Τα τελευταία χρόνια, η Κίνα έχει προσπαθήσει να παρουσιάσει τον εαυτό της ως υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο, προωθώντας ένα μοντέλο που επικεντρώνεται στη συλλογική ευημερία και στη διασφάλιση της οικονομικής ανάπτυξης.
Η χώρα δίνει έμφαση στην καταπολέμηση της φτώχειας και στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, υποστηρίζοντας ότι το οικονομικό μοντέλο της μπορεί να ωφελήσει τη διεθνή κοινότητα.
Ωστόσο, διάφοροι διεθνείς οργανισμοί και οργανώσεις που παρακολουθούν την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχουν καταγγείλει τη χρήση αυτής της ρητορικής από την Κίνα ως εργαλείο για να συγκαλύψει σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η καταστολή εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των Ουιγούρων στην Σιντζιάνγκ και των Θιβετιανών.
Η Κίνα προσπαθεί να προωθήσει το αφήγημά της σε διεθνές επίπεδο μέσω του ΟΗΕ και άλλων διεθνών οργανισμών, επιδιώκοντας να επηρεάσει τον διάλογο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και να εξασφαλίσει ότι τα κρατικά συμφέροντα και η ανάπτυξη θα υπερισχύσουν των ατομικών ελευθεριών. Για το σκοπό αυτό, η Κίνα στηρίζεται στην υποστήριξη χωρών που εξαρτώνται οικονομικά από αυτήν, προκειμένου να διαμορφώσει ένα νέο παγκόσμιο πλαίσιο, όπου τα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα περιορίζονται σε σχέση με τις ανάγκες των εθνικών συμφερόντων και της ανάπτυξης.
Η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ αποτελεί ένα σημείο καμπής που ενδυναμώνει τις προσπάθειες της Κίνας να αυξήσει την επιρροή της στο σώμα αυτό. Η απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να αποσυρθεί, σε συνδυασμό με την παύση της αμερικανικής χρηματοδότησης, έχει επηρεάσει πολλούς οργανισμούς της κοινωνίας των πολιτών που στηρίζονται σε αυτές τις χρηματοδοτήσεις, και παρέχει μια ευκαιρία για την Κίνα και άλλες αυταρχικές χώρες να εκμεταλλευτούν τις αδυναμίες του διεθνούς συστήματος για να προωθήσουν τους δικούς τους στόχους.
Η 58η σύνοδος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, που πραγματοποιείται από τις 24 Φεβρουαρίου έως τις 4 Απριλίου, έχει ήδη σηματοδοτηθεί από την αποχώρηση των ΗΠΑ, γεγονός που ενδέχεται να αλλάξει το πολιτικό τοπίο και να ενδυναμώσει τις προσπάθειες των αυταρχικών κρατών να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στην προώθηση των δικών τους συμφερόντων εντός του οργανισμού. Η αποχώρηση αυτή δείχνει πώς οι διεθνείς θεσμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορεί να επηρεαστούν από την πολιτική δυναμική και τις γεωπολιτικές προτεραιότητες των μεγάλων δυνάμεων.
Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (UNHRC), το οποίο ιδρύθηκε το 2006, έχει ως στόχο να παρέχει έναν πιο αποτελεσματικό μηχανισμό για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την πρόληψη των παραβιάσεων. Αντικατέστησε την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (UNCHR), η οποία θεωρούνταν ανεπαρκής λόγω του περιορισμένου χρόνου συνεδριάσεών της και της περιορισμένης αποτελεσματικότητας.
Παρά τις προσδοκίες για μια πιο δυναμική και αποτελεσματική προσέγγιση, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει αντιμετωπίσει σοβαρά εμπόδια στην εκπλήρωση των στόχων του. Η πραγματικότητα είναι ότι το Συμβούλιο έχει απομακρυνθεί από τους αρχικούς του στόχους, καθώς οι ευκαιρίες για τη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών έχουν συρρικνωθεί με την κατάργηση των γενικών συζητήσεων, όπως αυτές που πραγματοποιούνταν κατά τη σύνοδο του Ιουνίου.
Η σύγκρουση μεταξύ της επιθυμίας να διασφαλιστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και των γεωπολιτικών συμφερόντων που επηρεάζουν τις αποφάσεις των διεθνών οργανισμών παραμένει το κεντρικό ζήτημα στη διαχείριση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι εξελίξεις στην Τουρκία, τη Ρωσία και την Κίνα δείχνουν ότι οι αυταρχικές κυβερνήσεις δεν διστάζουν να εκμεταλλευτούν τις αδυναμίες του διεθνούς συστήματος για να προωθήσουν τις δικές τους ατζέντες, εις βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας.
Η πρωτοβουλία που ανέλαβαν αυταρχικά καθεστώτα όπως η Κίνα είχε βαθύτατα αρνητικό αντίκτυπο στην UNHRC, παρέχοντάς τους μία πλατφόρμα για να παρουσιάσουν μια εντελώς ψεύτικη εικόνα για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις χώρες τους. Αυτό εγείρει σοβαρές ανησυχίες για το παγκόσμιο κίνημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο σύνολό του.
Η κινεζική κυβέρνηση εφαρμόζει διάφορες στρατηγικές στη διεθνή σκηνή για να υπερασπιστεί το φρικτό ιστορικό της στα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σχετικά με τους ασκούμενους της πνευματικής πρακτικής Φάλουν Γκονγκ, τους Ουιγούρους, τους Θιβετιανούς, τους χριστιανούς και τον αγώνα του Χονγκ Κόνγκ να βρει μία θέση στην ατζέντα του UNHRC. Ένας από τους παράγοντες που αυξάνουν την επιρροή της Κίνας στο Συμβούλιο είναι η παροχή οικονομικής βοήθειας και η διπλωματική πίεση παγκοσμίως.
Οι προκλήσεις και οι αντιδράσεις της Δύσης
Η προσπάθεια της Κίνας να παρουσιαστεί ως ηγέτης στα ανθρώπινα δικαιώματα έρχεται σε αντίθεση με τις αναφορές για λογοκρισία, μαζική παρακολούθηση και καταστολή αντιφρονούντων. Οι δυτικές κυβερνήσεις και οργανώσεις, αν και καταδικάζουν αυτές τις πρακτικές, δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη επιρροή του Πεκίνου σε διεθνείς θεσμούς.
Πολλές χώρες απλώς δίνουν προτεραιότητα στα εθνικά τους συμφέροντα, αποκλίνοντας έτσι από τον πραγματικό σκοπό του θεσμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του οποίου είναι μέλη.
Η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Συμβούλιο επιδεινώνει τη σοβαρότητα αυτού του ζητήματος.
Ένας από τους κύριους λόγους για την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ είναι η σημαντική μείωση της σημασίας του Συμβουλίου ως γνήσιας δύναμης για το καλό. Ο αριθμός των χωρών με αυταρχικές τάσεις υπερβαίνει πλέον εκείνους που σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ως εκ τούτου, η αποχώρηση των ΗΠΑ είναι μία σημαντική εξέλιξη που υπονομεύει περαιτέρω την αξιοπιστία του Συμβουλίου όσον αφορά την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Κίνα ως παγκόσμιος υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: Μια καλοσχεδιασμένη προπαγάνδα
Η Κίνα έχει τελειοποιήσει την τέχνη της πολιτικής προπαγάνδας. Ενώ φυλακίζει αντιφρονούντες, ελέγχει τα μέσα ενημέρωσης και επιβλέπει κάθε ψηφιακή επικοινωνία, ταυτόχρονα προβάλλει προς τα έξω την εικόνα μίας χώρας που «σέβεται» τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μέσω του ΟΗΕ και άλλων διεθνών οργανισμών, το Πεκίνο επιχειρεί να αναδιαμορφώσει τον διάλογο για τα δικαιώματα, προωθώντας ένα μοντέλο που η υποταγή στο κράτος αντικαθιστά τις ατομικές ελευθερίες.
Στην Κίνα, το Κομμουνιστικό Κόμμα είναι υπεράνω όλων. Οι πολίτες δεν έχουν πραγματική ελευθερία λόγου, καθώς κάθε μορφή κριτικής προς την κυβέρνηση καταστέλλεται αμέσως. Η μαζική παρακολούθηση μέσω συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης και κοινωνικής βαθμολόγησης εξασφαλίζει ότι κανείς δεν ξεφεύγει από τον έλεγχο του Κόμματος. Τα στρατόπεδα «αναμόρφωσης», η βίαιη καταστολή του Χονγκ Κόνγκ και οι φυλακίσεις ακτιβιστών είναι μερικά μόνο παραδείγματα τού πώς το κινεζικό καθεστώς αντιμετωπίζει όσους τολμούν να αμφισβητήσουν την απόλυτη κυριαρχία του.
Η υποκρισία της κινεζικής ηγεσίας
Το κινεζικό καθεστώς ισχυρίζεται ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα συνδέονται με την οικονομική ανάπτυξη, όμως αυτή η αφήγηση χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει την καταπίεση.
Οι εργάτες δεν έχουν δικαίωμα σε ελεύθερα συνδικάτα, οι μειονότητες υφίστανται διακρίσεις, ενώ το δικαστικό σύστημα είναι πλήρως ελεγχόμενο από το Κόμμα. Αντί για δικαιοσύνη και πρόοδο, η Κίνα επιβάλλει έναν ψηφιακό και φυσικό ολοκληρωτισμό, όπου η απόλυτη υπακοή είναι προαπαιτούμενο για την επιβίωση. Πίσω από τη ρητορική περί «κοινωνικής σταθερότητας» και «συλλογικής ευημερίας» κρύβεται μία απολυταρχική μηχανή που συνθλίβει κάθε μορφή ατομικής ελευθερίας. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να αναγνωρίσει αυτήν την πραγματικότητα.
Εν ολίγοις, μία νέα τάξη «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» που διαμορφώθηκε υπό την ηγεσία της Κίνας θα απειλήσει χώρες με δημοκρατικές αξίες. Ένα ενιαίο μέτωπο από γνήσιους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι απαραίτητο για να αναμορφωθεί αυτός ο χώρος (των ανθρωπίνων δικαιωμάτων) και να απωθήσουμε αυτές τις αυταρχικές τάσεις.