Η Μόσχα βλέπει χάος στο Βερολίνο
Με το γνώριμο, σαρκαστικό της ύφος και με τη χαρακτηριστική δηκτικότητα που τη διακρίνει, η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο των διεθνών σχολιασμών. Αυτή τη φορά, στόχος της δεν είναι άλλος από τη Γερμανία και το εσωτερικό της μπέρδεμα ως προς την πολιτική που ακολουθείται σχετικά με τον εξοπλισμό της Ουκρανίας.
Μιλώντας μέσα από ανάρτησή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η Ζαχάροβα σχολίασε με τρόπο που μόνο εκείνη γνωρίζει τις εκ διαμέτρου αντίθετες δηλώσεις δύο κορυφαίων Γερμανών αξιωματούχων: του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς και του αντικαγκελάριου Λαρς Κλίνγκμπαϊλ. Ο πρώτος, σύμφωνα με δημοσιεύματα, φέρεται να υποστηρίζει την άρση των περιορισμών ως προς τη φύση και το εύρος των όπλων που αποστέλλονται στην Ουκρανία.
Ο δεύτερος, από την άλλη, βγήκε ανοιχτά και διέψευσε τη σχετική τοποθέτηση, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερη αμηχανία στο ήδη ασταθές πολιτικό κλίμα της γερμανικής ηγεσίας.
Η ρωσική πλευρά δεν έχασε την ευκαιρία να αναδείξει την εσωτερική σύγχυση που επικρατεί στο Βερολίνο, μετατρέποντας μια εσωτερική γερμανική πολιτική διαφωνία σε παράδειγμα ασυνεννοησίας της Δύσης συνολικά. «Πάρτε τους επιτέλους το κουταλάκι ζάχαρης και την χαρτοπετσέτα!», έγραψε με ειρωνική διάθεση η Ζαχάροβα, σαν να σχολίαζε όχι πολιτικούς ηγέτες αλλά χαρακτήρες από καυστική σατιρική εκπομπή.
Η φράση της δεν είναι απλώς περιπαικτική. Είναι ένα γεμάτο νόημα σχόλιο που επιχειρεί να αποδομήσει το κύρος της γερμανικής πολιτικής, υποδηλώνοντας ότι το Βερολίνο κινείται με παιδικότητα και ασυνέπεια, την ώρα που οι αποφάσεις του έχουν διεθνή αντίκτυπο και κρίνουν την πορεία ενός πολέμου.
Η Δύση ως θεατρική σκηνή: Από τον Μερτς στον Μακρόν
Στο ίδιο πνεύμα ειρωνείας, η Μαρία Ζαχάροβα δεν άφησε ασχολίαστη ούτε την προσωπική ζωή του Εμανουέλ Μακρόν, βάζοντας στο στόχαστρο αυτή τη φορά ένα περιστατικό που ήρθε στο φως της δημοσιότητας και αφορά τον Γάλλο πρόεδρο και τη σύζυγό του. Χρησιμοποιώντας τα πλάνα που δείχνουν μια φαινομενικά ιδιωτική στιγμή εντάσεως ανάμεσα στο ζεύγος Μακρόν, η Ρωσίδα εκπρόσωπος προχώρησε σε μία ακόμα καυστική σύνδεση, αυτή τη φορά μεταξύ πολιτικής και προσωπικής αστάθειας.
«Ελπίζω τουλάχιστον αυτοί οι δύο (Μερτς και Κλίνγκμπαϊλ) να μην τσακώθηκαν όπως οι δυο Μακρόν», ανέφερε με αιχμηρό χιούμορ, συνεχίζοντας τη στρατηγική της προσωπικής στοχοποίησης που συχνά ακολουθεί η Μόσχα στην επικοινωνιακή της πολιτική. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ζαχάροβα αξιοποιεί ελαφριάς φύσης περιστατικά ή ευτράπελα για να ασκήσει αιχμηρή γεωπολιτική κριτική. Είναι, όμως, μία από τις πιο ευκρινείς ενδείξεις της νέας εποχής πολέμου λέξεων και εικόνας, όπου η διπλωματία λειτουργεί συχνά ως θέατρο και το κοινό παρακολουθεί, όχι τόσο για να ενημερωθεί, όσο για να διασκεδάσει ή να σοκαριστεί.
Η τακτική αυτή εντάσσεται στην ευρύτερη ρωσική στρατηγική: παρουσίαση της Δύσης ως εσωτερικά διχασμένης, ανίκανης να λειτουργήσει με συνέπεια, ευάλωτης σε φαιδρότητες και προσωπικές αδυναμίες. Κι ενώ η Ευρώπη προσπαθεί να χαράξει κοινές πολιτικές γραμμές υπό την πίεση του πολέμου, η Μόσχα διασκεδάζει με την αποδόμηση αυτής της «ενότητας», προβάλλοντας την ως ψευδεπίγραφη.
Η δήλωση της Ζαχάροβα είναι, στην ουσία της, ένα μικρό κομμάτι από το παζλ ενός ευρύτερου πολέμου: όχι μονάχα στα χαρακώματα, αλλά και στον δημόσιο λόγο, στην εικόνα, στον ψυχισμό των κοινωνιών. Εκεί όπου η ειρωνεία μετατρέπεται σε όπλο και η γλώσσα αποκτά στρατηγική αξία.