Γερμανία και Γαλλία έχουν έντονα αποδοκιμασμένες από τις εκλογές πολιτικές ηγεσίες, έχουν αποτύχει οικονομικά και εντούτοις εξακολουθούν να κρατούν (με ποια νομιμοποίηση…) τα ηνία της Ευρώπης και να την οδηγούν σε μια καταστροφή πορεία στη γεωπολιτική και οικονομική άβυσσο.
Σύμφωνα με τις διακηρύξεις της νέας ηγεσίας των Βρυξελλών μετά τις Ευρωεκλογές, προτεραιότητες της νέας ομάδας θα περιλαμβάνουν την ασφάλεια και την άμυνα, την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, την κλιματική αλλαγή και τη διεύρυνση προς Ανατολιας με στρατηγικό αντίπαλο τη Ρωσία και σε δεύτερο βαθμό την Κίνα.
Σύμφωνα με το ιερατειο των Βρυξελλών ο μηχανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης τείνει να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά όταν η Γαλλία και η Γερμανία ενεργούν από κοινού για να παρέχουν στρατηγική καθοδήγηση και ώθηση με βάση την παλαιά θεωρία του γαλλο-γερμανικού άξονα.
Αυτή τη φορά, πιο έντονα από ό,τι στην αρχή των προηγούμενων πολιτικών κύκλων της ΕΕ, η Γερμανία και η Γαλλία βαρύνονται από εντεινόμενα εσωτερικά προβλήματα που μπορεί να αποδυναμώσουν την ικανότητά τους να διαδραματίσουν τον παραδοσιακό τους ρόλο.
Από ορισμένες απόψεις, η μετάβαση σε μια νέα εποχή στις Βρυξέλλες έχει εξελιχθεί ομαλά μέχρι τώρα — καθώς το πολιτικό κέντρο … επιβίωσε μέσα απο εκλογικές αλχημείες όπως αυτή στη Γαλλία – όπου ενώ η Le Pen κατετάγη πρώτη σε ψήφους .. βρέθηκε μόλις τρίτη όσον αφορά την κοινοβουλευτική δύναμη!
Η Ursula von der Leyen θα υπηρετήσει – παρά τη βούληση των Ευρωπαίων πολιτών – για δεύτερη θητεία ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αφού κέρδισε μια ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πιο άνετα από ό,τι είχε προβλεφθεί μόλις πριν από λίγους μήνες.
Εν τω μεταξύ, οι ηγέτες της ΕΕ επέλεξαν να σχηματίσουν τον Πορτογάλο πρωθυπουργό Antonio Costa ως τον επόμενο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο ενώνει τους 27 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, και την πρωθυπουργό της Εσθονίας Kaja Kallas ως τον επόμενο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής του μπλοκ.
Αυτές οι υποψηφιότητες ακολούθησαν εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο των οποίων τα αποτελέσματα, πρέπει να ομολογήσουμε, ήταν ανοιχτά σε διαφορετικές ερμηνείες, ανάλογα με τις πολιτικές σας προτιμήσεις και ανησυχίες.
Στη Γερμανία ψήφισαν κατά του πολέμου – Οι πολιτικοί τους αγνοούν
Την ίδια ώρα, λάβρος κατά της κυβέρνησης συνεργασίας ήταν ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Gerhard Schroeder (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας, SPD, 1998-2005) ο οποίος χαρακτήρισε τα εκλογικά αποτελέσματα του κόμματός του στα ανατολικά κρατίδια ττης Θουριγγίας και της Σαξονίας καταστροφικά και συνέδεσε την αποτυχία αυτή με την πολιτική του κόμματος σε σχέση με τη Ρωσία, μεταξύ άλλων.
«Το αποτέλεσμα των εκλογών στα κρατίδια ήταν θλιβερά φτωχό για το SPD», ανέφερε ο πολιτικός τη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου 2024, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων DPA.
«Το SPD, χρησιμοποιώντας την έννοια του ”σημείου καμπής” σε σχέση με τη Ρωσία, έκανε ένα λάθος, ιδιαίτερα στην Ανατολική Γερμανία», είπε ο Schroeder.
Κατά τη γνώμη του, παρά την κριτική τους στη Ρωσία, τώρα οι Σοσιαλδημοκράτες πρέπει να είναι μια «δύναμη που δεν θα αρκείται μόνο με τις προμήθειες όπλων [στο καθεστώς του Κιέβου] αλλά θα πιέσει δυναμικά για συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας» για να τερματιστεί η σύγκρουση. Κατά τη γνώμη του, τέτοιες διαπραγματεύσεις πρέπει να διεξαχθούν «ανεξάρτητα από τις ΗΠΑ».
Ο κύριος υποψήφιος της Εναλλακτικής για τη Γερμανία για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και επισήμανε σε συνεντευξή του ότι το AfD ένα όραμα για το πώς θα ήταν η ειρήνη ; στη Ουρκανία: Το AfD αντιμετώπισε προκλήσεις κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, επειδή περιμέναμε επιθέσεις, αλλά δεν γνωρίζαμε ότι θα ήταν τόσο σοβαρές.
