Όταν μια κοινωνία εξοντώνει μεθοδικά τις παραδοσιακές αξίες της, μοιραία εξοντώνει τόσο τον πολιτισμό της, όσο και την αισθητική της. Η εγκατάλειψη του ήθους ασχημαίνει τις πόλεις μας. Ο ορθοπολιτικός φασισμός στραγγαλίζει κάθε μορφή δημιουργίας. Οι παραδοσιακές σχολές τέχνης λογοκρίνονται και οι νεωτεριστικές ασχημονούν.
Η μεταμοντέρνα τέχνη της Νέας Εποχής δεν θέλει να παραπέμπει σε τίποτε και καταλήγει να μη συμβολίζει και τίποτε. Να μην εμπνέει τίποτε. Να μην προσφέρει τίποτε. Είναι κενές δημιουργίες που αξιώνουν σέβας στον μηδενισμό τους. Νιχιλισμός που πασάρεται σαν δημιουργία. Δυσμορφία που διαφημίζεται ως ομορφιά. Έλλειψη νοήματος που παρουσιάζεται σαν διανόηση. Σκοτάδι που εμφανίζεται σαν απόρροια διαφωτισμού.
Η εξαγρίωση που επιφέρει η αμαρτία, έχει προκαλέσει και εξαχρείωση καλλιτεχνική. Έχει χαθεί η αίσθηση του ωραίου, του καλαίσθητου, του κομψού. Σχεδόν όπου γίνονται αποκαλυπτήρια, σου έρχεται να πεις… συλλυπητήρια. Στον καλλιτέχνη για το ταλέντο του, και στους φορολογούμενους πολίτες για το που πάνε τα λεφτά τους.
Τα αποκρουστικά εκθέματα που φιλοξενήθηκαν στην Εθνική Πινακοθήκη ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου στην κακογουστιά που έχει κατακλύσει τη σημερινή Ελλάδα. Δεν μιλάμε μόνο για τα βλάσφημα έργα που πλέον δεν προλαβαίνουμε να τα αναδεικνύουμε, αλλά και για μη βλάσφημα έργα που σε κάνουν να απορείς που χάθηκε αυτός ο πολιτισμός που κουβαλά η ιστορία μας.
Η τέχνη στις μέρες μας έχει γίνει νεοταξική θεότητα: αρκεί και μόνο η επίκλησή της για δικαιολογήσεις όλη τη σήψη που κουβαλά μέσα της. Όπως ακριβώς γινόταν η επίκληση στην «επιστήμη» στα χρόνια της κορωνο-χούντας. Ή όπως λένε για τη «δημοκρατία». Ή την «αγάπη». Ως αυταπόδεικτοι «θεοί» παρουσιάζονται αυτές οι έννοιες, που δεν έχουν καμία προϋπόθεση για να υφίστανται, και ταυτόχρονα τους δίνεται η εξουσία να απενοχοποιούν τα πάντα.
«Γυναίκα σε Λεωφορείο» – Τέχνη που την πάτησε το… τρένο
Την Πέμπτη 13 Μαρτίου έγιναν τα αποκαλυπτήρια ενός αγάλματος 2,75 μέτρων στην πλατεία Αριστοτέλους, στη Θεσσαλονίκη. Το έργο ονομάστηκε «Γυναίκα σε Λεωφορείο» και (ευτυχώς) είναι προϊόν δωρεάς, οπότε στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν θα κλάψει κανένας πολίτης τα λεφτά του, αλλά μάλλον θα θρηνήσει την καλαισθησία των πόλεων μας.
Το άγαλμα συμβολίζει τη γυναίκα της καθημερινής βιοπάλης που χρησιμοποιεί τα ΜΜΜ για να μετακινηθεί στη δουλειά της, στις υποχρεώσεις της, σε όλους τους σταθμούς του αγώνα της. Ωραίο σαν σύλληψη και το εκφράζω ειλικρινά. Αλλά η εκτέλεση, μάλλον… εκτέλεσε την ωραία ιδέα. Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι εκφράζω την προσωπική μου άποψη, αλλά συμβαίνει και χιλιάδες κόσμου στα social media να εκφράζει την ίδια. Η συντριπτική πλειοψηφία κάνει λόγο για κακοτέχνημα που πιστοποιεί την παρακμή στην οποία μας έχει οδηγήσει η woke κουλτούρα.
Βλέποντας τη «Γυναίκα σε Λεωφορείο», σχεδόν τίποτα δεν θυμίζει ότι πρόκειται για γυναίκα, πέρα από το στήθος που διαγράφεται κάτω από ένα ολόσωμο πανί που μοιάζει σαν… μπούρκα. Το πρόσωπο της «Γυναίκας» δεν έχει καθόλου χαρακτηριστικά και μάλιστα το κεφάλι διαθέτει προεξοχές σαν ζωόμορφα… αυτιά.
Όση φαντασία και να έχει κανείς, δεν θα δει την ομορφιά μιας γυναίκας, μιας ηρωίδας του μόχθου, μιας εργαζόμενης που παλεύει να τα βγάλει πέρα, μιας μάνας που πάει να πάρει τα παιδιά της από το σχολείο, μιας φοιτήτριας που παλεύει για τα όνειρά της.
Θα δει μόνο ένα αλλόκοτο πράγμα που αποτελεί υποψία θηλυκού. Ανοίκειο, άχαρο, άσχημο, ανέμπνευστο, φασκιωμένο, μη ανθρώπινο. Δεν είναι ένα έργο που αναδεικνύει τη γυναίκα, αλλά που παραμορφώνει και εκμηδενίζει το υπερθαύμαστο δημιούργημα του Θεού που λέγεται γυναίκα. Υπήρχαν πολλοί τρόποι να αποδοθεί καλλιτεχνικά μια γυναίκα του καθημερινού κάματου, και θα αρκούσε απλά και μόνο να βασιστεί στη φύση της ο καλλιτέχνης. Αλλά εδώ έχουμε αλλοίωση της φύσης.
Ίσως ο καλλιτέχνης θέλει κάτι να «πει» που δεν κατάφερε να το περάσει, ωστόσο ποιος ο λόγος να ικανοποιείται μόνο η «λόξα» ενός ανθρώπου για ένα έργο που απευθύνεται σε χιλιάδες άλλους που δεν τους εκφράζει; Τελικά στην Ελλάδα η τέχνη απευθύνεται στο κοινό ή στην εκπλήρωση ενός προσωπικού «κολλήματος» του κάθε καλλιτέχνη; Τέτοιου είδους τέχνη δεν είναι διάλογος, αλλά μονόλογος. Εγώ στο επιβάλλω κι εσύ πολίτη το δέχεσαι σ’ αρέσει – δεν σ’ αρέσει. Ποια η προσφορά της τέχνης σε κάτι τέτοιο;
Τι νόημα έχει να αφιερώσεις ένα έργο στη γυναίκα, αν δεν μοιάζει με γυναίκα και αν δεν προσφέρει καμία ψυχική ωφέλεια στη γυναίκα, αλλά απεναντίας της προκαλεί σύγχυση και κατάθλιψη; Είναι τόσο παράλογα αυτά που λέμε ή εμείς είμαστε οι… παράξενοι;
Έτσι την φαντάζονται κάποιοι τη σύγχρονη γυναίκα; Χωρίς γυναικεία όψη, χωρίς ταυτότητα, χωρίς προσωπικότητα, χωρίς τη φύση της και τη μοναδικότητά της; Αυτή είναι τέχνη για να μας εξυψώνει ή για να μας κατεβάζει σε πρωτόγονες εποχές; Στην Ευρώπη και στην ορθόδοξη Ελλάδα, η γυναίκα μπορούσε πάντοτε να δείχνει την ομορφιά του προσώπου της, είτε στο λεωφορείο, είτε οπουδήποτε αλλού. Άλλοι είναι εκείνοι που καταπιέζουν βάναυσα και φασκιώνουν και κάνουν αγνώριστες τις γυναίκες. Και αυτή τη θρησκεία, το Ισλάμ, μας την επιβάλλει η ευρωπαϊκή ελίτ σήμερα σαν δεύτερο… διαφωτισμό.
Αυτά σαν σκέψεις και προβληματισμοί πάνω στην ασχήμια που μας περιβάλλει. Καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι στην Ελλάδα μάλλον χάσαμε οριστικά το… λεωφορείο της αισθητικής.
Ελευθέριος Ανδρώνης για το sportime.gr.