Για ένα νέο πόλεμο με το Αζερμπαϊτζάν, που θα μπορούσε να ξεσπάσει ακόμα και στα τέλη της εβδομάδας, προειδοποιεί ο πρόεδρος της Αρμενίας, Nikol Pashinian, εάν όπως είπε η αρμενική πλευρά δεν συμβιβαστεί με το αίτημα των Αζέρων για τη μεταφορά ορισμένων παραμεθόριων οικισμών της επαρχίας Tavush στο αζέρικο έδαφος.
Οι παραμεθόριοι αυτοί οικισμοί, αν και βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Αρμενίας από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, θεωρούνται στρατηγικά εδάφη του Αζερμπαϊτζάν, το οποίο έχει διαμηνύσει πως η επιστροφή των εδαφών αυτών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μια ειρηνευτική συμφωνία που θα βάζει τέλος σε έναν πόλεμο που επί της ουσίας διήρκεσε περισσότερο από τρεις δεκαετίες και που επικεντρώθηκε κυρίως στην περιοχή του Nagorno – Karabakh που τελικά τέθηκε υπό τον έλεγχο των Αζέρων μετά τις εχθροπραξίες του Σεπτεμβρίου του 2023.
Πόλεμος
«Η πολιτική μας είναι να εμποδίσουμε τον πόλεμο, όχι να επιτρέψουμε να ξεσπάσει. Καταλήξαμε στην απόφαση να ορίσουμε μια πιο ακριβή συνοριακή γραμμή σε αυτές τις περιοχές Το καθήκον μας είναι να έχουμε ένα σύνορο, το οποίο θα γίνει de jure και από διεθνή άποψη, ένα φράγμα. Οι πυροβολισμοί στο σύνορο αυτό δεν θα γίνουν αποδεκτοί.
Θα κατασκευάσουμε δρόμους, θα δώσουμε στους κατοίκους των παραμεθόριων περιοχών οτιδήποτε χρειάζονται. Όπου είναι απαραίτητο, θα δώσουμε ακόμα μεγαλύτερη αποζημίωση» τόνισε ο Pashinian κατά τη διάρκεια συνάντησης που είχε με τους κατοίκους των παραμεθόριων χωριών.
Όπως είπε, η κίνηση αυτή θα γίνει όχι μόνο για τη διασφάλιση της ασφάλειας της Αρμενίας αλλά και για τα χωριά του Voskepar και του Kirants.
Το σενάριο
«Αλλά θέλω να περιγράψω και ένα άλλο σενάριο. Να φύγουμε από εδώ και να πούμε: όχι, δεν κάνουμε τίποτα. Αυτό σημαίνει ότι έως το τέλος της εβδομάδας, θα αρχίσει πόλεμος» είπε ο Αρμένιος πρόεδρος. Μάλιστα ο Pashinian υποστήριξε ότι ξέρει και πώς θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος: οι κάτοικοι των χωριών αυτών θα πραγματοποιήσουν διαμαρτυρία στην Πλατεία Δημοκρατίας στο Ερεβάν, κατηγορώντας τον ότι δεν έπραξε τίποτα, ότι δεν τους προειδοποίησε, ενώ είχε τις πληροφορίες για την έναρξη εχθροπραξιών.
Επαφές με Stoltenberg
Για το θέμα αυτό ο Pashinian είχε συνομιλία με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg ξπου πραγματοποιεί περιοδεία στην περιοχή του Καυκάσου. Όπως έγινε γνωστό, Pashinian και Stoltenberg συζήτησαν θέματα σχετικά με τη συνεργασία της Αρμενίας με το ΝΑΤΟ, ενώ είχαν ανταλλαγή απόψεων για περιφερειακές διαδικασίες και συζητήσεις γύρω από τη συνθήκη ειρήνης μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν.
Κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων, ο Stoltenberg κάλεσε την Αρμενία να υπογράψει μια συμφωνία που θα ανοίγει τον δρόμο για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Αζερμπαϊτζάν και επισήμανε πως το ΝΑΤΟ υποστηρίζει την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας.
Ο δρόμος
Στις 12 Μαρτίου ο Pashinian κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου, είπε ότι οι αρχές της Αρμενίας σχεδιάζουν να κατασκευάσουν νέα τμήματα δρόμων στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν, αντί εκείνων που εκτείνονται πέρα από τα σύνορα της πρώην Σοβιετικής Δημοκρατίας της Αρμενίας.
Συγκεκριμένα, σημείωσε ότι στην περιοχή Tavush στο βορειοανατολικό τμήμα της Αρμενίας, υπάρχει ένα τμήμα δρόμου κοντά στο χωριό Voskepar, το οποίο δεν περνούσε από το έδαφος της Αρμενικής Σοβιετικής Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, η αρμενική πλευρά, προκειμένου να διατηρήσει τον έλεγχο σε όλο το μήκος του δρόμου, εξέταζε το ενδεχόμενο αναλογικής ανταλλαγής τμημάτων εδάφους με την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν, αλλά αργότερα αποφάσισε ότι δεν υπήρχε ανάγκη να το κάνει αυτό, αφού θα δημιουργούσε πρόσθετη αβεβαιότητα.
Σύμφωνα με τον Pashinian, εάν ο δρόμος ξεπεράσει το de jure έδαφος της Αρμενικής ΣΣΔ, θα κατασκευαστεί εκ νέου.
Επαναχάραξη συνόρων
Τόσο η Αρμενία όσο και το Αζερμπαϊτζάν εξακολουθούν να κατέχουν εδάφη, τα οποία διεθνώς είναι αναγνωρισμένα ως εδάφη του άλλου. Οι Αρμένιοι υποστηρίζουν ότι τα εδάφη 31 χωριών (πρόκειται για μια έκταση 170 τετραγωνικών χιλιομέτρων) που αποτελούσαν μέρος της Σοβιετικής Δημοκρατίας της Αρμενίας βρίσκονται υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν, ενώ το Αζερμπαϊτζάν έχει ζητήσει την άμεση μεταφορά τεσσάρων χωριών (Baganis Ayrim, Ashagi Askipara, Kheyrimly και Gyzylgadzhily) στο έδαφος του ενώ χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση του αζερικού θύλακα του Nakhchivan που βρίσκεται στα νοτιοδυτικά εδάφη της Αρμενίας.
Τα δύο κράτη έχουν διαμηνύσει ότι θέλουν να υπογράψουν μια ειρηνευτική συμφωνία, αλλά οι συνομιλίες «βαλτώνουν» σε ζητήματα που αφορούν την οριοθέτηση της συνοριακής γραμμής τους, η οποία έχει μήκος 1.000 χιλιόμετρων είναι κλειστή και με έντονη στρατιωτική παρουσία.
Φόβοι για εισβολή
Τον Φεβρουάριο ο Pashinian είχε αναφέρει πως θεωρούσε εξαιρετικά πιθανή μια εισβολή των στρατευμάτων του Αζερμπαϊτζάν στην Αρμενία, καθώς όπως έλεγε, οι Αζέροι δεν αναγνωρίζουν την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας.
Υπενθυμίζεται πως τον Σεπτέμβριο του 2023 οι Αζέροι ύστερα από έναν ολιγοήμερο πόλεμο κατάφεραν να πάρουν τον έλεγχο του Nagorno – Karabakh και να διώξουν από τα εδάφη αυτά τους Αρμένιους ύστερα από δεκαετίες συγκρούσεων, ενώ εχθροπραξίες καταγράφονται το τελευταίο διάστημα και στη νοτιοανατολική επαρχία της Syunik.