«Δυστυχώς, δεν ήμασταν προετοιμασμένοι για την ένταση αυτών των επιθέσεων. Είναι δύσκολο να πούμε αν το AfD έχει ένα συνεκτικό όραμα, αλλά μπορώ να μοιραστώ το δικό μου όραμα. Για μια ειρηνευτική συμφωνία, όλοι γνωρίζουν τη βασική ιδέα. Θα μπορούσαμε να πάρουμε την τρέχουσα πρώτη γραμμή και να την καθιερώσουμε ως το νέο σύνορο για τα επόμενα πέντε χρόνια. Μετά από αυτό, διοργανώστε ένα δημοψήφισμα στις ρωσικά κατεχόμενες περιοχές για να καθορίσετε εάν θέλουν να ανήκουν στη Ρωσία ή την Ουκρανία. Είναι πολύ πιθανό να επέλεγαν τη Ρωσία.
Ωστόσο, ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι κάτι περισσότερο από την Ουκρανία. Εάν η Ρωσία δεν χάσει εντελώς και ακόμη και κερδίσει σε σύγκριση με το status quo ante, η τρέχουσα παγκόσμια τάξη πραγμάτων υπό την ηγεσία της Δύσης τελειώνει. Έτσι, η Δύση δεν μπορεί να δεχτεί μια τέτοια ειρηνευτική συμφωνία. Η συζήτηση αφορά την παράταση του πολέμου, την παροχή περισσότερων πυρομαχικών, περισσότερων όπλων και την προσπάθεια να αποτραπεί η απώλεια της Ουκρανίας .
Οποιοδήποτε τέλος του πολέμου θα σήμαινε το τέλος της δυτικής παγκόσμιας κυριαρχίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ελίτ στις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον έχουν δεσμευτεί να συνεχίσουν τον πόλεμο και να αποτρέψουν οποιαδήποτε ειρηνευτική πρωτοβουλία. Όταν μίλησα στη Weltwoche, τόνισα ότι η Γερμανία πρέπει να είναι «Macht für den Frieden» (μια δύναμη για την ειρήνη).
Αλλά η Γερμανία σήμερα δεν είναι καθόλου δύναμη. είναι περισσότερο σαν νυφίτσα. Δεν υπάρχει ανεξάρτητη γερμανική πολιτική σκέψη. Όταν ο Donald Trump ήταν πρόεδρος, οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο ζητούσαν στρατηγική αυτονομία. Ο αγώνας που αντιμετωπίζουμε είναι να σώσουμε τη δυτική παγκόσμια κυριαρχία, που σημαίνει την αμερικανική παγκόσμια κυριαρχία.
Το όραμά μου είναι η Γερμανία να καταλάβει ότι είναι ο χαμένος σε αυτόν τον πόλεμο και να αναζητήσει υποστήριξη από άλλες ευρωπαϊκές χώρες για μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική. Πολλές μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ουγγαρία και η Βουλγαρία, το καταλαβαίνουν αυτό, ακόμη και η Ολλανδία. Αλλά όσο η Γερμανία είναι η πρώτη θέση σε μια πολιτική που βλάπτει περισσότερο τον εαυτό της, δεν θα υπάρξει αλλαγή».
Η Γερμανίδα πολιτικός Sahra Wagenknecht δήλωσε ότι τα αποτελέσματα των εκλογών στη Σαξονία και τη Θουριγγία αναδεικνύουν ότι οι Γερμανοί δεν είναι πρόθυμοι να συρθούν σε έναν μεγάλο πόλεμο στην Ευρώπη. «Το μεγάλο ζήτημα αυτής της εκλογικής μάχης, φυσικά, είναι το ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης. Και ο κόσμος περιμένει από τις κυβερνήσεις των πολιτειών να αντανακλούν τη θέση τους, την άποψη της πλειοψηφίας τους για αυτό το θέμα”, δήλωσε η ηγέτης της Συμμαχίας Sahra Wagenknecht (BSW).
Το κόμμα της και το AfD, που είναι δύσπιστα για την υποστήριξη της Ουκρανίας και την ανάπτυξη αμερικανικών πυραύλων στη Γερμανία, κέρδισαν μεγάλη επιτυχία στη Σαξονία και τη Θουριγγία.
Σύμφωνα με την Wagenknecht, πριν από τις περιφερειακές εκλογές, αυτή και η ακτιβίστρια για τα δικαιώματα Alice Schwarzer έκαναν μια δημοσκόπηση που διαπίστωσε ότι «ο μισός γερμανικός πληθυσμός, ακόμη και η πλειοψηφία στα ανατολικά, φοβάται ότι θα παρασυρθεί σε μεγάλο πόλεμο». «Τα δύο τρίτα στα ανατολικά απορρίπτουν σχέδια για ανάπτυξη αμερικανικών πυραύλων», είπε.
Η αυτοκτονική υποταγή στις ΗΠΑ και το.. αγκάθι του Orban
Υπάρχουν προφανείς επιπτώσεις στην ασφάλεια για την ΕΕ όταν δεσμεύεται να υποστηρίξει την Ουκρανία με στρατιωτικά και οικονομικά μέσα στον πόλεμο αυτοάμυνας κατά της Ρωσίας. Ώρα να τερματιστεί η ομοφωνία στην εξωτερική πολιτική; Το ουγγρικό πρόβλημα εγείρει ένα ευρύτερο ζήτημα.
Πώς μπορεί η ΕΕ να ασκήσει μια συνεκτική, σθεναρή εξωτερική πολιτική όταν ένα ή περισσότερα κράτη μέλη είναι εκτός γραμμής ή όταν συγκρούσεις όπως ο πόλεμος Ισραήλ-Hamas διχάζουν το μπλοκ;
Στο πρόσφατο βιβλίο του Europe’s Coming of Age, ο Έλληνας μελετητής Λουκάς Τσούκαλης λέει: Σε έναν κόσμο όπου οι γεωπολιτικές τεκτονικές πλάκες μετατοπίζονται γρήγορα και οι ανησυχίες για την ασφάλεια υπερισχύουν της οικονομικής αποτελεσματικότητας, σε έναν κόσμο όπου ο ρωσικός ρεβιζιονισμός παίρνει μια άσχημη τροπή και η μονομερής συμπεριφορά των ΗΠΑ μερικές φορές γίνεται άσχημη, η ΕΕ είχε τεράστιες δυσκολίες να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα της εξουσίας πολιτική.
Ο Τσούκαλης δίνει λύση εξόχως αντιδημοκρατική: Μία νέα συνθήκη της ΕΕ που καταργεί την ανάγκη για ομοφωνία στην εξωτερική πολιτική φαίνεται απίθανη, επειδή ορισμένες κυβερνήσεις υποψιάζονται ότι μια τέτοια πρωτοβουλία θα μπορούσε να αποτύχει σε εθνικά δημοψηφίσματα – όπως συνέβη το 2005 στη Γαλλία και την Ολλανδία, όταν οι ψηφοφόροι πρότειναν μια συνταγματική συνθήκη της ΕΕ. Αντίθετα, λέει ο Τσούκαλης, «μια βασική ομάδα χωρών θα χρειαστεί επειγόντως να κινηθεί ταχύτερα προς μια κοινή εξωτερική και αμυντική πολιτική».
Η Γαλλία και η Γερμανία θα έπρεπε φυσικά να είναι μέρος αυτής της βασικής ομάδας — και παρόλα αυτά δεν βλέπουν κατάματα ορισμένα σημαντικά ζητήματα, όπως εξηγεί ο Joseph de Weck εδώ για το Institut Montaigne με έδρα το Παρίσι. Θα πρόκειται βέβαια για μια πραγματική άρση των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών – μελών που δεν περιέχεται σε καμια συνθήκη της Ευρωπαϊκής ¨Ένωσης και καταργεί τον κανόνα της ισοτιμίας των κρατών – μελών.
Η κατάρρευση του οικονομικού μοντέλου
Αυτό μας φέρνει πίσω στα εσωτερικά προβλήματα της Γαλλίας και της Γερμανίας. Μερικά από αυτά είναι οικονομικής φύσης.
Το γερμανικό οικονομικό μοντέλο, που βασίζεται εν μέρει στις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας και στις εξαγωγές βιομηχανικών αγαθών στην Κίνα, έχει απόλυτη ανάγκη από ριζικό μετασχηματισμό.
Μετά την είδηση αυτή την εβδομάδα ότι η οικονομία είχε αρνητικά ανάπτυξη το δεύτερο τρίμηνο, ο Carsten Brzeski της ING bank έγραψε: «Η γερμανική οικονομία είναι αυτή τη στιγμή πίσω στο σημείο που ήταν πριν από ένα χρόνο: έχει κολλήσει σε στασιμότητα καθώς η αναπτυξιακή καθυστέρηση ολόκληρης της Ευρωζώνης».
Ταυτόχρονα, η πολιτική διαμάχη της Γαλλίας απειλεί να αναιρέσει μεγάλο μέρος της οικονομικής προόδου που σημειώθηκε τα τελευταία 10 χρόνια, όπως έγραψε η Laurence Boone στους FT.
Όπως και αλλού στην Ευρωζώνη, τα υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους και οι δημοσιονομικοί περιορισμοί αποτελούν μέρος του προβλήματος, όπως έχει επισημάνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Για την ΕΕ, η ανησυχία είναι ότι οι οικονομικές δυσκολίες τονώνουν πολιτικές δυνάμεις όπως η ριζοσπαστική αριστερά και δεξιά στη Γαλλία και η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) και το αντι-κατεστημένο, η ρωσόφιλη Συμμαχία Sahra Wagenknecht στη Γερμανία.
Αυτές οι δυνάμεις θα αντισταθούν στο τολμηρό βήμα προς μια βασική ομάδα παραγόντων εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ που προτείνει ο Τσούκαλης – και μάλλον κατά τα φαινόμενα θα κερδίσουν εκτός και εάν υπάρξει κάποια άνευ προηγούμενου θεσμική παρεκτροπή. