Η Αίγυπτος πραγματοποίησε για δεύτερη φορά μέσα σε έναν μόλις μήνα εξαγωγή 150.000 κυβικών μέτρων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) προς την Τουρκία, σε μια κίνηση που επιβεβαιώνει την ταχέως ενισχυόμενη ενεργειακή συνεργασία μεταξύ Καΐρου και Άγκυρας και ταυτόχρονα αναδεικνύει τα κενά της ελληνικής ενεργειακής στρατηγικής.
Το Υπουργείο Πετρελαίου της Αιγύπτου ανακοίνωσε με λιτή διατύπωση ότι το φορτίο LNG μεταφέρθηκε στην Τουρκία μέσω της γαλλικής ενεργειακής εταιρείας TotalEnergies, αποφεύγοντας επιδεικτικά κάθε πολιτική αναφορά. Παρά τη φαινομενική τεχνική του φύση, το γεγονός αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί μια απλή εμπορική συναλλαγή, αλλά εντάσσεται σε μια ευρύτερη γεωοικονομική και διπλωματική αναδιάταξη στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η νέα αποστολή αποτελεί τη δεύτερη παράδοση LNG από το Κάιρο προς την Άγκυρα μέσα στον Οκτώβριο, σηματοδοτώντας μια σταθερή και όχι ευκαιριακή τάση συνεργασίας. Την ίδια στιγμή, όπως υπενθύμισε η αιγυπτιακή ανακοίνωση, η Shell παρέδωσε περίπου 155.000 κυβικά μέτρα LNG στην Ιταλία στα μέσα του μήνα, δείχνοντας ότι η Αίγυπτος εφαρμόζει μια πολυεπίπεδη ενεργειακή διπλωματία. Μεθοδικά διαφοροποιεί τις εξαγωγές της, ανοίγοντας δίαυλους τόσο με την Ευρώπη όσο και με την Τουρκία, σε μια προσπάθεια να εδραιώσει τον ρόλο της ως κομβικού εξαγωγέα φυσικού αερίου στην περιοχή.
Την ώρα που η Ελλάδα περιορίζεται σε θεωρητικές συζητήσεις για ενεργειακούς διαδρόμους, όπως ο EastMed, και για τον ρόλο της ως δήθεν ενεργειακού κόμβου της Ανατολικής Μεσογείου, η Τουρκία κινείται δυναμικά, υλοποιώντας μια πολιτική πραγματικών συναλλαγών και στρατηγικών συνεργασιών. Με προμήθειες από γειτονικές χώρες όπως η Αίγυπτος, ενισχύει τη θέση της ως περιφερειακό κέντρο ενέργειας, χτίζοντας σταθερές εμπορικές και τεχνολογικές σχέσεις που της εξασφαλίζουν αυτάρκεια και γεωπολιτική ισχύ.
Η αιγυπτιακή επιλογή να στέλνει επανειλημμένα LNG στην Τουρκία δεν είναι αποτέλεσμα συγκυριακής ευκολίας, αλλά προϊόν μιας ψύχραιμης, υπολογισμένης στρατηγικής. Το Κάιρο επιδιώκει να κεφαλαιοποιήσει τα πλεονεκτήματα της θέσης του και των υποδομών του, χρησιμοποιώντας το εμπόριο ενέργειας ως εργαλείο διπλωματικής επιρροής. Παρά τις παλαιότερες πολιτικές εντάσεις και ιδεολογικές διαφορές με την Άγκυρα, η Αίγυπτος επιλέγει την πραγματιστική οδό: τις οικονομικές σχέσεις ως γέφυρα επικοινωνίας και σταθερότητας. Η συνεργασία αυτή δεν περιορίζεται μόνο στο εμπόριο καυσίμων, αλλά εντάσσεται σε ένα σχέδιο περιφερειακής εξισορρόπησης, όπου οι οικονομικές ανάγκες και η ενεργειακή ασφάλεια υπερισχύουν των πολιτικών ανταγωνισμών.
Απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις, η ελληνική απουσία γίνεται όλο και πιο εμφανής. Ενώ η Αίγυπτος δραστηριοποιείται επιθετικά στην ενεργειακή αγορά και οικοδομεί νέες συμμαχίες, η Αθήνα παραμένει θεατής. Παρά τη γεωγραφική της θέση-κλειδί και τις σημαντικές υποδομές υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα και στην Αλεξανδρούπολη, η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει να μετατρέψει τις δυνατότητές της σε πραγματική ενεργειακή επιρροή. Διαθέτει τη γεωγραφία, διαθέτει την τεχνολογία, αλλά στερείται της πολιτικής βούλησης και στρατηγικής συνέχειας που θα μπορούσαν να την καταστήσουν περιφερειακό παίκτη στον ενεργειακό χάρτη.
Την ίδια στιγμή που το Κάιρο αποστέλλει φυσικό αέριο τόσο προς την Ευρώπη όσο και προς την Τουρκία, ενισχύοντας το εμπορικό του αποτύπωμα και την εξωτερική του πολιτική παρουσία, η Ελλάδα περιορίζεται σε δηλώσεις περί «ενεργειακής διπλωματίας» χωρίς μετρήσιμα αποτελέσματα. Η πραγματικότητα είναι ότι οι εξελίξεις τρέχουν και η περιφερειακή αρχιτεκτονική διαμορφώνεται πλέον χωρίς την ενεργό συμμετοχή της Αθήνας.
Όπως αναφέρει η επίσημη ανακοίνωση του Αιγυπτιακού Υπουργείου, την οποία μετέφρασε το Exhedoros.blog, «η Αίγυπτος συνεχίζει να ενισχύει το ενεργειακό της εμπόριο με τις ευρωπαϊκές χώρες και με την Τουρκία, διαφοροποιώντας τις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου στην περιοχή».
Πίσω από τη λέξη «διαφοροποίηση» κρύβεται όμως κάτι πολύ βαθύτερο: η συνειδητή οικοδόμηση γεωπολιτικής επιρροής μέσω της ενέργειας. Η Αίγυπτος, αξιοποιώντας τη θέση της ως παραγωγού και διαμετακομιστή, διαμορφώνει μια νέα ισορροπία ισχύος στη Μεσόγειο – μια ισορροπία όπου η Τουρκία έχει θέση, ενώ η Ελλάδα κινδυνεύει να μείνει στο περιθώριο.