Συζητήσεις χωρίς λήψη απόφασης
Αντίθετα, θα διαμορφωθούν κατευθυντήριες γραμμές για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ.
Στο επίκεντρο η στρατηγική άμυνας
Η ατζέντα της συνόδου περιλαμβάνει ζητήματα που αφορούν την ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική και την ανάγκη ενίσχυσης των στρατιωτικών δυνατοτήτων των κρατών-μελών.
Διατλαντικές σχέσεις και γεωπολιτικές προτάσεις
Οι ευρωπαϊκές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και η προσαρμογή της ΕΕ στις διεθνείς γεωπολιτικές προκλήσεις θα αποτελέσουν βασικά σημεία συζήτησης στη σύνοδο.
Ευρωπαϊκή σύνοδος με έμφαση στην άμυνα και τις διεθνείς σχέσεις
Συνάντηση ηγετών στις Βρυξέλλες
Οι αρχηγοί και κυβερνήσεις των κρατών συγκεντρώνονται σήμερα, Δευτέρα (03.02), στο Palais d’ Egmont στις Βρυξέλλες για μια τυπική σύνοδο κορυφής αφιερωμένη στην Ευρώπη, την ασφάλεια και τις διατλαντικές σχέσεις μεταξύ της ορκωμοσίας του νέου προέδρου Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τράμπ.
Συμμετοχή του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ
Ο πρόεδρος του Συμβουλίου, Αντόνιο Κώστα, έχει καλέσει τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ να συμμετάσχει στο γεύμα εργασίας μαζί με τους 27 ηγέτες της ΕΕ, ενισχύοντας τον διάλογο για την ασφάλεια και την άμυνα.
Συνάντηση με τον βρετανό πρωθυπουργό
Στο δείπνο της συνόδου, οι ευρωπαίοι ηγέτες που υποδέχθηκαν τον βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, σηματοδοτώντας την πρώτη του παρουσία στην ευρωπαϊκή σύνοδο μετά το Brexit, γεγονός που θα πυροδοτήσει συζητήσεις για τη μελλοντική ΕΕ συνεργασία–Ηνωμένου Βασιλείου.
Ιστορική σύνοδος για την ευρωπαϊκή άμυνα
Είναι η πρώτη φορά που οι 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συγκεντρώνονται αποκλειστικά για να συζητήσουν θέματα ευρωπαϊκής άμυνας, γεγονός που υπογραμμίζει την αυξανόμενη σημασία της στρατιωτικής συνεργασίας και της αυτονομίας της ΕΕ.
Προετοιμασία για νέα στρατηγική ευρωπαϊκής άμυνας
Κατευθυντήριες γραμμές χωρίς άμεσες αποφάσεις
Η άτυπη σύνοδος κορυφής δεν θα οδηγήσει σε άμεσες αποφάσεις, αλλά θα καθορίσει τις κατευθυντήριες γραμμές προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ. Οι δύο αυτές θεσμικές οντότητες θα πρέπει να παρουσιάσουν μια νέα «Λευκή Βίβλο» για την ευρωπαϊκή άμυνα έως τα μέσα Μαρτίου.
Συνέχιση της συζήτησης του Ιούνιο
Το κρίσιμο ζήτημα της ευρωπαϊκής άμυνας θα παραμείνει στην ατζέντα, με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επανέρχεται στο θέμα κατά τη σύνοδό του στον Ιούνιο, όπου ενδέχεται να γίνουν πιο συγκεκριμένες αποφάσεις.
Τρία βασικά ζητήματα στην ατζέντα
Οι ηγέτες της ΕΕ επικεντρώνονται σε τρία βασικά θέματα:
- Ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων μέσω συνεργατικών στρατηγικών μεταξύ των κρατών-μελών.
- Νέες πηγές χρηματοδότησης για την άμυνα, αξιοποιώντας τόσο ευρωπαϊκούς πόρους όσο και ιδιωτικές επενδύσεις.
- Εμβάθυνση των στρατηγικών συνεργασιών , ενισχύοντας τις υπάρχουσες εταιρικές σχέσεις και διερευνώντας νέες δυνατότητες συνεργασίας.
Η ανάγκη αύξησης των αμυντικών δαπανών
Σύμφωνα με ευρωπαίο διπλωμάτη, υπάρχει ευρεία συναίνεση ότι οι αμυντικές δυνάμεις πρέπει να αυξηθούν. Το ερώτημα που τίθεται είναι πώς θα κατανεμηθούν οι πόροι, ποιοι τομείς θα πρέπει να ενισχυθούν και ποιος θα είναι το στρατηγικό επίπεδο που θα ακολουθήσει η ΕΕ.
