Η πρόεδρος της ΕΚΤ “παγώνει” την αμερικανική ρητορική
Με την κομψότητα μιας έμπειρης διπλωμάτισσας αλλά και την αποφασιστικότητα ενός ανθρώπου που αντιλαμβάνεται βαθιά την ευρωπαϊκή αποστολή, η Κριστίν Λαγκάρντ δεν χαρίστηκε. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έσπευσε χθες, μέσω γερμανικού τηλεοπτικού δικτύου, να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.
Απαντώντας στην προσβλητική και -ας μην κρυβόμαστε- χυδαία φρασεολογία του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργήθηκε για να “ξαφρίζει” τις Ηνωμένες Πολιτείες, έδωσε την απάντηση που απαιτεί η ευθύνη και η ιστορική αλήθεια.
«Φρικτή» χαρακτήρισε η Λαγκάρντ τη φρασεολογία του τέως Αμερικανού προέδρου, επισημαίνοντας πως η ίδια η Ουάσιγκτον είχε ενθαρρύνει τη δημιουργία της ΕΕ. «Το να λέγεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ιδρύθηκε με σκοπό να πλήξει τις ΗΠΑ είναι αντίθετο στην κοινή λογική και ενάντιο στην ιστορία», δήλωσε χωρίς περιστροφές. Πρόκειται για ιστορική υπενθύμιση με ηθικό βάρος: η ενοποίηση της Ευρώπης, στα ερείπια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν στρατηγικός στόχος των Αμερικανών για να διασφαλιστεί η ειρήνη και η σταθερότητα στην ήπειρο, να ανακοπεί η σοβιετική επιρροή και να δημιουργηθεί ένα ισχυρό οικονομικό μπλοκ. Ποιος να το περίμενε ότι το δημιούργημα αυτό θα το χαρακτήριζε “ληστρικό” ένας μεταγενέστερος ένοικος του Λευκού Οίκου;
Ο κ. Τραμπ, στην προσφιλή του τακτική, εργαλειοποιεί το εμπόριο για να εξασφαλίσει διπλωματικά οφέλη, και προχώρησε σε μια ακόμη απειλή: 50% τελωνειακοί δασμοί σε ευρωπαϊκά προϊόντα από 1η Ιουνίου. Ξεκάθαρα εκβιαστικός ελιγμός. Όμως, λίγα 24ωρα μετά, ο ίδιος έκανε πίσω. Παράταση έως 9 Ιουλίου μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Το παζάρι συνεχίζεται.
Η Ευρώπη δεν απαντά με “οργή” αλλά με στρατηγική
Η Κριστίν Λαγκάρντ δεν μασάει τα λόγια της, αλλά ούτε και κινείται σε επίπεδο συνθημάτων. Αντί να σηκώσει τους τόνους –όπως ίσως θα έκανε κάποιος πολιτικός με εθνικό ακροατήριο– ενθαρρύνει την ψυχραιμία και τον διάλογο. «Πρέπει να εμπλακούμε, να συνεργαστούμε, να ακούσουμε και να προτείνουμε», είπε. Δεν υποκύπτει σε προκλήσεις, δεν σηκώνει λάβαρα “αντίστασης”, αλλά υπενθυμίζει στους Ευρωπαίους ότι δεν είναι ώρα για εφησυχασμό. Ούτε για παθητικότητα. Ούτε για ρητορικά αντίποινα.
Οι Ευρωπαίοι, όπως τόνισε, δεν μπορούν να μένουν με σταυρωμένα χέρια. Ούτε να “παριστάνουν”. Το μήνυμα είναι σαφές: η απάντηση δεν πρέπει να είναι η σύγκρουση αλλά η έξυπνη διπλωματία. Απέναντι στους δασμούς των 10% και 25% που ήδη επιβλήθηκαν από τον Τραμπ σε βασικούς τομείς –από τα αυτοκίνητα ως τον χάλυβα και το αλουμίνιο– η Ευρώπη οφείλει να δράσει με ενιαία φωνή, οικονομική τεκμηρίωση και πολιτική σοβαρότητα.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ δεν περιορίστηκε σε μια ακαδημαϊκή τοποθέτηση. Στοχεύει να υπενθυμίσει στους Ευρωπαίους ηγέτες πως η εποχή των εύκολων διατλαντικών σχέσεων έχει περάσει. Ο διάλογος με την Ουάσιγκτον δεν θα είναι ποτέ πια δεδομένος. Η εμπορική σύγκρουση μπορεί να μετατραπεί σε συστημική κρίση, αν δεν υπάρξει σχέδιο, προτάσεις, επιμονή και κοινό μέτωπο. Ο λόγος της Λαγκάρντ ήταν μήνυμα αφύπνισης, όχι μόνο για τον Τραμπ –που έτσι κι αλλιώς δεν ακούει– αλλά για την ίδια την ευρωπαϊκή ηγεσία.