Σε μια απόφαση-ορόσημο για το νομικό πλαίσιο του Ηνωμένου Βασιλείου, το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι οι όροι «γυναίκα» και «φύλο» στο βρετανικό δίκαιο αναφέρονται σε βιολογικές γυναίκες και βιολογικό φύλο, και δεν περιλαμβάνουν άνδρες που έχουν ταυτοποιηθεί ως τρανς. Η απόφαση αυτή έρχεται να καθορίσει με σαφήνεια ότι οι νομικές έννοιες του φύλου στη νομοθεσία σχετίζονται με το βιολογικό και όχι με το αυτοπροσδιοριζόμενο φύλο.
Το δικαστήριο έκρινε επίσης ότι τα τρανς άτομα, ακόμη και εάν κατέχουν επίσημο Πιστοποιητικό Αναγνώρισης Φύλου (Gender Recognition Certificate), μπορούν να αποκλειστούν από χώρους αποκλειστικά ενός φύλου, υπό την προϋπόθεση ότι αυτός ο αποκλεισμός είναι «αναλογικός» και συνάδει με τις προϋποθέσεις του νόμου περί ισότητας.
Η υπόθεση έφτασε στο Ανώτατο Δικαστήριο έπειτα από προσφυγή της οργάνωσης For Women Scotland (FWS), η οποία αμφισβήτησε τη στάση της κυβέρνησης της Σκωτίας σχετικά με την ερμηνεία του φύλου στη νομοθεσία περί ισότητας. Η FWS, καθώς και άλλες οργανώσεις που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των γυναικών, χαιρέτισαν την απόφαση, δηλώνοντας ότι επαναβεβαιώνει την αναγκαιότητα ύπαρξης χώρων ασφαλών αποκλειστικά για γυναίκες και αποσαφηνίζει τη σημασία του βιολογικού φύλου στον νόμο.
Η ομάδα Sex Matters, μια ακόμη οργάνωση υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών, σχολίασε μέσω ανακοίνωσης: «Είμαστε ενθουσιασμένοι που το Ανώτατο Δικαστήριο αποδέχθηκε τα επιχειρήματα του For Women Scotland και απέρριψε τη θέση της κυβέρνησης της Σκωτίας. Το δικαστήριο μάς έδωσε τη σωστή απάντηση: το προστατευμένο χαρακτηριστικό του φύλου – αρσενικό και θηλυκό – αναφέρεται στην πραγματικότητα, όχι στη γραφειοκρατία».
Αντίθετα, η οργάνωση Stonewall, η οποία δραστηριοποιείται για τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, εξέφρασε έντονη ανησυχία για τις συνέπειες της απόφασης. Σε ανακοίνωσή της ανέφερε ότι η εξέλιξη αυτή είναι «απίστευτα ανησυχητική για την τρανς κοινότητα», τονίζοντας ότι δημιουργεί κλίμα αβεβαιότητας και περιορισμού για τα τρανς άτομα σε κρίσιμες πτυχές της καθημερινότητάς τους.
Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, σχολιάζοντας την απόφαση, δήλωσε ότι αυτή «παρέχει σαφήνεια και σιγουριά στις γυναίκες», επιβεβαιώνοντας πως η διατήρηση χώρων αποκλειστικά για ένα φύλο αποτελεί πάγια θέση της. Η δήλωση της κυβέρνησης υπογράμμισε τη σημασία της προστασίας των δικαιωμάτων των γυναικών και της ασφαλούς συμμετοχής τους σε υπηρεσίες και υποδομές.
Η φιλανθρωπική οργάνωση LGB Alliance, η οποία προωθεί τα δικαιώματα των λεσβιών, ομοφυλόφιλων και αμφιφυλόφιλων ατόμων και εκφράζει επιφυλάξεις για την προώθηση της ιδεολογίας της ταυτότητας φύλου, δήλωσε «ικανοποιημένη» από την απόφαση, την οποία χαρακτήρισε ως «σημαντική». Σημείωσε πως η ετυμηγορία αυτή «φέρνει τη δημόσια πολιτική πίσω σε μια πορεία βασισμένη στη λογική και στην πραγματικότητα».
Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου ενδέχεται να επηρεάσει ευρύτερα τη νομοθεσία και τις πολιτικές που σχετίζονται με την αναγνώριση φύλου, τους αποκλειστικούς χώρους ανά φύλο και τις εφαρμογές του Νόμου για την Ισότητα του 2010, αποτελώντας ένα κρίσιμο σημείο καμπής στη συνεχιζόμενη δημόσια και νομική συζήτηση για την ισορροπία μεταξύ των δικαιωμάτων των τρανς ατόμων και της προστασίας των δικαιωμάτων των γυναικών.
Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου αποτέλεσε σημαντική καμπή στη συζήτηση γύρω από την ταυτότητα φύλου και τον νομικό ορισμό του φύλου. H ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος, Kemi Badenoch, που έχει ταχθεί ανοιχτά κατά της ιδεολογίας του κοινωνικού φύλου, χαιρέτισε την απόφαση χαρακτηρίζοντάς την ως νίκη για τις γυναίκες που έχουν δεχτεί επιθέσεις ή έχουν χάσει τη δουλειά τους επειδή υποστήριξαν πως το βιολογικό φύλο είναι αμετάβλητο. Δήλωσε χαρακτηριστικά πως «οι γυναίκες είναι γυναίκες και οι άνδρες είναι άνδρες: δεν μπορείς να αλλάξεις το βιολογικό σου φύλο», προσθέτοντας ότι η εποχή όπου λεγόταν πως «μερικές γυναίκες έχουν πέη» έφτασε στο τέλος της.
Η συγγραφέας J.K. Rowling, ένθερμη υποστηρίκτρια του For Women Scotland, επαίνεσε τις γυναίκες που κίνησαν τη διαδικασία, λέγοντας πως τρεις επίμονες Σκωτσέζες κατάφεραν να προστατέψουν τα δικαιώματα των γυναικών και κοριτσιών σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο.
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης, ο Aidan O’Neill, KC, που εκπροσώπησε το FWS, υποστήριξε ότι είναι λανθασμένη η θέση της σκωτσέζικης κυβέρνησης πως οι λέξεις «άνδρας» και «γυναίκα» στον Νόμο περί Ισότητας πρέπει να ταυτίζονται με το «πιστοποιημένο φύλο» που αναφέρεται στο GRC. Από την άλλη πλευρά, η εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Σκωτίας, Ruth Crawford KC, υποστήριξε ότι ένα άτομο με GRC δικαιούται πλήρη νομική αναγνώριση στο φύλο που έχει καταγραφεί, ακόμα κι αν δεν γεννήθηκε με αυτό.
Το δικαστήριο ενημερώθηκε ότι από το 2004, όταν θεσπίστηκε ο Νόμος για την Αναγνώριση Φύλου, 8.464 άτομα στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν λάβει GRC. Η διαδικασία περιλαμβάνει διάγνωση δυσφορίας φύλου, δύο χρόνια διαβίωσης στο αντίθετο φύλο και πρόθεση διατήρησης αυτού του φύλου μόνιμα.
Η νομική διαμάχη ξεκίνησε το 2022 όταν το FWS αμφισβήτησε τον νόμο του 2018 για την εκπροσώπηση των φύλων στα δημόσια συμβούλια της Σκωτίας, καθώς ο νόμος αυτός ενσωμάτωνε στον ορισμό της γυναίκας και τρανς άτομα. Το Court of Session έκρινε πως κάτι τέτοιο υπερέβαινε τη νομοθετική δικαιοδοσία του Σκωτσέζικου Κοινοβουλίου, διότι ο Νόμος περί Ισότητας είναι αρμοδιότητα του Westminster.
Η κυβέρνηση της Σκωτίας αναγκάστηκε τότε να ανακαλέσει τον ορισμό και να εκδώσει αναθεωρημένες οδηγίες, οι οποίες ανέφεραν ότι ένας άνδρας με GRC θεωρείται γυναίκα. Το FWS προσέβαλε εκ νέου αυτήν την ερμηνεία, ισχυριζόμενο ότι παραβίαζε τον Νόμο περί Ισότητας του 2010.
Παρότι τα κατώτερα δικαστήρια απέρριψαν αρχικά την πρόκληση, το FWS πήρε άδεια να φέρει την υπόθεση στο Ανώτατο Δικαστήριο. Η απόφαση που εκδόθηκε τελικά επιβεβαίωσε ότι οι όροι «γυναίκα» και «φύλο» στη νομοθεσία του 2010 έχουν βιολογική βάση και ότι δεν μπορούν να επαναπροσδιοριστούν από διοικητική ερμηνεία ή πιστοποιητικά αλλαγής φύλου.
Η ετυμηγορία αποτελεί πλέον σημείο αναφοράς για το πώς πρέπει να ερμηνεύεται ο νόμος στον δημόσιο και νομικό λόγο και θέτει όρια στις κυβερνητικές παρεμβάσεις σε ζητήματα ορισμών που σχετίζονται με τα φύλα.