Τις επόμενες ημέρες πρόκειται να ενεργοποιηθεί – με σημαντική καθυστέρηση – η πολυδιαφημισμένη task force που συγκροτήθηκε από το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, με σκοπό να μελετήσει τις επίμονες και ανεξήγητες αποκλίσεις στις τιμές του ρεύματος ανάμεσα σε Κεντρική/Βόρεια και Νοτιοανατολική Ευρώπη, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου στο συνέδριο του Economist.
Η πρωτοβουλία αυτή δείχνει μάλλον να αποτελεί ομολογία αποτυχίας του μέχρι σήμερα ευρωπαϊκού μοντέλου ενεργειακής πολιτικής.
Στο ίδιο συνέδριο ανακοινώθηκε ότι η Ουκρανία, μετά από χρόνια προβλημάτων και απομόνωσης, κατόρθωσε μόλις χθες να αγοράσει για πρώτη φορά φυσικό αέριο από το ελληνικό εικονικό σημείο συναλλαγών του ΔΕΣΦΑ – μια εξέλιξη που καταδεικνύει πόσο ευάλωτη παραμένει η ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής.
Ο κ. Παπασταύρου παραδέχτηκε ότι η ΝΑ Ευρώπη βρίσκεται σταθερά αντιμέτωπη με υψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, μια κατάσταση που αναδεικνύει τις χρόνιες ανισότητες στην ευρωπαϊκή αγορά και δίνει άλλοθι σε λαϊκιστικές φωνές. Παρά την “ικανοποίησή” του για τη σύσταση της task force, η πραγματικότητα παραμένει απογοητευτική.
Παρουσιάστηκε επίσης η “εντυπωσιακή” ανάπτυξη των ΑΠΕ από το 2019 – με διπλασιασμό ισχύος – όμως αποσιωπήθηκε το γεγονός ότι η απεξάρτηση από τον λιγνίτη και η μείωση των εκπομπών συντελέστηκαν κυρίως λόγω εξωτερικών πιέσεων και όχι στρατηγικού σχεδιασμού. Η Ελλάδα, σύμφωνα με τα λεγόμενα του υπουργού, φιλοδοξεί να γίνει περιφερειακός κόμβος, αλλά στην πράξη βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, με πολλές υποδομές να παραμένουν στα χαρτιά.
Ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργος Παπαναστασίου, τόνισε ότι η ΕΕ πίεσε για πράσινη μετάβαση σε ακατάλληλη χρονική στιγμή, χωρίς την απαιτούμενη τεχνολογική ωριμότητα – παραδοχή που δείχνει τον πρόχειρο χαρακτήρα των ευρωπαϊκών ενεργειακών αποφάσεων.
Αντίστοιχα, ο υπουργός της Μολδαβίας και ο αναπληρωτής υπουργός του Αζερμπαϊτζάν επεσήμαναν πόσο δύσκολη και δαπανηρή είναι η προσέγγιση με την ΕΕ, καθώς και η ανάγκη οικονομικής στήριξης για έργα που παραμένουν επί χρόνια σε φάση εξαγγελιών.
Η αναπληρώτρια υπουργός της Βουλγαρίας περιορίστηκε σε γενικόλογες αναφορές περί διαφοροποίησης ενεργειακών πηγών, χωρίς να παρουσιάσει χειροπιαστά βήματα, ενώ ο πρώην Αμερικανός πρέσβης Τζέφρι Πάιατ επανέλαβε το αφήγημα της «στρατηγικής νίκης της Ελλάδας», παρά το γεγονός ότι η χώρα παραμένει εξαρτημένη από εισαγωγές και ευάλωτη στις διεθνείς κρίσεις.
Οι υπόλοιποι ομιλητές – από τον EastMed Gas Forum έως τον όμιλο RCI και τη HELLENiQ ENERGY – κινήθηκαν σε αναμενόμενα πλαίσια, με έμφαση στις “προκλήσεις” και τις “ευκαιρίες”, αποφεύγοντας όμως να αγγίξουν το βασικό πρόβλημα: την έλλειψη συντονισμένης, ρεαλιστικής και κοινωνικά δίκαιης ενεργειακής στρατηγικής.
Όπως τόνισε και ο Ανδρέας Σιάμισιης, ο σημερινός ενεργειακός σχεδιασμός αγνοεί τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας, οδηγώντας σε κοινωνικές πιέσεις και απώλεια ανταγωνιστικότητας.