Η Γαλλία βρίσκεται ένα βήμα πριν την ψήφιση ενός νομοσχεδίου που φέρνει ριζικές αλλαγές στο δικαίωμα της ευθανασίας, με τη Βουλή να εγκρίνει την έναρξη της διαδικασίας για την εξέταση δύο προτάσεων που αφορούν τη «βοήθεια στον θάνατο» και την παρηγορητική φροντίδα. Με μόλις 114 ψήφους υπέρ, η Εθνοσυνέλευση άνοιξε τον δρόμο για ένα νομικό πλαίσιο που ήδη προκαλεί σφοδρές αντιδράσεις, κυρίως από τον συντηρητικό χώρο και από θρησκευτικές κοινότητες, καθώς περιλαμβάνει αμφιλεγόμενες διατάξεις και ελάχιστα όρια ασφαλείας.
Το πλαίσιο που προτείνεται χαρακτηρίζεται από πολλούς ως θολό, βιαστικό και επικίνδυνα ελαστικό. Αρκεί ένα προφορικό αίτημα για να ενεργοποιηθεί η διαδικασία, χωρίς γραπτή αίτηση, υπογραφή ή παρουσία μαρτύρων. Η απόφαση του γιατρού δεν υπόκειται σε συλλογικό έλεγχο, μπορεί να γίνει χωρίς σύμφωνη γνώμη άλλου ειδικού και να εκτελεστεί σε οποιοδήποτε μέρος — από το νοσοκομείο μέχρι το σπίτι ή ένα γηροκομείο. Η χορήγηση της θανατηφόρας ουσίας εντάσσεται πλέον στη δημόσια περίθαλψη, ενώ η όποια επανεξέταση γίνεται μόνο αφού ο ασθενής έχει ήδη πεθάνει.
Τα σημεία που προκαλούν την περισσότερη ανησυχία περιλαμβάνουν το γεγονός ότι η δεύτερη ιατρική γνώμη δεν είναι δεσμευτική και μπορεί να δοθεί εξ αποστάσεως, ενώ δεν υπάρχει δικαίωμα ένστασης από συγγενείς. Αντιθέτως, όσοι συγγενείς ή υγειονομικοί προσπαθήσουν να αποτρέψουν τον αιτούντα από την απόφαση να πεθάνει, κινδυνεύουν με πρόστιμο 1.500 ευρώ και ποινή φυλάκισης ενός έτους.
Η χρονική συγκυρία δεν περνά απαρατήρητη. Η συζήτηση για την ευθανασία ξεδιπλώνεται την ώρα που το γαλλικό σύστημα υγείας καταρρέει: νοσοκομεία κλείνουν, γιατροί δεν δέχονται νέους ασθενείς, τα επείγοντα λειτουργούν με περιορισμούς. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ευθανασία παρουσιάζεται από την κυβέρνηση Μακρόν όχι μόνο ως επιλογή του ασθενούς αλλά και ως εργαλείο εξοικονόμησης πόρων. Το think tank Fondapol υπολογίζει πως οι νέες ρυθμίσεις μπορούν να μειώσουν τα δημόσια έξοδα υγείας κατά 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως — στοιχείο που ενισχύει τις υποψίες πως πίσω από τον φερόμενο σεβασμό στην «αυτοδιάθεση», κρύβεται ωφελιμιστική σκοπιμότητα.
Για πολλούς, αυτό που προωθείται δεν είναι μια πράξη ελευθερίας αλλά ένα βαθύ ρήγμα στον ανθρωπισμό και την ιατρική ηθική. Η ποινικοποίηση της αγάπης — όπως τη χαρακτηρίζουν επικριτές του νομοσχεδίου — είναι το πιο σοκαριστικό στοιχείο: η οποιαδήποτε απόπειρα να αποτραπεί ένας άνθρωπος από την απόφαση να πεθάνει, μπορεί να θεωρηθεί ποινικά κολάσιμη πράξη. Αντιθέτως, ο θάνατος μετατρέπεται σε “υπηρεσία”, σε μια επιλογή που εντάσσεται θεσμικά στη φροντίδα.
Το ιστορικό βάρος τέτοιων πολιτικών δεν αγνοείται. Κριτικοί των μέτρων υπενθυμίζουν ότι το 1939 ο Χίτλερ χρησιμοποίησε τον όρο «ελεήμονα θάνατο» (Gnadentod) για να καλύψει τη μαζική εξόντωση ανίατων ασθενών, στο πλαίσιο της επιχείρησης Τ4. Η ναζιστική προπαγάνδα είχε ειδικευτεί στη χρήση ευφημισμών για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, και ο παραλληλισμός που κάνουν σήμερα κάποιοι με τις νέες πολιτικές ευθανασίας δεν είναι μόνο συμβολικός: έχει να κάνει με την ηθική διάβρωση, την απουσία αυστηρού ελέγχου και τη στοχοποίηση των πιο ευάλωτων.
Για αυτό και οι εκπρόσωποι των τριών αβρααμικών θρησκειών – Ιουδαϊσμού, Χριστιανισμού και Ισλάμ – έχουν υψώσει κοινή φωνή ανησυχίας, καλώντας τις κυβερνήσεις να περιορίσουν δραστικά τις διατάξεις που οδηγούν σε ανεξέλεγκτη εφαρμογή της ευθανασίας. Ο κίνδυνος, λένε, είναι να μετατραπεί η εξαίρεση σε κανόνα και να οδηγηθούμε σε ένα νέο καθεστώς εξόντωσης ανθρώπων που θεωρούνται περιττοί, βάρος ή άχρηστοι.
Αυτό που διακυβεύεται δεν είναι απλώς ένας νόμος. Είναι η ουσία του πολιτισμού μας και η ηθική του πυρήνα του. Για πολλούς, η απάντηση δεν είναι η απόλυτη άρνηση του δικαιώματος στην ευθανασία, αλλά η διασφάλισή της μόνο υπό αυστηρότατες προϋποθέσεις. Διαφορετικά, το όριο μεταξύ της φροντίδας και της εξόντωσης γίνεται επικίνδυνα ασαφές.
The post Γαλλία: Έναρξη διαδικασίας για ευθανασία με ελάχιστους ελέγχους και όρια first appeared on News Prime.