Τι είπε για τη συμφωνία με τις ΗΠΑ για τα ορυκτά
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι η χώρα του δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια ξένων αξιωματούχων που ενδέχεται να παρευρεθούν σε εκδηλώσεις στη ρωσική πρωτεύουσα, Μόσχα, δεδομένου του ότι η Ρωσία αποτελεί εμπόλεμο κράτος και δεν υπάρχει καμία απολύτως διαφάνεια ως προς τις προθέσεις και τις ενέργειες των ρωσικών αρχών.
Υπογράμμισε ότι η Ουκρανία, ευρισκόμενη σε κατάσταση άμυνας απέναντι σε μια επιτιθέμενη δύναμη, δεν έχει τη δυνατότητα ούτε την πρόθεση να εξασφαλίσει ή να εγγυηθεί την προστασία οποιουδήποτε εκπροσώπου άλλης χώρας που επιλέγει να μεταβεί στη Ρωσία, ιδιαίτερα για συμμετοχή σε γεγονότα που έχουν έντονο πολιτικό ή στρατιωτικό χαρακτήρα.
Ο Ζελένσκι έκανε σαφές πως η Ρωσία, με την επιθετική της στάση, φέρει αποκλειστικά την ευθύνη για την αστάθεια και την επικινδυνότητα της κατάστασης. Επισήμανε ότι κάθε επίσημη παρουσία ξένου αξιωματούχου στη Μόσχα, ειδικά στο πλαίσιο εκδηλώσεων που ενδέχεται να προβληθούν από το Κρεμλίνο ως επιβεβαίωση διεθνούς στήριξης ή ουδετερότητας, ενδέχεται να εκληφθεί από την Ουκρανία και τους συμμάχους της ως πολιτική στάση ή έμμεση επιδοκιμασία του επιτιθέμενου. Συνεπώς, τόνισε πως τέτοιες ενέργειες ενέχουν πολιτικό κόστος και δημιουργούν ζήτημα αξιοπιστίας για τις χώρες που τις επιλέγουν.
Ο Ουκρανός πρόεδρος προειδοποίησε ότι δεν μπορεί να υπάρξει «ασφάλεια όπως την εννοούμε σε καιρούς ειρήνης» μέσα στη Μόσχα, καθώς πρόκειται για ένα κέντρο που διευθύνει πόλεμο, πραγματοποιεί επιθέσεις σε αμάχους και παραβιάζει συστηματικά το διεθνές δίκαιο. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ουκρανία αποποιείται κάθε ευθύνη για την ασφάλεια όσων επιλέξουν να μεταβούν εκεί, καθώς κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό από την πλευρά της και δεν θα ήταν ορθό να αναμένεται από ένα έθνος που δέχεται καθημερινά επιθέσεις.
Οι δηλώσεις του Ζελένσκι έρχονται σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η Ρωσία επιδιώκει να προβάλλει εικόνα κανονικότητας και διεθνούς αποδοχής μέσω μαζικών εκδηλώσεων και διεθνών προσκλήσεων. Ο Ουκρανός πρόεδρος, ωστόσο, προειδοποιεί ότι η συμμετοχή σε τέτοιες ενέργειες μπορεί να χρησιμοποιηθεί προπαγανδιστικά από το Κρεμλίνο και ενδεχομένως να δημιουργήσει διεθνή σύγχυση για το τι ακριβώς συμβαίνει στον πόλεμο και ποιος φέρει την ευθύνη.
Για αυτόν τον λόγο, κάλεσε τις χώρες να αναλογιστούν τον αντίκτυπο τέτοιων αποφάσεων και να αποφύγουν ενέργειες που δύνανται να παρερμηνευτούν ή να εκληφθούν ως πολιτική υποστήριξη προς τη ρωσική ηγεσία.
