Το Υπουργείο Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών εξέδωσε εγκύκλιο προς τα ανώτατα στελέχη του, προτρέποντάς τα να επανεξετάσουν το περιεχόμενο των βιβλιοθηκών που λειτουργούν σε εκπαιδευτικά ιδρύματα και στρατιωτικές εγκαταστάσεις των Ενόπλων Δυνάμεων. Η εγκύκλιος φέρει την υπογραφή του Τίμοθι Ντιλ, αναπληρωτή υφυπουργού Άμυνας για θέματα προσωπικού, και δίνει οδηγία να αποσυρθεί κάθε έντυπο ή ψηφιακό υλικό το οποίο δύναται να θεωρηθεί φορέας «διχαστικών δογμάτων» ή «ιδεολογιών φύλου».
Η συγκεκριμένη ενέργεια εντάσσεται σε μια ευρύτερη πολιτική που εφαρμόζεται εντός του Υπουργείου Άμυνας, με έμφαση στην αποκατάσταση –όπως σημειώνεται στην εγκύκλιο– μιας «κουλτούρας αξιοκρατίας» που απορρίπτει ιδεολογικές παρεμβάσεις και ενισχύει την προσήλωση σε αντικειμενικά κριτήρια επιλογής, εκπαίδευσης και αξιολόγησης του προσωπικού.
Η εντολή προβλέπει ότι οι διοικητές κάθε στρατιωτικού σχηματισμού και εκπαιδευτικού ιδρύματος θα πρέπει να προβούν σε πλήρη ανασκόπηση των βιβλιοθηκών μέχρι τις 21 Μαΐου. Η ανασκόπηση περιλαμβάνει εντοπισμό, καταγραφή και προσωρινή απόσυρση βιβλίων ή υλικού που, σύμφωνα με την οδηγία, αντίκεινται στον πυρήνα της αποστολής του Πενταγώνου, όπως αυτή σχετίζεται με την εθνική ασφάλεια και την επιχειρησιακή ετοιμότητα.
Για την υποστήριξη του έργου αυτού, συγκροτείται προσωρινή Επιτροπή Βιβλιοθηκών, η οποία θα αποτελείται από στελέχη των ενόπλων δυνάμεων, εκπαιδευτικούς και εξειδικευμένο προσωπικό βιβλιοθηκονομίας από όλα τα σώματα. Στην Επιτροπή ανατίθεται η ευθύνη να εκδώσει συστάσεις για την τελική διαχείριση των εν λόγω υλικών μετά την ολοκλήρωση της ενδιάμεσης φάσης απόσυρσης.
Η εγκύκλιος περιλαμβάνει ενδεικτική λίστα όρων αναζήτησης για τον εντοπισμό επίμαχου υλικού, στους οποίους περιλαμβάνονται οι λέξεις και φράσεις: «ποικιλομορφία, ισότητα, συμπερίληψη (DEI)», «αντιρατσισμός», καθώς και «διαταραχή φύλου». Το Πεντάγωνο υπογραμμίζει ότι η ενέργεια αυτή δεν συνιστά περιορισμό της ακαδημαϊκής ελευθερίας, αλλά στοχεύει στη διατήρηση ενός ουδέτερου και επαγγελματικού περιβάλλοντος εκπαίδευσης και διαπαιδαγώγησης.
Σε σχετική δήλωσή του, ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Σον Παρνέλ ανέφερε: «Ο Υπουργός υπήρξε σαφής: Χτίζουμε μια κουλτούρα αξιοκρατίας, χωρίς διακρίσεις, η οποία προάγει και επιβραβεύει την ατομική πρωτοβουλία, την αριστεία και τη σκληρή δουλειά».
Κριτήρια εισαγωγής στις στρατιωτικές ακαδημίες
Την ίδια ημέρα, ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ εξέδωσε δεύτερη εγκύκλιο που αφορά στη διαδικασία επιλογής υποψηφίων για τις στρατιωτικές ακαδημίες. Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, οι υποψήφιοι θα επιλέγονται αποκλειστικά βάσει αξιοκρατικών κριτηρίων, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη το φύλο, η φυλή ή η εθνοτική καταγωγή τους.
Η εγκύκλιος επισημαίνει ότι οι μόνοι πρόσθετοι παράγοντες που επιτρέπεται να ληφθούν υπόψη είναι εξαιρετικές αθλητικές επιδόσεις, εμπειρία προηγούμενης στρατιωτικής θητείας ή φοίτηση σε αναγνωρισμένα προπαρασκευαστικά ιδρύματα. Στόχος, όπως αναφέρεται, είναι να διασφαλιστεί ότι τα στελέχη που θα αποφοιτούν από τις στρατιωτικές σχολές πληρούν τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα φυσικής, διανοητικής και ηθικής επάρκειας.
Ο Χέγκσεθ δήλωσε: «Η επιλογή οποιουδήποτε άλλου πέραν του καλύτερου προκαλεί υποβάθμιση της αποτελεσματικότητας και της επιχειρησιακής ετοιμότητας, αλλά και πλήττει την κουλτούρα αριστείας των Ενόπλων Δυνάμεων».
Συνεχιζόμενη πολιτική από την εποχή Τραμπ
Οι νέες πολιτικές του Πενταγώνου θεωρούνται συνέχεια της στρατηγικής που εισήχθη κατά τη διάρκεια της θητείας του πρώην Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Ο Τραμπ είχε εκδώσει εκτελεστικές εντολές για τον περιορισμό ή την κατάργηση των προγραμμάτων που σχετίζονται με την ποικιλομορφία, την ισότητα και τη συμπερίληψη (DEI) εντός της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Σύμφωνα με το περιεχόμενο των διαταγών εκείνων, τα εν λόγω προγράμματα περιγράφονταν ως «παράνομα και ανήθικα προγράμματα διακρίσεων» που είχαν εφαρμοστεί ευρέως στους κρατικούς φορείς. Ο πρώην πρόεδρος τόνιζε πως: «Η δημόσια γνωστοποίηση αυτών των προγραμμάτων αποκάλυψε τεράστια σπατάλη δημοσίου χρήματος και ντροπιαστικές διακρίσεις. Αυτό τελειώνει εδώ».
Στις 27 Ιανουαρίου 2025, ο Τραμπ προώθησε επιπλέον εκτελεστική εντολή, σύμφωνα με την οποία άτομα που «εκφράζουν ψευδή ‘ταυτότητα φύλου’» δεν θεωρούνται κατάλληλα για στρατιωτική θητεία. Η συγκεκριμένη εντολή στηρίχθηκε σε επιχειρήματα που σχετίζονται με τις απαιτήσεις ψυχικής και σωματικής υγείας των στρατιωτών, καθώς και με τη δέσμευσή τους σε έναν τρόπο ζωής που βασίζεται στη συνέπεια, την πειθαρχία και την αξιοπιστία.
Σε συνέχεια των ανωτέρω, το Υπουργείο Άμυνας έλαβε εντολή να αναπτύξει πολιτικές εντοπισμού και διαχείρισης προσωπικού που φέρει διάγνωση ή ιστορικό «διαταραχής ταυτότητας φύλου». Οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες υποδεικνύουν τη δημιουργία διαδικασιών αξιολόγησης, με στόχο τη σταδιακή απομάκρυνση των συγκεκριμένων προσώπων από τις ένοπλες δυνάμεις.
Οι πολιτικές αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο εναρμόνισης των ιατρικών και επιχειρησιακών προτύπων που θεωρείται ότι απαιτούνται για την ετοιμότητα των στρατιωτικών σχηματισμών. Στο σχετικό υπόμνημα επισημαίνεται ότι «η υιοθέτηση ταυτότητας φύλου που δεν ανταποκρίνεται στο βιολογικό φύλο παραβιάζει τη δέσμευση ενός στρατιωτικού σε έναν έντιμο, ειλικρινή και πειθαρχημένο τρόπο ζωής, ακόμη και στην προσωπική του ζωή».
Περαιτέρω, υπογραμμίζεται ότι «οι Ένοπλες Δυνάμεις οφείλουν να διατηρούν υψηλά πρότυπα ψυχικής και σωματικής υγείας, ώστε να εγγυώνται την ετοιμότητά τους να επιχειρούν υπό κάθε συνθήκη, ακόμα και χωρίς την ύπαρξη ρουτίνας ιατρικής φροντίδας ή ειδικών διευκολύνσεων».
Αντίκτυπος και προοπτικές
Η εφαρμογή των νέων οδηγιών του Πενταγώνου εγείρει ερωτήματα σχετικά με τον μελλοντικό προσανατολισμό της αμυντικής πολιτικής των ΗΠΑ και τις αξίες που προτάσσει ως θεμέλιο της στρατιωτικής εκπαίδευσης. Από τη μια πλευρά, αναδεικνύεται η επιθυμία της διοίκησης να ενισχύσει την αξιοκρατία και τη λειτουργική αποτελεσματικότητα των Ενόπλων Δυνάμεων. Από την άλλη, η απομάκρυνση υλικού και προσώπων που σχετίζονται με ιδεολογικά ζητήματα προκαλεί αντιδράσεις από οργανώσεις υπεράσπισης δικαιωμάτων και μερίδα της επιστημονικής κοινότητας.
Η Επιτροπή Βιβλιοθηκών, που έχει συγκροτηθεί προσωρινά, αναμένεται να καταθέσει τα πρώτα της πορίσματα μέσα στις επόμενες εβδομάδες, ενώ βρίσκεται υπό συζήτηση η πιθανότητα θεσμοθέτησης μόνιμου μηχανισμού ελέγχου εκπαιδευτικού περιεχομένου σε στρατιωτικές ακαδημίες και ιδρύματα.
Παράλληλα, η επικείμενη αξιολόγηση των κριτηρίων στρατολόγησης ενδέχεται να οδηγήσει σε ευρύτερες ανακατατάξεις στη διαδικασία εισαγωγής και κατάρτισης του στρατιωτικού προσωπικού, εν όψει των νέων απαιτήσεων της εποχής και της εξέλιξης των γεωπολιτικών δεδομένων.