Μετά την πρώτη φάση απελευθέρωσης Ισραηλινών ομήρων και Παλαιστινίων κρατουμένων, η Λωρίδα της Γάζας βυθίζεται σε έναν νέο κύκλο αιματηρών συγκρούσεων, αυτή τη φορά όχι ανάμεσα στον ισραηλινό στρατό και τις παλαιστινιακές ένοπλες οργανώσεις, αλλά μεταξύ τοπικών φυλών και των μαχητών της Χαμάς.
Οι μάχες μαίνονται εδώ και ημέρες σε διάφορες περιοχές της Γάζας, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας επικίνδυνης εσωτερικής αντιπαράθεσης που φαίνεται να υπονομεύει εκ των έσω τη συνοχή του παλαιστινιακού ελέγχου στην περιοχή.
Η αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων άφησε πίσω ένα κενό εξουσίας το οποίο έσπευσαν να καλύψουν οι τοπικές φυλές, που αποτελούν περίπου το ένα πέμπτο του πληθυσμού της Λωρίδας.
Με περισσότερες από πενήντα γνωστές φυλές, αρκετές από αυτές –ιδίως οι βεδουινικής καταγωγής– έχουν εμπλακεί σε ένοπλες συγκρούσεις εναντίον των περίπου επτά χιλιάδων μαχητών και αξιωματούχων ασφαλείας της Χαμάς που εξακολουθούν να επιχειρούν στην περιοχή. Σύμφωνα με αναφορές, ορισμένες από τις φυλές αυτές έχουν εκπαιδευτεί και υποστηριχθεί από τον ισραηλινό στρατό, ο οποίος φέρεται να παρέχει αεροπορική κάλυψη μέσω στοχευμένων επιδρομών εναντίον μονάδων της Χαμάς που εμπλέκονται σε συγκρούσεις.
Ανάμεσα στις φυλές που συμμετέχουν ενεργά στις μάχες ξεχωρίζει η Doghmush, με ισχυρή παρουσία στις γειτονιές Tel Hawa και Sabra της πόλης της Γάζας. Η φυλή Al Mujaida, εγκατεστημένη στο Khan Younis και συνδεδεμένη ιστορικά με τη Φατάχ, θεωρείται επίσης από τους κύριους αντιπάλους της Χαμάς. Στην ίδια περιοχή δρα και η φυλή Khanidak, καθώς και άνδρες υπό την ηγεσία του Hossam Al Astal, πρώην συνεργάτη της Παλαιστινιακής Αρχής, ο οποίος έχει δηλώσει δημοσίως ότι θα πολεμήσει τη Χαμάς «μέχρι να εξαφανιστεί». Σε πρόσφατη συνέντευξή του στους Times of Israel, ο Al Astal παραδέχτηκε ότι λαμβάνει υποστήριξη από το Ισραήλ, καθώς και από ορισμένες αραβικές και ευρωπαϊκές χώρες, επιβεβαιώνοντας έμμεσα τη διασύνδεση των φυλετικών αυτών κινημάτων με εξωτερικούς παράγοντες.
Στην περιοχή Shujayya, εντός της πόλης της Γάζας, δραστηριοποιείται η φυλή Khalas, που επίσης συνδέεται με τη Φατάχ και κατηγορείται ότι λαμβάνει επιχειρησιακή υποστήριξη και οπλισμό από τις ισραηλινές δυνάμεις. Στη νότια πόλη Ράφα εμφανίζεται μια ακόμη οργάνωση, γνωστή ως «Λαϊκές Δυνάμεις», υπό την ηγεσία του Γιάσερ Αμπού Σαμπάμπ, πρώην κρατουμένου και επικεφαλής της φυλής Ταραμπίν. Ο ίδιος φέρεται να έχει λάβει ελαφρά όπλα από τον ισραηλινό στρατό, ενώ ο στενός συνεργάτης του, Γκασάν αλ Νταχίνι, έχει ιστορικό συμμετοχής στην τζιχαντιστική οργάνωση Τζάις αλ Ισλάμ. Το ίδιο το Τελ Αβίβ έχει στο παρελθόν παραδεχθεί ότι «ενεργοποίησε» τοπικές φυλές εχθρικές προς τη Χαμάς, χωρίς όμως να τις κατονομάσει, σε μια στρατηγική που θυμίζει τις μεθόδους του εμφυλίου πολέμου του Λιβάνου, όταν το Ισραήλ είχε υποστηρίξει μισθοφορικές και αντιπαλαιστινιακές πολιτοφυλακές για να αποδυναμώσει τους αντιπάλους του.
Η στρατηγική αυτή δεν είναι άγνωστη. Οι σαλαφιστικές και τακφιριστικές ομάδες, ιστορικά εχθρικές προς τη Χαμάς λόγω της καταγωγής της από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, βρίσκουν πρόσφορο έδαφος να επανεμφανιστούν στη Γάζα, εκμεταλλευόμενες το κενό ασφάλειας. Η ιδεολογική ρήξη ανάμεσά τους είναι παλιά. Όταν ο Αιγύπτιος πρόεδρος αλ-Σίσι κατέλαβε την εξουσία το 2013, ανατρέποντας τον Μοχάμεντ Μόρσι, οι σαλαφιστές της αλ-Νουρ συντάχθηκαν με το νέο καθεστώς εναντίον της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, αποδεικνύοντας τη βαθιά εχθρότητα απέναντι σε κάθε μορφή πολιτικού Ισλάμ που εμπλέκεται στη δημοκρατική διαδικασία. Λίγα χρόνια αργότερα, το περιοδικό του ISIS, Dabiq, απεικόνιζε τον Μόρσι στο εξώφυλλο του δέκατου τέταρτου τεύχους, κατηγορώντας τον για αποστασία, ακριβώς επειδή «αποδέχτηκε» το δημοκρατικό σύστημα και εξελέγη πρόεδρος.
Το εύρος και η διάρκεια των συγκρούσεων που μαίνονται τώρα στη Λωρίδα της Γάζας δεν έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί, ούτε είναι σαφές ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες για τη μελλοντική σταθερότητα της περιοχής. Ωστόσο, οι εξελίξεις αυτές αναδιατάσσουν ριζικά τον εσωτερικό χάρτη της Γάζας, με τις φυλές να αποκτούν αυτονομία και επιρροή σε βάρος της Χαμάς, η οποία αντιμετωπίζει πλέον μέτωπα όχι μόνο εξωτερικά, αλλά και εντός των ίδιων των παλαιστινιακών πληθυσμών. Στο πλαίσιο του σχεδίου που είχε προωθήσει ο Ντόναλντ Τραμπ για τον πλήρη αφοπλισμό της Χαμάς, η κατάσταση αυτή μοιάζει να διευκολύνει την επιδίωξη εκείνων που θέλουν να τη δουν εξασθενημένη ή διαλυμένη. Από την πλευρά της, η Χαμάς διαμηνύει, διά στόματος στελεχών όπως ο Μούσα Αμπού Μαρζούκ, ότι ο αφοπλισμός αποτελεί «κόκκινη γραμμή» και ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός χωρίς την πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και την αναγνώριση των εθνικών δικαιωμάτων των Παλαιστινίων.
Η Γάζα βρίσκεται έτσι αντιμέτωπη με μια νέα, αχαρτογράφητη φάση εσωτερικής σύγκρουσης, όπου τα όρια ανάμεσα σε εμφύλιο πόλεμο, επιρροή ξένων δυνάμεων και τοπική επιβίωση γίνονται ολοένα πιο δυσδιάκριτα.