Ο πειραματικός υπερηχητικός πύραυλος του Βλαντιμίρ Πούτιν, που εκτοξεύθηκε χθες για πρώτη φορά κατά της Ουκρανίας, θα μπορούσε, σύμφωνα με εκτιμήσεις, να πλήξει οποιαδήποτε πόλη στην Ευρώπη σε λιγότερο από 20 λεπτά.
Η πολεμική αεροπορία της Ουκρανίας σήμανε συναγερμό νωρίς το πρωί της Πέμπτης ότι οι ρωσικές δυνάμεις είχαν αναπτύξει έναν διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο (ICBM), ενώ κάμερες ασφαλείας κατέγραψαν τη στιγμή που πολλαπλές κεφαλές έπεφταν πάνω από την πόλη Ντνίπρο.
Ο Πούτιν αποκάλυψε αργότερα ότι η επίθεση πραγματοποιήθηκε με τον ‘Oreshnik’ – έναν άγνωστο μέχρι πρότινος βαλλιστικό πύραυλο μέσου βεληνεκούς (IBRM) – ως απάντηση στη χρήση από την Ουκρανία πυραύλων Storm Shadow βρετανικής κατασκευής για να πλήξουν στόχους στη ρωσική περιοχή Κουρσκ.
Το όπλο αυτό δεν είναι τόσο ισχυρό ή γρήγορο όσο οι πιο τρομεροί ICBM της Ρωσίας, όπως ο RS-24 Yars, ο οποίος μπορεί να εξαπολύσει πολλές ξεχωριστές πυρηνικές κεφαλές οπουδήποτε στις ΗΠΑ αφού περάσει μέσα από το διάστημα με ταχύτητα 19.000 μίλια/ώρα.
Ωστόσο, ο ‘Oreshnik’ παραμένει ένα υπερηχητικό βλήμα που μπορεί να πετάξει με 10 φορές την ταχύτητα του ήχου – περίπου 7.600 μίλια/ώρα – σε εμβέλεια περίπου 5.000 χλμ. ή 3.100 μιλίων, σύμφωνα με ρωσικές στρατιωτικές πηγές.
Αν ο πύραυλος εκτοξευόταν από την περιοχή Καπούστιν Γιαρ στη νότια Ρωσία, όπως συνέβη στην χθεσινή επίθεση στην Ουκρανία, ο Πούτιν θα μπορούσε άνετα να πλήξει οποιονδήποτε στόχο στην Ευρώπη χωρίς να χρειαστεί να καταφύγει στα πιο ισχυρά του όπλα.
Στόχοι σε πόλεις όπως το Λονδίνο θα καταστρέφονταν σε λιγότερο από 20 λεπτά, ενώ το Βερολίνο, πιο ανατολικά, θα είχε λιγότερα από 15 λεπτά πριν από το χτύπημα. Ρώσοι στρατιωτικοί αναλυτές προειδοποίησαν επίσης ότι ο Oreshnik είναι σίγουρα ικανός να φέρει πυρηνικές κεφαλές, παρόλο που στην επίθεση στην Ουκρανία ήταν εξοπλισμένος με συμβατικές κεφαλές.
Η απάντηση του Κρεμλίνου και οι προειδοποιήσεις
Ο πρέσβης της Ρωσίας στο Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσε χθες ότι η χρήση πυραύλων Storm Shadow από την Ουκρανία σε ρωσικό έδαφος σημαίνει ότι η Βρετανία “εμπλέκεται πλέον άμεσα σε αυτόν τον πόλεμο”.
“Αυτή η επίθεση δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς τη συμμετοχή προσωπικού του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένου βρετανικού προσωπικού,” δήλωσε ο Αντρέι Κελίν στο Sky News, μία ημέρα μετά την καταστροφή στρατιωτικής βάσης στη ρωσική περιοχή Κουρσκ από πυραύλους βρετανικής κατασκευής.
Το Κρεμλίνο δήλωσε ότι η χθεσινή επίθεση ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς τη Δύση ότι η Μόσχα δεν θα ανεχτεί περαιτέρω κλιμακώσεις.
Και ο Βλαντιμίρ Πούτιν φέρεται να συγκάλεσε μυστική συνάντηση με ανώτατους στρατιωτικούς από το επιτελείο του το βράδυ, μετά από δήλωση ενός Βρετανού στρατιωτικού αξιωματούχου ότι οι ένοπλες δυνάμεις είναι έτοιμες να πολεμήσουν απόψε, αν χρειαστεί.
Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο έδωσαν το πράσινο φως στο Κίεβο να πλήξει στόχους σε ρωσικό έδαφος με πυραύλους Storm Shadow και ATACMS το περασμένο Σαββατοκύριακο. Οι ουκρανικές δυνάμεις έδρασαν γρήγορα, χρησιμοποιώντας τους σε δύο διαφορετικές επιθέσεις στις ρωσικές περιοχές Μπριάνσκ και Κουρσκ.
«Το βασικό μήνυμα είναι ότι οι απερίσκεπτες αποφάσεις και ενέργειες των δυτικών χωρών, που κατασκευάζουν πυραύλους, τους παρέχουν στην Ουκρανία και στη συνέχεια συμμετέχουν στις επιθέσεις σε ρωσικό έδαφος, δεν μπορούν να μείνουν χωρίς αντίδραση από τη ρωσική πλευρά», δήλωσε ο Ντμίτρι Πεσκόφ.
«Δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι η σημερινή διοίκηση στην Ουάσιγκτον είχε την ευκαιρία να γνωστοποιήσει αυτή την ανακοίνωση και να την κατανοήσει».
Ωστόσο, οι δυτικοί ηγέτες απορρίπτουν την προειδοποίηση.
Το γραφείο του βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ δήλωσε χθες: «Αν (η υποτιθέμενη επίθεση με ICBM) είναι αληθινή, προφανώς αυτό θα ήταν άλλο ένα παράδειγμα σοβαρής, απερίσκεπτης και κλιμακούμενης συμπεριφοράς από τη Ρωσία και μόνο ενισχύει την αποφασιστικότητά μας».
Ο Σουηδός Υπουργός Άμυνας Παλ Γιόνσον δήλωσε ότι η Στοκχόλμη δεν θα εκφοβιστεί από τις προκλήσεις της Ρωσίας. «Η ρωσική κλιμάκωση και οι προκλήσεις που παρατηρούμε πρόσφατα είναι μια προσπάθεια να μας αποθαρρύνουν από τη στήριξη προς την Ουκρανία, και αυτό θα αποτύχει. Δεν πρόκειται να συμβεί αυτό», δήλωσε ο Γιόνσον στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου στη Στοκχόλμη με τον Ουκρανό ομόλογό του, Ρουστέμ Ουμέροφ.
Τεχνικές λεπτομέρειες και στόχοι
Το Πεντάγωνο δήλωσε ότι ο Oreshnik βασίζεται στον RS-26 Frontier – έναν άλλο πύραυλο ικανό να φέρει πυρηνική κεφαλή, ο οποίος, σύμφωνα με ειδικούς, κάνει δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ των IBRM (βαλλιστικοί πύραυλοι μέσου βεληνεκούς) και ICBM (διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι).
Οι πύραυλοι γενικά κατατάσσονται ως ICBM αν μπορούν να πλήξουν στόχους σε αποστάσεις μεγαλύτερες από 5.500 χλμ. ή 3.417 μίλια.
Ο RS-26 λέγεται ότι έχει μέγιστη εμβέλεια περίπου 5.800 χλμ. με μία ελαφριά κεφαλή, αλλά έχει δοκιμαστεί κυρίως με βαρύτερα φορτία σε πολύ μικρότερες αποστάσεις.
Η ανάπτυξη του RS-26 ξεκίνησε το 2008, με την πρώτη επιτυχημένη δοκιμαστική εκτόξευση να λαμβάνει χώρα τον Μάιο του 2012.
Με βάση τις αναφερόμενες δυνατότητες, ο Oreshnik είναι πιθανότατα μια ελαφρύτερη, λιγότερο ισχυρή παραλλαγή του πυραύλου RS-26, σχεδιασμένη για επιθέσεις σε αποστάσεις μεταξύ λίγων εκατοντάδων και 5.000 χλμ.
Η διεθνής αντίδραση και οι επιπτώσεις
Αξιωματούχοι των ΗΠΑ επιβεβαίωσαν χθες ότι η Μόσχα είχε ενημερώσει την Ουάσιγκτον πριν από την επίθεση στην Ουκρανία μέσω καναλιών μείωσης πυρηνικών κινδύνων, ώστε να αποφύγει την ενεργοποίηση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης αυτόματης απάντησης με πυρηνικό πλήγμα.
Κάμερες ασφαλείας κατέγραψαν τη στιγμή που πολλαπλές κεφαλές διαπερνούσαν τον νυχτερινό ουρανό και προκαλούσαν μια σειρά από βίαιες εκρήξεις στο Ντνίπρο χθες.
Η σφοδρότητα, η ταχύτητα και ο συντονισμένος χαρακτήρας των πληγμάτων υποδεικνύουν ότι οι εκρήξεις προκλήθηκαν από πολλαπλές ανεξάρτητα κατευθυνόμενες κεφαλές με κοινή επανείσοδο στην ατμόσφαιρα, που απελευθερώθηκαν από τον Oreshnik.
Οι πολλαπλές κεφαλές συνήθως αποτελούν χαρακτηριστικό των πυρηνικών ICBM, σχεδιασμένων για ολοκληρωμένες επιθέσεις σε στόχους χιλιάδες μίλια μακριά – ένας πύραυλος μπορεί να μεταφέρει πολλές κεφαλές που χωρίζονται και κατευθύνονται σε ξεχωριστούς στόχους.
Ειδικοί δήλωσαν ότι η χρήση ενός προηγμένου υπερηχητικού όπλου από τον Πούτιν για μη πυρηνική επίθεση στην Ουκρανία ήταν πολύ δαπανηρή, αλλά χρησίμευσε για να δείξει πώς η Μόσχα θα μπορούσε να κλιμακώσει δραματικά τη σύγκρουση.
Η Δρ. Ρουθ Ντεϊέρμοντ, ανώτερη λέκτορας στη Μετασοβιετική Ασφάλεια στο King’s College London, δήλωσε: «Αυτή η επίθεση δεν έχει προφανή στρατιωτική αξία – θα μπορούσαν να επιτύχουν τους ίδιους στόχους χωρίς να θυσιάσουν έναν ICBM ή προηγμένο πύραυλο. Φαίνεται πολύ σαν να σηματοδοτούν στη Δύση τι θα μπορούσε να κάνει η Ρωσία αν το επέλεγε – να εκτοξεύσει έναν πυρηνικό πύραυλο. Αλλά στην πραγματικότητα, είναι ένδειξη αδυναμίας», πρόσθεσε.
Ο Δρ. Ματίας Έκεν, αναλυτής άμυνας και ασφάλειας στη RAND Europe, πρόσθεσε: «Η αναφερόμενη εμβέλεια των 700 χλμ. (προς το Ντνίπρο) υπολείπεται της τυπικής διηπειρωτικής εμβέλειας. Παρ’ όλα αυτά, μια τέτοια επίθεση θα μπορούσε να έχει συμβολική αξία. Το μήνυμα που προσπαθεί να στείλει ο Πούτιν και η Ρωσία στη Δύση είναι: έχουμε επίσης πυραύλους που μπορούν να πλήξουν οπουδήποτε στον κόσμο. «Ιδιαίτερα μετά την έγκριση των ΗΠΑ για χρήση ATACMS/Storm Shadow κατά της Ρωσίας, ο Πούτιν μπορεί να αισθάνθηκε ότι έπρεπε να δείξει τη δυνατότητα της Ρωσίας να χρησιμοποιεί πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς».