Οι τελευταίες ώρες χαρακτηρίζονται από έντονη διπλωματική κινητικότητα γύρω από το ουκρανικό ζήτημα, καθώς οι διεθνείς προσπάθειες για την έναρξη ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων εντείνονται. Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, και ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, βρίσκονται σε επαφές, ενώ αναμένονται σημαντικές εξελίξεις στην κατεύθυνση της ειρηνικής επίλυσης της σύγκρουσης.
Η ειρηνευτική αποστολή του Scholz στη Ρωσία
Ο Scholz προγραμματίζει να επισκεφθεί τη Ρωσία, με σκοπό να ξεκινήσει μια ειρηνευτική πρωτοβουλία, που θα λειτουργήσει ως εφαλτήριο για τη συμφιλίωση μεταξύ Μόσχας και Κιέβου. Παράλληλα, η επίσκεψη αυτή εκτιμάται ότι θα ενισχύσει τη δημοτικότητα του Γερμανού καγκελαρίου εν όψει των πρόωρων εκλογών στη Γερμανία, τον Φεβρουάριο του 2025. Η πρόθεση του Scholz να αναλάβει διπλωματική δράση στην περιοχή αποκαλύπτεται από το περιοδικό Der Spiegel.
Η τηλεφωνική επικοινωνία Trump – Scholz
Την Πέμπτη, 19 Δεκεμβρίου 2024, πραγματοποιήθηκε τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Donald Trump και του Olaf Scholz. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της γερμανικής κυβέρνησης, οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία διαρκεί πολύ και πρέπει να βρεθεί άμεσα ο δρόμος προς την ειρήνη. Η ανάγκη για μια «δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη» τονίστηκε ως προτεραιότητα, με στόχο την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων.
Ο Scholz και η πρώτη επαφή με τον Putin
Ο Olaf Scholz ήταν ο πρώτος δυτικός ηγέτης που επικοινώνησε με τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin από την αρχή της ρωσικής επιχείρησης στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Η τηλεφωνική επικοινωνία που πραγματοποιήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2024 επικεντρώθηκε στις δυνατότητες για την ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης. Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, ο Scholz επανέλαβε την ανάγκη για διαπραγματεύσεις και τη διατήρηση της υποστήριξης της Γερμανίας προς την Ουκρανία, ενώ συμφωνήθηκε η συνέχιση των επαφών για τη διευθέτηση της κρίσης.
Η Στάση της Ρωσίας στις δυτικές διπλωματικές πρωτοβουλίες
Η Ρωσία παραμένει επιφυλακτική απέναντι στις διπλωματικές πρωτοβουλίες της Δύσης, καθώς υποπτεύεται ότι πίσω από αυτές ενδέχεται να κρύβονται πολιτικά παιχνίδια. Αν και το πρακτορείο Tass αναφέρει προετοιμασίες για την επίσκεψη του Scholz στη Ρωσία, το Κρεμλίνο διέψευσε τα δημοσιεύματα, με τον εκπρόσωπο του Putin, Dmitry Peskov, να δηλώνει ότι δεν έχει ληφθεί επίσημο αίτημα για την επίσκεψη του Γερμανού καγκελαρίου. Ο Putin έχει, πάντως, επαναλάβει τη θέση της Ρωσίας για διαπραγματεύσεις, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές θα βασίζονται στην «επί του πεδίου πραγματικότητα» και τα εδαφικά κέρδη της χώρας του.
Οι όροι της Ρωσίας για διαπραγματεύσεις
Η Ρωσία έχει θέσει σαφείς όρους για τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία. Αυτοί περιλαμβάνουν:
- Αποχώρηση όλων των ουκρανικών στρατευμάτων από τις περιοχές του Donbass, της Ζαπορίζια και της Χερσώνας.
- Μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
- Άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Η Ουκρανία, από την πλευρά της, απορρίπτει κάθε εδαφικό συμβιβασμό και ζητά την πλήρη αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων, επιστρέφοντας στα σύνορα του 1991.
Μήνυμα του Putin στον Trump: Χωρίς τον Ζελένσκι
Στην ετήσια συνέντευξη Τύπου του, ο Putin επανέλαβε τη διάθεση της Ρωσίας για διαπραγματεύσεις, αλλά με την προϋπόθεση ότι αυτές θα διεξαχθούν με «νόμιμους» εκπροσώπους της Ουκρανίας. Ο Ρώσος πρόεδρος τόνισε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη για διαπραγματεύσεις, αρκεί να οδηγήσουν σε μόνιμη ειρήνη και όχι σε απλή εκεχειρία. Έθεσε, όμως, ως σοβαρό εμπόδιο τη νομιμότητα του Volodymyr Zelensky, αφού η Ρωσία θεωρεί ότι ο Ουκρανός πρόεδρος έχει χάσει τη νομιμότητά του λόγω της ακύρωσης των προεδρικών εκλογών το 2024.
Οι πολιτικές αντιφάσεις και η επόμενη μέρα
Ο αναλυτής Διεθνών Σχέσεων, Paulo Raffone, επισημαίνει ότι η νομιμότητα του Zelensky αποτελεί μεγάλο εμπόδιο για την πρόοδο στις διαπραγματεύσεις, δεδομένου ότι η Ρωσία απαιτεί συνομιλίες μόνο με «νόμιμους» ηγέτες. Το μέλλον της διακυβέρνησης του Zelensky φαίνεται αβέβαιο, καθώς οι ακροδεξιοί ριζοσπάστες στην Ουκρανία αντιδρούν στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, γεγονός που καθιστά δύσκολη την πολιτική σταθερότητα στο Κίεβο.
Εν κατακλείδι, η επόμενη περίοδος αναμένεται καθοριστική για τις διαπραγματεύσεις και τις διεθνείς στρατηγικές, με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ να πιέζουν για μια συμφωνία, ενώ η Ρωσία θέτει αυστηρούς όρους για οποιαδήποτε ειρηνευτική διαδικασία.