδαμε, τόσο οι ηγέτες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσο και τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επιβεβαίωσαν εκ νέου την πρόεδρο Ursula von der Leyen για δεύτερη θητεία, πράγμα που σημαίνει ότι σίγουρα κάνουμε ορισμένα πράγματα σωστά».
Σαρώνει το εθνικιστικό κύμα
Αλλά καθώς οι Βρυξέλλες αδιαφορούν, το κύμα των ακροδεξιών λαϊκιστικών δυνάμεων δεν δείχνει σημάδια ύφεσης. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα η αντιμεταναστευτική Εναλλακτική για τη Γερμανία κατέγραψε ισχυρά κέρδη στις περιφερειακές εκλογές, ενώ πέρυσι ο αντι-ισλαμικός Geert Wilders κέρδισε τις εθνικές εκλογές στην Ολλανδία.
Οι εθνικιστικές δυνάμεις σημείωσαν επίσης σημαντικά κέρδη σε όλο το μπλοκ στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο, με τον Εθνικό Συναγερμό της Γαλλίας να κερδίζει στις ευρωπαϊκές κάλπες και αργότερα να γίνεται το μεγαλύτερο ενιαίο κόμμα στο εθνικό κοινοβούλιο της Γαλλίας.
Τα παραπάνω εκλογικά αποτελέσματα τροφοδότησαν το αφήγημα του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Viktor Orban, ο οποίος αποτελεί εδώ και χρόνια αγκάθι στα πλευρά των κυρίαρχων Ευρωπαίων πολιτικών.
Η νίκη στις αυστριακές εκλογές καταδεικνύει ότι η τάση προς την είσοδο ριζοσπαστικών, αυταρχικών και φιλορωσικών κομμάτων σε κυβερνήσεις εντός της ΕΕ δεν περιορίζεται σε καμία περίπτωση στην Ουγγαρία, δήλωσε ο Daniel Kelemen του Πανεπιστημίου Georgetown.
«Η ΕΕ είναι ευάλωτη στη διείσδυση και τον εκβιασμό από καθεστώτα «δούρειων ίππων» που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των στρατηγικών αντιπάλων της, όπως ο Putin», δήλωσε ο Kelemen.
«Λόγω της ισχύος των εθνικών κυβερνήσεων στη δομή της ΕΕ, η Ένωση στο σύνολό της μπορεί να εκτροχιαστεί όταν μια κυβέρνηση-μέλος τεθεί υπό τον έλεγχο ενός τέτοιου κόμματος», προειδοποίησε.
Aντέχει το κατεστημένο
Μέχρι στιγμής, η ΕΕ μπόρεσε σε μεγάλο βαθμό να διεκπεραιώσει τις συνήθεις δραστηριότητές της. Η μετατόπιση προς τα δεξιά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν εμπόδισε τη von der Leyen να εξασφαλίσει άλλα πέντε χρόνια στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ οι ίδιοι οι ριζοσπάστες έχουν διασπαστεί, περιορίζοντας τον αντίκτυπο και τη δύναμή τους.
«Οι κορυφαίες θέσεις εργασίας στην Ευρώπη πήγαν στον μεγάλο συνασπισμό συντηρητικών, σοσιαλιστών και φιλελευθέρων», δήλωσε η Catherine De Vries, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Bocconi του Μιλάνου. «Επιπλέον, οι ακροδεξιές ομάδες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συχνά δεν συνεργάζονται», τόνισε.
Σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η περίπλοκη διαδικασία της πολιτικής συνασπισμού συχνά εμπόδισε τους πιο ριζοσπαστικούς πολιτικούς να εισέλθουν στην κυβέρνηση, ή τουλάχιστον αποδυνάμωσε την επιρροή τους. Ωστόσο, ακόμη και αν η ακροδεξιά δεν κερδίσει την εξουσία άμεσα, οι νίκες των κομμάτων επηρεάζουν το ευρωπαϊκό πολιτικό τοπίο, δήλωσε ο Vicente Valentim του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, συγγραφέας του βιβλίου «Η κανονικοποίηση της ριζοσπαστικής δεξιάς».
Σε όλες τις ευρωπαϊκές κοινωνίες, οι νίκες της ακροδεξιάς εξομαλύνουν συμπεριφορές που είχαν προηγουμένως στιγματιστεί, τόνισε ο Valentim, καθώς οι πολίτες που μπορεί ήδη να τρέφουν ξενοφοβικές ή ακροδεξιές απόψεις αισθάνονται πιο άνετα να ενεργούν σύμφωνα με αυτές.
Για την ώρα πάντως, αυτό που βλέπουμε στην Ευρώπη είναι ακραίες συμπεριφορές από συγκεκριμένες μη Ευρωπαϊκές ομάδες ατόμων, οι οποίες εκφράζονται είτε με λεκτικό εκφοβισμό, είτε με βόμβες και εμπρησμούς, είτε ληστείες, μαχαιρώματα και δολοφονίες.