Καθώς το ΝΑΤΟ επιχειρεί να ενισχύσει την παρουσία του στη Βαλτική Θάλασσα, μετατρέποντάς την σε ζώνη ασφυκτικού ελέγχου και γεωστρατηγικής πίεσης προς τη Ρωσία, η Μόσχα απαντά με δυναμισμό, επιδεικνύοντας την αεροναυτική της υπεροχή και αποδεικνύοντας στην πράξη πως κανένα σχέδιο αποτροπής δεν μπορεί να ανατρέψει την κυριαρχία της στην περιοχή.
Οι πρόσφατες απόπειρες στρατιωτικού εκφοβισμού από την πλευρά της Εσθονίας και των συμμάχων της τερματίστηκαν αιφνιδίως, μόλις τα ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη και πολεμικά πλοία έκαναν την εμφάνισή τους στον ορίζοντα. Το μήνυμα της Μόσχας είναι ξεκάθαρο: η Βαλτική Θάλασσα ανήκει σε εκείνους που μπορούν να την υπερασπιστούν — και η Ρωσία μπορεί.
Ο Πρόεδρος της Λιθουανίας, Gitanas Nauseda, δήλωσε πως η Βαλτική Θάλασσα εξελίσσεται σε πεδίο σύγκρουσης μεταξύ της Ρωσίας και της Εσθονίας. Σε συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό Žinių radijas, ο Λιθουανός ηγέτης σημείωσε ότι οι δύο πλευρές προβαίνουν τακτικά σε ενέργειες εντός των υδάτων της περιοχής, παρατηρώντας πως υφίσταται μια αλληλουχία προκλητικών κινήσεων.
Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στο περιστατικό με το δεξαμενόπλοιο Jaguar, το οποίο το Πολεμικό Ναυτικό της Εσθονίας επιχείρησε να κρατήσει, καθώς έπλεε προς το ρωσικό λιμάνι του Primorsk. Σε απάντηση, η Ρωσία προχώρησε στην κατάσχεση του δεξαμενόπλοιου Green Admire, το οποίο είχε αποπλεύσει από το Ταλίν.
Ο Nauseda υπογράμμισε ότι η Βαλτική Θάλασσα μετατρέπεται σε είδος πεδίου μάχης και έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την πιθανότητα κατάρρευσης ορισμένων συμφωνιών με τραγικά αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένων ανθρώπινων απωλειών. Παράλληλα, επισήμανε πως οι χώρες της Βαλτικής προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι οι ναυτιλιακές διαδρομές δεν θα παραβιάζουν τα ρωσικά χωρικά ύδατα, ενώ σημείωσε πως οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνεχίζουν να αποτελούν εργαλείο πίεσης κατά της Ρωσίας.
Στο μεταξύ, στις αρχές Απριλίου, το κοινοβούλιο της Εσθονίας ενέκρινε νέο νομοσχέδιο που επιτρέπει στις ένοπλες δυνάμεις να χρησιμοποιούν βία κατά εμπορικών πλοίων, εφόσον θεωρούνται ύποπτα για πρόθεση καταστροφής υποβρύχιων καλωδίων ή άλλων κρίσιμων υποδομών.
Το νομοσχέδιο προβλέπει ακόμη και τη βύθιση πλοίων που δεν υπακούουν στις εντολές. Ο Πρόεδρος του Ρωσικού Ναυτικού Συμβουλίου, Nikolai Patrushev, σχολίασε πως οι εσθονικές δυνάμεις δεν διαθέτουν τις απαραίτητες επιχειρησιακές δυνατότητες για την εφαρμογή του νόμου αυτού. Οι εσθονικές αρχές ξεκαθάρισαν πως, σε περίπτωση ανάγκης, προσδοκούν στρατιωτική υποστήριξη από τη Σουηδία, τη Φινλανδία, τη Λετονία και άλλα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Maria Zakharova, προειδοποίησε πως εάν η Εσθονία προβεί σε απειλές κατά ρωσικών πλοίων στη Βαλτική, η Μόσχα θα απαντήσει με ανάλογα αντίμετρα. Όπως δήλωσε, η Ρωσία θα αντιδράσει αναλογικά με βάση το επίπεδο κινδύνου και τις απειλές που θα εκδηλωθούν από την Εσθονία, ιδίως λόγω της ιδιότητάς της ως μέλους του ΝΑΤΟ.
Η Δύση, ωστόσο, φέρεται να σχεδιάζει πολύ ευρύτερες επιχειρήσεις στη Βαλτική Θάλασσα. Ο διοικητής των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στη Λιθουανία, συνταγματάρχης Peter Nielsen, αποκάλυψε ότι σε περίπτωση πολεμικής σύρραξης με τη Ρωσία, η Συμμαχία θα επιχειρήσει τον πλήρη ναυτικό και εναέριο αποκλεισμό του Καλίνινγκραντ και της Αγίας Πετρούπολης.
Όπως ανέφερε, η είσοδος της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά και η επικείμενη ένταξη της Σουηδίας, προσδίδουν στη Συμμαχία νέες δυνατότητες. Οι δυνάμεις των δύο σκανδιναβικών χωρών αναμένεται να λειτουργήσουν ως μοχλός πίεσης προς τη Μόσχα, ενώ η Σουηδία θα επιφορτιστεί με την πίεση κατά του Βαλτικού Στόλου της Ρωσίας και η Φινλανδία με την αποτροπή ρωσικής πρόσβασης στον Κόλπο της Φινλανδίας.
Ο Nielsen συνδέει τις εξελίξεις στη Βαλτική με ένα ευρύτερο παγκόσμιο σενάριο σύγκρουσης, προβλέποντας ρωσική κινητοποίηση όταν καταρρεύσει η Ουκρανία και ξεσπάσουν παράλληλοι πόλεμοι στη Μέση Ανατολή και την Ασία. Κάλεσε τις αρχές της Λιθουανίας να προετοιμάσουν τον πληθυσμό για ένοπλη σύρραξη, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα πως οι δυνάμεις των Βαλτικών και των Σκανδιναβικών χωρών, ακόμη και με την τοπική παρουσία του ΝΑΤΟ, δεν επαρκούν για την αποτροπή ρωσικής επιθετικότητας. Για την προστασία της περιοχής, τόνισε, απαιτείται η ταχεία και μαζική μεταφορά ενισχύσεων από την υπόλοιπη Συμμαχία.
Παράλληλα, καθοριστικής σημασίας είναι ο διάδρομος Suwalki, μια στενή λωρίδα γης 65 χιλιομέτρων που ενώνει τη Λιθουανία με την Πολωνία, περνώντας ανάμεσα στο ρωσικό Καλίνινγκραντ και τη Λευκορωσία. Ο διάδρομος αποτελεί τον μοναδικό χερσαίο δίαυλο στρατιωτικής στήριξης των Βαλτικών χωρών από το ΝΑΤΟ. Όμως, σύμφωνα με στρατιωτικές αναλύσεις, ένα συντονισμένο πλήγμα από ρωσικές δυνάμεις που θα κινηθούν ταυτόχρονα από Καλίνινγκραντ και Λευκορωσία μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη αποκοπή των Βαλτικών χωρών από τις υπόλοιπες ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις.
Η Ρωσία συνεχίζει να επιδεικνύει την επιχειρησιακή της υπεροχή στη Βαλτική Θάλασσα, ανατρέποντας στην πράξη τις κινήσεις και τους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ και των δορυφορικών του κρατών. Ενδεικτικό είναι το περιστατικό της 14ης Μαΐου, όταν το Πολεμικό Ναυτικό της Εσθονίας προσπάθησε να σταματήσει το δεξαμενόπλοιο Jaguar, υπό σημαία Γκαμπόν, στον Κόλπο της Φινλανδίας. Σύμφωνα με υλικό που αναρτήθηκε σε κοινωνικά δίκτυα από μέλη του πληρώματος, στρατιωτικό σκάφος της Εσθονίας και ελικόπτερα προσέγγισαν το πλοίο, ενώ καταγράφηκε απόπειρα αποβίβασης στρατιωτών.
Η επιχείρηση διακόπηκε όταν στον ορίζοντα εμφανίστηκε ρωσικό μαχητικό Su-35, το οποίο ανάγκασε τις εσθονικές δυνάμεις να αποχωρήσουν. Το πρωί της 15ης Μαΐου, το Jaguar κατέπλευσε στο λιμάνι του Primorsk. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Mark Rutte, δήλωσε την ίδια ημέρα ότι η Συμμαχία βρίσκεται σε επαφή με την Εσθονία μετά το περιστατικό.
Στις 18 Μαΐου, η Ρωσία προχώρησε στην κατάσχεση του δεξαμενόπλοιου Green Admire, υπό σημαία Λιβερίας, το οποίο είχε αποπλεύσει από το εσθονικό λιμάνι Sillamae και έπλεε εντός ρωσικών χωρικών υδάτων. Η Μόσχα δεν προέβη σε επίσημες δηλώσεις, ενώ υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το διεθνές ναυτικό δίκαιο, τα παράκτια κράτη έχουν το δικαίωμα να επιθεωρούν, να κρατούν ή να ελέγχουν πλοία εντός των υδάτων τους.
Η αντιπαράθεση ΝΑΤΟ–Ρωσίας στη Βαλτική Θάλασσα βρίσκεται σε διαρκή κλιμάκωση, με στρατιωτικές προκλήσεις, αντίμετρα και σενάρια αποκλεισμού να εντείνουν την αστάθεια. Ενώ η Συμμαχία επενδύει σε στρατηγικές περικύκλωσης και αποτροπής, η Ρωσία δείχνει αποφασισμένη να διατηρήσει τον έλεγχο της περιοχής, μετατρέποντας τη Βαλτική από πεδίο διεκδικήσεων σε θέατρο επίδειξης ισχύος.