Ως την πιο ουσιαστική και παραγωγική συνάντηση που είχε ποτέ με τον Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι τη σύντομη επαφή τους στο περιθώριο της κηδείας του πάπα Φραγκίσκου στο Βατικανό. Παρότι σύντομη, ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε πως η συνάντηση αυτή ήταν ιδιαίτερα σημαντική, καθώς περιλάμβανε απευθείας διάλογο για κρίσιμα ζητήματα που αφορούν τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις διμερείς σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησής τους, ο Ζελένσκι ανέφερε πως τέθηκαν επί τάπητος η ανάγκη ενίσχυσης της ουκρανικής αντιαεροπορικής άμυνας και η συνέχιση ή ενίσχυση των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην προοπτική μιας κατάπαυσης του πυρός διάρκειας 30 ημερών, την οποία χαρακτήρισε ως το κατάλληλο πρώτο βήμα για την έναρξη διαπραγματεύσεων και την προσπάθεια τερματισμού της σύγκρουσης. Όπως μετέφερε η ουκρανική προεδρία, υπήρξε συμφωνία με τον Τραμπ ως προς αυτή την προσέγγιση.
Ο Ζελένσκι σημείωσε ότι έθεσε ευθέως το θέμα των κυρώσεων, τονίζοντας την ανάγκη πίεσης προς τη Μόσχα μέσω συγκεκριμένων μέτρων. Όπως ανέφερε, η αντίδραση του Τραμπ ήταν «πολύ δυνατή», χωρίς να αποκαλύψει λεπτομέρειες, κάτι που υποδηλώνει θετική διάθεση εκ μέρους του πρώην Αμερικανού προέδρου να διατηρήσει ή να ενισχύσει τη στάση αποτροπής έναντι της Ρωσίας.
Παράλληλα, ο Ουκρανός πρόεδρος έκανε αναφορά και στην ενεργειακή συμφωνία που υπεγράφη στις 30 Απριλίου μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ουκρανίας. Τη χαρακτήρισε ως στρατηγικής σημασίας, αμοιβαία επωφελή και καθοριστική για το μέλλον των διμερών σχέσεων. Η συμφωνία παρέχει στις ΗΠΑ προνομιακή πρόσβαση σε ουκρανικά ορυκτά και ανοίγει τον δρόμο για αμερικανικές επενδύσεις στην ανασυγκρότηση της Ουκρανίας, ενώ παράλληλα ενισχύει τις δυνατότητες της χώρας να προστατεύσει το έδαφός της και να εξασφαλίσει τη σταθερότητα για μελλοντικούς επενδυτές.
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της αντιαεροπορικής άμυνας, ο Ζελένσκι δήλωσε πως ενημέρωσε τον Τραμπ για τις ανάγκες της Ουκρανίας και ότι του ανέφερε συγκεκριμένο αριθμό συστημάτων που απαιτούνται. Ο Τραμπ, σύμφωνα με τον ίδιο, αναγνώρισε το ζήτημα και απάντησε ότι ήδη εργάζονται πάνω σε αυτό το θέμα, προσθέτοντας πως τέτοιου είδους συστήματα «δεν είναι δωρεάν». Η δήλωση αυτή αποτυπώνει τον ρεαλισμό των συνομιλιών και τις πρακτικές δυσκολίες που αφορούν την παροχή στρατιωτικής βοήθειας.
Σε ξεχωριστή αναφορά του, ο Ζελένσκι μίλησε για την αδυναμία της Ουκρανίας να εγγυηθεί την ασφάλεια ξένων αξιωματούχων που σκοπεύουν να επισκεφθούν τη Μόσχα, ιδίως ενόψει της στρατιωτικής παρέλασης της 9ης Μαΐου. Όπως εξήγησε, η συνεχιζόμενη εμπόλεμη κατάσταση και η επιθετικότητα της Ρωσίας καθιστούν οποιαδήποτε επίσκεψη στη ρωσική πρωτεύουσα επισφαλή και απρόβλεπτη. Οποιοδήποτε περιστατικό, είπε, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το Κρεμλίνο για να κατηγορηθεί αδίκως η Ουκρανία.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας αναφέρθηκε και στην πρόταση της Ρωσίας για τριήμερη εκεχειρία κατά την περίοδο των εορτασμών της νίκης επί της ναζιστικής Γερμανίας, από τις 8 έως τις 10 Μαΐου. Εξέφρασε την επιφυλακτικότητά του ως προς τις πραγματικές προθέσεις του ρωσικού καθεστώτος, λέγοντας πως ουδείς γνωρίζει τι σχεδιάζει η Μόσχα εκείνες τις ημέρες.
Επανέλαβε τη θέση του πως μόνο μια εκεχειρία διάρκειας 30 ημερών μπορεί να αποτελέσει αξιόπιστη βάση για τη μείωση της έντασης και την προώθηση μιας βιώσιμης ειρηνευτικής διαδικασίας.