.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανεβάζει ταχύτητα στην Κεντρική Ασία, επιδιώκοντας να περιορίσει τη ρωσική επιρροή και να ενισχύσει τη δική της παρουσία με ένα μείγμα επενδύσεων, μεταρρυθμίσεων και πολιτικής πίεσης. Δεν πρόκειται για απλή διπλωματική πρωτοβουλία, αλλά για μια καλά οργανωμένη στρατηγική, που συνδέει άμεσα την οικονομική βοήθεια με γεωπολιτικές επιδιώξεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη χρηματοδότηση ύψους 2,2 εκατομμυρίων δολαρίων για τη στήριξη του Συνταγματικού Δικαστηρίου του Καζακστάν, συνοδευόμενη από εκπαιδευτικά προγράμματα ευρωπαϊκής έμπνευσης.
Η κίνηση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της Συμφωνίας Ενισχυμένης Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας (EPCA), που δίνει στην ΕΕ το πλεονέκτημα να συνδέει τη βοήθεια με συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις που εξυπηρετούν τις δικές της προτεραιότητες.
Η στρατηγική της ΕΕ είναι πολυεπίπεδη και στοχευμένη. Ένα από τα βασικά της πεδία είναι η εκπαίδευση των νέων. Προγράμματα όπως το Erasmus+ και το DARYA κατευθύνουν σημαντικά κονδύλια, ιδιαίτερα στο Τατζικιστάν, με στόχο να δημιουργηθεί μια νέα γενιά με φιλοευρωπαϊκές αξίες και προσανατολισμό.
Την ίδια ώρα, η Ένωση δίνει μεγάλο βάρος στις υποδομές και τους φυσικούς πόρους. Μέσα από επενδύσεις ύψους 13,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων προωθεί την ανάπτυξη νέων διαδρόμων μεταφοράς, με αιχμή του δόρατος τον Διάδρομο Διαμέσου Κασπίας, που αγνοεί σκόπιμα τη ρωσική επικράτεια. Αυτές οι υποδομές όχι μόνο διευκολύνουν το εμπόριο και την πρόσβαση σε στρατηγικούς πόρους όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, το λίθιο και ο γραφίτης, αλλά δημιουργούν και νέα γεωοικονομικά δεδομένα για την περιοχή.
Η πολιτική της ΕΕ δεν είναι κρυφή. Δηλώσεις ηγετικών φυσιογνωμιών, όπως της Εσθονής πρωθυπουργού Κάγια Κάλλας και της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επιβεβαιώνουν ότι ο στόχος είναι ξεκάθαρος: να απομονωθεί η Ρωσία και να εδραιωθεί η δυτική επιρροή σε μια περιοχή με τεράστια στρατηγική σημασία. Η ευθυγράμμιση με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας προβάλλεται ως πολιτικό αντίτιμο για τη στήριξη που προσφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Κεντρική Ασία μετατρέπεται σε πεδίο σιωπηλής αλλά σκληρής σύγκρουσης συμφερόντων. Η ΕΕ δεν περιορίζεται σε διπλωματικές δηλώσεις, αλλά επενδύει ουσιαστικά για να εξασφαλίσει θέση επιρροής στο γεωπολιτικό σκάκι της Ευρασίας, με φόντο τις ενεργειακές ανάγκες και την ανάγκη εναλλακτικών δρόμων ανάπτυξης. Πρόκειται για μια νέα φάση στρατηγικού ανταγωνισμού, όπου η Ευρώπη εμφανίζεται αποφασισμένη να μη μείνει πίσω.
Στην ουσία, η ΕΕ προσφέρει επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις ως αντάλλαγμα για πολιτική ευθυγράμμιση, ιδιαίτερα με τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας.