Στο κενό οι συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, απορρίπτει κατηγορηματικά την απαίτηση της Ουάσινγκτον να εγκαταλείψει η Τεχεράνη τον εμπλουτισμό ουρανίου, χαρακτηρίζοντάς την «υπερβολική και απαράδεκτη».
Όπως μετέδωσαν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης, ο Χαμενεΐ εξέφρασε έντονη δυσπιστία για την προοπτική επιτυχούς κατάληξης των συνομιλιών με τις Ηνωμένες Πολιτείες γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας. «Δεν νομίζω πως οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ για το πυρηνικό πρόγραμμα θα αποφέρουν αποτελέσματα. Δεν ξέρω τι θα συμβεί», δήλωσε, σημειώνοντας πως οι ΗΠΑ επιμένουν σε όρους που η Τεχεράνη θεωρεί αβάσιμους και ανυπόστατους.
Το κλίμα στις διαπραγματεύσεις παραμένει αβέβαιο, παρά τις ελπίδες για έναν πέμπτο γύρο επαφών που ενδέχεται να διεξαχθεί το Σαββατοκύριακο στη Ρώμη. Η βασική διαφωνία παραμένει η δυνατότητα του Ιράν να διατηρήσει το δικαίωμα στον εμπλουτισμό ουρανίου, κάτι που η Ουάσινγκτον απορρίπτει λόγω του ενδεχόμενου χρήσης του προγράμματος για στρατιωτικούς σκοπούς.
Από την πλευρά του, ο Ιρανός υφυπουργός Εξωτερικών Ματζίντ Ταχτ-Ραβανσί προειδοποίησε ότι οι συνομιλίες κινδυνεύουν να οδηγηθούν σε πλήρες αδιέξοδο, εφόσον η αμερικανική κυβέρνηση συνεχίσει να απαιτεί την πλήρη διακοπή του εγχώριου εμπλουτισμού. Το Ιράν εμμένει στη θέση ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα εξυπηρετεί αποκλειστικά ειρηνικούς σκοπούς και ότι κάθε περιορισμός της τεχνολογικής του ανεξαρτησίας είναι απαράδεκτος.
Παρά τις έντονες τοποθετήσεις, παραμένει ανοικτό ένα παράθυρο διπλωματικής εξέλιξης, καθώς, σύμφωνα με τον υφυπουργό Εξωτερικών Καζέμ Γαριμπαμπαντί, η Τεχεράνη έλαβε πρόσφατα νέα πρόταση από τις ΗΠΑ και την εξετάζει. Ωστόσο, τίποτα δεν δείχνει πως οι δύο πλευρές πλησιάζουν σε κοινό έδαφος, με τις αποκλίσεις να μοιάζουν βαθύτερες από ποτέ.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι μια νέα συμφωνία με την Τεχεράνη βρίσκεται πολύ κοντά, αποκαλύπτοντας πως έχει ήδη διαβιβαστεί σχετική πρόταση στο Ιράν. Παράλληλα, έστειλε αυστηρό μήνυμα στην ιρανική ηγεσία να «κινηθεί γρήγορα, αλλιώς κάτι κακό θα συμβεί», επαναφέροντας τη γνώριμη σκληρή ρητορική του απέναντι στην Ισλαμική Δημοκρατία.
Ο Τραμπ δεν δίστασε να απειλήσει ανοιχτά με βομβαρδισμούς και βαρύτατες κυρώσεις σε περίπτωση που η Τεχεράνη δεν δεχθεί έναν συμβιβασμό για το πυρηνικό της πρόγραμμα, το οποίο η Ουάσινγκτον θεωρεί ύποπτο για ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας (2017-2021), ο Τραμπ απέσυρε μονομερώς τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη διεθνή συμφωνία του 2015, η οποία είχε θέσει περιορισμούς στις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων. Την είχε απορρίψει ως ετεροβαρή και ευνοϊκή για την Τεχεράνη.
Μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία, η Ουάσινγκτον επέβαλε εκ νέου εκτεταμένες κυρώσεις, προκαλώντας οικονομική ασφυξία στο Ιράν.
Η απάντηση της Τεχεράνης ήταν να αυξήσει σημαντικά τον ρυθμό και το επίπεδο εμπλουτισμού ουρανίου, γεγονός που επιδείνωσε τις σχέσεις των δύο χωρών και οδήγησε σε διαδοχικές κρίσεις. Σήμερα, οι εντάσεις επανέρχονται στο προσκήνιο, με τον Τραμπ να πιέζει για νέο γύρο διαπραγματεύσεων με τους δικούς του όρους και να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο στρατιωτικής δράσης, εάν το Ιράν δεν υποχωρήσει.