Το 1849 οι κάτοικοι της Σκάλας Κεφαλλονιάς ξεσηκώθηκαν κατά των Βρετανών κατακτητών εξαιτίας της άγριας και ληστρικής φορολογίας που τους επιβαλλόταν. Φόροι επιβαλλόταν σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς τους: στις ελιές, στα καλύβια, στους φούρνους, ακόμα και στη χρήση των δρόμων.
Οι χωρικοί αντέδρασαν με φωνή, άρνηση πληρωμής και οπλισμένοι αγώνες. Ωστόσο, η εξέγερση κατεστάλη με σκληρότητα· ακολούθησαν εκατοντάδες εκτελέσεις, απαγχονισμοί, φυλακίσεις, βιασμοί γυναικών και ακρωτηριασμοί.
Η ιστορία της ληστρικής φορολογίας στην Ελλάδα είναι γεμάτη από τέτοιες αιματηρές εξεγέρσεις. Η βαριά φορολόγηση από τους Οθωμανούς υπήρξε βασικός λόγος για τη μαζική λαϊκή συμμετοχή στην Επανάσταση του 1821. Παρόμοια περιστατικά περιγράφονται σε ιστορικά κείμενα, όπως στο μυθιστόρημα «Οι κρητικοί γάμοι» του Σπύρου Ζαμπέλιου, όπου σκιαγραφείται εξέγερση στην Κρήτη κατά των Βενετών το 1570, πάλι λόγω φορολογικής καταπίεσης.
Οι ξένοι κατακτητές — Τούρκοι, Βενετοί και Άγγλοι — αποχώρησαν τελικά από την Ελλάδα, αλλά αντικαταστάθηκαν από το σύγχρονο πολιτικό σύστημα και τον Μητσοτάκη.
Το κρίσιμο ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί οι αγράμματοι χωρικοί του παρελθόντος επαναστατούσαν μαζικά εναντίον της αβάσταχτης φορολογίας, ενώ σήμερα οι «γραμματισμένοι αστοί» σιωπούν μπροστά σε μια ανελέητη φορολογική επιδρομή που τους αφανίζει βιολογικά και απειλεί τη συνέχεια του έθνους.
Η απάντηση εντοπίζεται κυρίως στην εξαφάνιση της συλλογικής και ατομικής μνήμης. Στην Ελλάδα, οικογενειακές φωτογραφίες προγόνων από περιοχές όπως η Σκάλα και η Κρήτη έχουν πεταχτεί στα σκουπίδια, ξεχασμένες μαζί με τις ιστορίες τους. Αν οι επίγονοι γνώριζαν την ιστορία τους, πιθανώς θα είχαν αρνηθεί να πληρώσουν τα χαράτσια, τους φόρους στα ελαιόδεντρα, τα πρόστιμα στα σπίτια και τα τέλη για τη γη.
Η ιστορία της Σκάλας δεν διδάσκεται στα σχολεία, γιατί αναδεικνύει έναν δρόμο αντίστασης που δεν συμφέρει την ελίτ και το πολιτικό σύστημα. Η εξουσία φοβάται τη στιγμή που ο λαός θα ξαναβρεί τη μνήμη του και θα αντισταθεί στη βία και την καταπίεση.
Η μεταπολιτευτική πραγματικότητα γεμίζει το ημερολόγιο με επετείους ανύπαρκτων και ακίνδυνων γεγονότων, ενώ ταυτόχρονα σβήνει τη μνήμη που θα μπορούσε να τους καταργήσει πολιτικά.
Αυτή η συστηματική καταστροφή της μνήμης δεν είναι ελληνικό φαινόμενο μόνο. Στη Ρουμανία του Τσαουσέσκου, για παράδειγμα, οι Σάξονες των Καρπαθίων, με ιστορία από τον 13ο αιώνα, εξαφανίστηκαν όταν οι μπουλντόζες γκρέμισαν τα χωριά τους, τις εκκλησίες και τα σπίτια τους, και οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν βιαίως στις σοσιαλιστικές πολυκατοικίες, κόβοντας κάθε δεσμό με τη γη και την παράδοση.
Σήμερα, στην Ελλάδα, με την πρόφαση της «χωρικής ανάπλασης» και της «ανάπλασης» υπό το καθεστώς του «εθνάρχη», ο χώρος γυμνώνεται από την ιστορία και τη μνήμη. Αυτή η πρακτική δεν αποτελεί απλά μια διαδικασία οικονομικής διαφθοράς ή κερδοσκοπίας, αλλά μια συστημική εμβόλιμη αναστολή της πρόσβασης στην ιστορική γνώση. Η εξουσία διαχειρίζεται τη συλλογική μνήμη σαν προσωπική της ιδιοκτησία, ελέγχοντας την αρχιτεκτονική και την αρχειακή ιστορία.
Η ελίτ δεν χρειάζεται πλέον να δεσμεύει τους πολίτες με αλυσίδες για να τους φορολογεί αδιαμαρτύρητα. Αρκεί να τους κάνει να ξεχάσουν την προέλευσή τους. Χωρίς παρελθόν, ο άνθρωπος χάνει το σημείο αναφοράς του, δεν έχει αφήγημα για να υπερασπιστεί, και μετατρέπεται σε έναν απρόσωπο ΑΦΜ, έναν καταναλωτή που απλώς πληρώνει ΦΠΑ.
Η καταστροφή της μνήμης στην Ελλάδα δεν είναι τυχαία, αλλά στοχευμένη από την εξουσία. Μνήμη σημαίνει ρίζες. Ρίζες σημαίνουν αντίσταση. Άνθρωποι με μνήμη δεν υποτάσσονται εύκολα σε φόρους, καταπίεση και εντολές. Η ελίτ επιδιώκει ανθρώπους χωρίς μνήμη, χωρίς τάφους, χωρίς οικογενειακές φωτογραφίες και αφηγήσεις, ώστε να επιβάλει την οικονομική εξουσία χωρίς αντίσταση.
Μόνο όταν ξεχάσεις πως κάποτε καλλιεργούσες ελεύθερα τη γη σου, θα σου φανεί φυσιολογικό να φορολογείται ακόμη και η ίδια η ύπαρξή σου. Η λήθη συμφέρει την εξουσία. Όσο λιγότερα θυμάσαι, τόσο πιο εύκολα δέχεσαι την εξάρτηση, τη δουλοπρέπεια και την απουσία ελευθερίας.
newsprime