«Ο Τζούλιαν Ασάνζ είναι ένας δημοσιογράφος που είπε τη δυσάρεστη αλήθεια σε όλο τον κόσμο για όσα συνέβησαν στο Ιράκ, τι συνέβη στο Αφγανιστάν, τι συνέβη στη Συρία, τη Λιβύη, την καταστροφή του περιβάλλοντος, τη δύναμη και τη διασύνδεση μεγάλων επιχειρήσεων και εταιρειών όπλων με τις κυβερνήσεις. Αυτή η αλήθεια έκανε πολλούς, πολύ ισχυρούς ανθρώπους να νιώθουν πολύ άβολα, έτσι οι ΗΠΑ προσπάθησαν να τον κατηγορήσουν βάσει του νόμου περί κατασκοπείας». Τζέρεμι Κόρμπιν – Βρετανός πολιτικός.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες όταν ήταν πολιτικά σκόπιμο να το κάνουν επινόησαν τρόπους για να αρνηθούν τα δικαιώματα του ελεύθερου τύπου. Στο πλαίσιο αυτό μεθοδεύθηκε η σύλληψη του εκδότη του WikiLeaks Τζούλιαν Ασάνζ στις 11 Απριλίου 2019 και η απαγγελία κατηγορίας – η πρώτη φορά που ένας εκδότης και δημοσιογράφος κατηγορείται ποτέ βάσει του νόμου περί κατασκοπείας του 1917 – για κατοχή και δημοσίευση κρατικών μυστικών. Το κατηγορητήριο της κυβέρνησης Τραμπ κατά του εκδότη άνοιξε ένα ανησυχητικό προηγούμενο για το μέλλον της δημοσιογραφίας.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης επί προέδρου Τζο Μπάιντεν δεν έχει ανατρέψει την κίνηση του Τραμπ και συνεχίζει να επιδιώκει την έκδοση του Ασάνζ από τη Βρετανία. Αντίθετα, άσκησε έφεση κατά της απόφασης της δικαστούς Βανέσας Μπαρέιτσερ τον Ιανουάριο του 2021 να μην εκδώσει τον Ασάνζ στις ΗΠΑ για λόγους υγείας και λόγω των επαχθών συνθηκών κράτησης που επικρατούν στις ΗΠΑ. Η κυβέρνηση Μπάιντεν κέρδισε την έφεσή της, πείθοντας το Ανώτατο Δικαστήριο του Λονδίνου ότι δεν θα κακομεταχειριζόταν τον Ασάνζ.
Ο Ασάνζ είχε προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο για πολλούς λόγους, όπως ότι η δίωξη των ΗΠΑ έχει πολιτικά κίνητρα (πολιτικό αδίκημα απαγορεύει την έκδοση στη συνθήκη ΗΠΑ-Ηνωμένου Βασιλείου) και ότι η δίωξη του παραβιάζει το δικαίωμά του στην ελευθερία του λόγου. Εάν ο Ασάνζ χάσει τελικά την έφεσή του, θα οδηγηθεί στην Ανατολική Περιφέρεια της Βιρτζίνια για να αντιμετωπίσει 17 κατηγορίες για κατασκοπεία, με προβλεπόμενες ποινές που ανέρχονται σε 175 χρόνια φυλάκιση.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ παραβλέπει το γεγονός ότι ο Ασάνζ δεν μεταβίβασε τα κρατικά μυστικά σε έναν εχθρό των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως σε μια κλασική υπόθεση κατασκοπείας, αλλά στο κοινό. Η γλώσσα που χρησιμοποιείται στο κατηγορητήριό του βάσει του νόμου περί κατασκοπείας είναι τόσο ευρεία που θεωρητικά οποιοσδήποτε έχει κοινοποιήσει μια απόρρητη δημοσίευση WikiLeaks στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσε επίσης να διωχθεί…
Διεθνείς πιέσεις
Η φυλάκιση του Τζούλιαν Ασάνζ προκαλεί εντεινόμενες αντιδράσεις σε Αυστραλία και Ηνωμένες Πολιτείες. Τον Οκτώβριο του 2023, μια ομάδα διακομματικών μελών του αυστραλιανού κοινοβουλίου ταξίδεψε στην Ουάσιγκτον έχοντας την υποστήριξη ενός αυξανόμενου μέρος του αυστραλιανού κοινού, στην προσπάθεια να πείσουν βουλευτές και αξιωματούχους του υπουργείου Δικαιοσύνης ότι η αμερικανική καταδίωξη του Αυστραλού εκδότη Τζούλιαν Ασάνζ είναι λάθος και πρέπει να σταματήσει.
Σε δηλώσεις τους, ο βουλευτής των Εργατικών Τόνι Ζάππια και ο γερουσιαστής των Πρασίνων Ντέιβιντ Σούμπριτζ, μέλη του αυστραλιανού κοινοβουλίου ανέφεραν: «Μπορώ να ξεκινήσω κάνοντας αυτή την παρατήρηση; Το Άγαλμα της Ελευθερίας είναι ένας φάρος των αμερικανικών αξιών της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της φιλίας. Είμαστε εδώ από την Αυστραλία ως φίλοι των ΗΠΑ και είμαστε εδώ γιατί πιστεύουμε επίσης ακράδαντα σε αυτές τις αξίες. Αξίες που αυτή τη στιγμή καταπατώνται καθώς ο Τζούλιαν Ασάνζ, ένας Αυστραλός πολίτης, έχει ουσιαστικά στερηθεί την ελευθερία του.
Είμαστε εδώ για να μιλήσουμε στην κυβέρνηση των ΗΠΑ και να καταστήσουμε πολύ σαφές ότι ο λαός της Αυστραλίας πιστεύει ότι ο Τζούλιαν Ασάνζ έχει τιμωρηθεί αρκετά ώστε η κράτησή του πρέπει να τερματιστεί και οι κατηγορίες εναντίον του πρέπει να αποσυρθούν. Οι συζητήσεις μας με το Υπουργείο Δικαιοσύνης στην Ουάσιγκτον μας επέτρεψαν να εκφράσουμε αυτή την άποψη πολύ καθαρά και πολύ έντονα».
Μηνύματα γερουσιαστών
«Είμαστε μια αντιπροσωπεία από το αυστραλιανό κοινοβούλιο. Κυριολεκτικά όλες οι πλευρές της πολιτικής έχουν ενωθεί σε ένα βασικό μήνυμα που είναι, ότι ένας Αυστραλός πολίτης, ο Τζούλιαν Ασάνζ, πρέπει να επιστρέψει στο σπίτι του. Το μόνο έγκλημα που βλέπουμε ότι έπραξε ο Τζούλιαν Ασάνζ είναι, ότι ως δημοσιογράφος έκανε το έγκλημα να λέει την αλήθεια. Πάνω από το 85% του αυστραλιανού λαού, λέει ότι ο Τζούλιαν Ασάνζ πρέπει να απαλλαγεί των κατηγοριών του.
Είχαμε παραγωγικές συναντήσεις με τη διοίκηση και με μέλη του Κογκρέσου και κάναμε πολύ σαφές σε κάθε μία από αυτές τις συναντήσεις, ότι υπάρχει μια αυξανόμενη πολιτική συναίνεση στην Αυστραλία για την επιστροφή του Τζούλιαν Ασάνζ στο σπίτι του, στα δύο παιδιά του και στη γυναίκα του. Υπάρχει μία αυξανόμενη ενότητα στον αυστραλιανό λαό και μια αυξανόμενη ενότητα στο αυστραλιανό κοινοβούλιο».
Σημειωτέον ότι στα τέλη Οκτωβρίου, ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Άντονι Αλμπανέζ επισκέφθηκε την Ουάσιγκτον όπου έθεσε το ζήτημα του Ασάνζ σε συνάντηση με τον Μπάιντεν και επανέλαβε την έκκλησή του προς τον Μπάιντεν να τελειώσει το θέμα. Σε μία ενέργεια υποστήριξης του Ασάνζ, 16 εκπρόσωποι του αμερικανικού Κογκρέσου από όλο το πολιτικό φάσμα απέστειλαν επιστολή στον Μπάιντεν, καλώντας τον να αποσύρει όλες τις κατηγορίες καθώς και το αίτημα έκδοσης.
Στην επιστολή τους οι Αμερικανοί βουλευτές ανέφεραν: «Πιστεύουμε ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης ενήργησε σωστά το 2013, κατά τη διάρκεια της αντιπροεδρίας σας, όταν αρνήθηκε να ασκήσει κατηγορίες εναντίον του κ. Ασανζ για τη δημοσίευση των διαβαθμισμένων εγγράφων, επειδή αναγνώρισε ότι η δίωξη του δημιούργησε ένα επικίνδυνο προηγούμενο».
Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα μπορούσε να αποσύρει αμέσως την αίτηση έκδοσης από το ΗΒ, καθώς η κυβέρνηση Ομπάμα στην οποία υπηρέτησε ο Μπάιντεν δεν κατηγόρησε ποτέ τον Τζούλιαν Ασάνζ για έγκλημα. Στο παρελθόν ο Γενικός Εισαγγελέας των ΗΠΑ Μέρικ Γκάρλαντ είχε πει στον Πρόεδρο Μπάιντεν ότι οι κατηγορίες Τραμπ κατά του Ασάνζ που αποτελούν τη βάση για τα αιτήματα έκδοσης, είναι αβάσιμες.
Ορίστηκε η ακρόαση του Ασάνζ
Εφετείο του Λονδίνου πρόκειται να εξετάσει στις 20-21 Φεβρουαρίου προσφυγή του ιδρυτή του WikiLeaks, Τζούλιαν Ασάνζ, εναντίον της έκδοσής του στις ΗΠΑ, όπου αντιμετωπίζει ποινική δίωξη για «κατασκοπεία», εξαιτίας της αποκάλυψης τεράστιου όγκου εμπιστευτικών και απορρήτων εγγράφων.
Δύο δικαστές θα αποφασίσουν αν ο ιδρυτής του Wikileaks θα μπορεί να ασκήσει τελική έφεση ή θα τελειώσει τις μέρες του σε μια αμερικανική φυλακή. Η ακροαματική διαδικασία ενδέχεται να είναι “η τελευταία ευκαιρία” που έχει ο Τζούλιαν Ασάνζ για να εμποδίσει την έκδοσή του στις ΗΠΑ.
Η υπόθεση του Ασάνζ έχει εγείρει μεγάλες ανησυχίες για την ελευθερία του Τύπου σε όλο τον κόσμο. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες εφαρμόζουν εξωεδαφική εμβέλεια κατηγορώντας τον Ασάνζ, ο οποίος δεν είναι Αμερικανός πολίτης και δεν διέπραξε υποτιθέμενα εγκλήματα στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον νόμο περί κατασκοπείας τους.
Πιστεύουμε ότι αυτό δημιουργεί ένα πολύ επικίνδυνο προηγούμενο και έχει τη δυνατότητα να θέσει σε κίνδυνο οποιονδήποτε, οπουδήποτε στον κόσμο, που δημοσιεύει πληροφορίες που μονομερώς ΗΠΑ θεωρούν ότι είναι διαβαθμισμένες για λόγους ασφαλείας», έγραψε μια ομάδα πρώην γενικών εισαγγελέων της Αυστραλίας σε επιστολή που απέστειλε, στον πρωθυπουργό Άντονι Αλμπανέζ.
Η σύζυγος του πιο διάσημου πολιτικού κρατούμενου στον κόσμο στο πλαίσιο της αδυσώπητης μάχης της για να σώσει τη ζωή του συζύγου της, ανέφερε ότι: «Ο Τζούλιαν παλεύει για την επιβίωσή του και ζει την κόλαση, αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να το θέσω. Η ζωή στη φυλακή είναι πραγματικά πολύ δύσκολη γι αυτόν, μόνο όταν μπορεί να δει τα παιδιά, όταν είναι με τα παιδιά, όταν υπάρχει πρόοδος στην υπόθεση, μόνο τότε ενεργοποιείται.
Ενθαρρύνεται επίσης από όλη την υποστήριξη που βλέπει εκεί έξω για αυτόν. Λαμβάνει συνεχώς επιστολές υποστήριξης και εκφράσεις συμπαράστασης», πρόσθεσε η Στέλλα Ασάνζ. Η Στέλλα και ο Τζούλιαν έχουν δύο γιους, τον Γκάμπριελ και τον Μαξ, που γεννήθηκαν ενώ ήταν έγκλειστος στην πρεσβεία του Ισημερινού.
Έλλειψη υποστήριξης
Αξιοσημείωτη κατά τη διάρκεια της φυλάκισης του Ασάνζ είναι η έλλειψη υποστήριξης από τους mainstream Βρετανούς δημοσιογράφους. Καμία εφημερίδα του Ηνωμένου Βασιλείου δεν έχει ξεκινήσει εκστρατεία για την απελευθέρωσή του, ενώ δεν έχει διεξαχθεί ούτε μια έρευνα για τη νομική διαδικασία. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα μέσα ενημέρωσης στην Ιταλία, στην Ισπανία, στη Γερμανία και στις ΗΠΑ.
«Αν οι εφημερίδες, ειδικά αυτές που συνεργάστηκαν με το WikiLeaks, που δεν είναι μόνο ο Guardian, είναι και η Telegraph, είναι το Channel Four, είναι το BBC, ο Independent, όλα αυτά είχαν συμφωνίες με το WikiLeaks για τη δημοσίευση αυτού του υλικού, αν επαναλαμβάνω αυτά τα ΜΜΕ, είχαν αναφερθεί δίκαια, επιμελώς και επικριτικά για αυτήν την υπόθεση, ο Τζούλιαν θα ήταν σήμερα στη φυλακή του Μπέλμαρς; Δεν το πιστεύω. Δεν νομίζω ότι θα είχε περάσει ούτε μια μέρα στη φυλακή. Επέτρεψαν τη δίωξη του Τζούλιαν επειδή το WikiLeaks αμφισβήτησε τα μέσα ενημέρωσης της παλιάς τάξης», ανέφερε η Στέλλα Ασάνζ.
Επιπρόσθετα, Ομάδα Εργασίας του ΟΗΕ διαπίστωσε ότι ο Ασάνζ κρατείται αυθαίρετα από τη Βρετανία. Ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια, Νιλς Μέλζερ, κατηγόρησε τους Βρετανούς ότι “βασανίζουν” τον Ασάνζ. Και οι δύο ιστορίες μόλις που καλύφθηκαν στα βρετανικά μέσα ενημέρωσης. «Ο Τζούλιαν ήταν το καινό δαιμόνιο άλλαζε το τοπίο. Νομίζω ότι υπήρχε πολλή ζήλια. Αλλά αυτά τα ασήμαντα προσωπικά ζητήματα που είναι κάπως ενδημικά μεταξύ των δημοσιογράφων, είχαν τόσο καταστροφικό αποτέλεσμα για τον Τζούλιαν», πρόσθεσε η Στέλλα Ασάνζ.
Η φυλάκιση του Ασάνζ, σηματοδοτεί μια κρίση ελευθερίας του Τύπου, Εάν καταδικαστεί βάσει του νόμου περί κατασκοπείας, θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του στη φυλακή, αλλά δεν θα είναι μόνος του στη φυλακή, η ελευθερία του Τύπου στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον υπόλοιπο κόσμο, θα φυλακιστεί με αυτόν…