Πρωτοβουλία 19 χωρών για χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής άμυνας
Πρόταση για ενίσχυση της Τράπεζας Επενδύσεων
Στο πλαίσιο της συζήτησης για τη χρηματοδότηση της άμυνας, εξετάζεται η ενδεχόμενη επέκταση των εντολών της Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), ώστε να στηριχθούν οι επενδύσεις σε εξοπλιστικά προγράμματα και την ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επιστολή 19 χωρών προς την ηγεσία της ΕΕ
Την Παρασκευή 31 Ιανουαρίου, οι ηγέτες 19 κρατών-μελών της ΕΕ απέστειλαν επιστολή στον πρόεδρο του Συμβουλίου, στον πρωθυπουργό της Πολωνίας –η οποία κατέχει την περιτροπή της προεδρίας της ΕΕ– καθώς και στην επικεφαλής της ΕΤΕπ. . Στην επιστολή ζητούν την αύξηση της χρηματοδότησης για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας.
Πρωτοβουλία της Φινλανδίας με ευρεία υποστήριξη
Η πρωτοβουλία ανήκει στη Φινλανδία και έχει τη στήριξη σημαντικών χωρών, όπως η Ελλάδα, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία, αποδεικνύοντας τη γενικότερη τάση για μια πιο στρατηγική και στρατηγική χρηματοδοτική ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική.
Πίεση για αναθεώρηση της χρηματοδότησης από την ΕΤΕπ
Πρόταση για χαλάρωση των περιορισμών στη χρηματοδότηση
Οι 19 χώρες που υπέγραψαν την επιστολή ζητούν από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να επανεξετάσει τη λίστα των δραστηριοτήτων που αποκλείονται από τη χρηματοδότηση, να αυξήσει τον δανεισμό στον τομέα της ασφάλειας και να εξετάσει την πιθανότητα εκδόσεων ειδικών ομολόγων για τη στήριξη αμυντικών έργων.
Οι περιορισμοί της ΕΤΕπ και η ανάγκη αλλαγών
Η ΕΤΕπ, που εδρεύει στο Λουξεμβούργο, δεν έχει σήμερα τη δυνατότητα να χρηματοδοτεί εξοπλιστικά προγράμματα όπως πυρομαχικά και πυραύλους, προκειμένου να διατηρήσει την υψηλή πιστοληπτική της αξιολόγηση και να δανείζεται με χαμηλά επιτόκια. Ωστόσο, διαθέτει προϋπολογισμό 6 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2027 για τη χρηματοδότηση αγαθών διπλής χρήσης, όπως μη επανδρωμένα αεροσκάφη και στρατιωτικά οχήματα.
Αίτημα για επιτάχυνση της προσαρμογής
Παρά τη χαλάρωση των όρων χορήγησης δανείων στον τομέα αυτό το περασμένο έτος, οι 19 χώρες τονίζουν ότι «επείγει να γίνουν νέες πρόοδοι» ώστε η ΕΕ να ανταποκριθεί στις αυξημένες ασφάλειες και άμυνα.
Αντιδράσεις και στάση της ΕΤΕπ απέναντι στην πρόταση
Οι Χώρες που δεν συμμετείχαν στην πρωτοβουλία
Η πρωτοβουλία για την αύξηση της χρηματοδότησης της άμυνας δεν έτυχε καθολικής αποδοχής. Η Αυστρία, η Ιρλανδία, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Μάλτα, η Πορτογαλία και η Σλοβενία επέλεξαν να μην υπογράψουν την επιστολή. Αντίθετα, η Πολωνία ήταν μεταξύ των αποδεκτών της, καθώς ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ το τρέχον εξάμηνο.
Θετική ανταπόκριση από την ΕΤΕπ
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων από την πλευρά της υποδέχτηκε θετικά το αίτημα των 19 χωρών, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για ενίσχυση του ρόλου της στον τομέα της άμυνας. Ωστόσο, παραμένει ανοιχτό το ζήτημα του πώς και σε ποιο βαθμό μπορεί να προσαρμόσει την πολιτική της χωρίς να διακινδυνεύσει τη χρηματοπιστωτική της σταθερότητα.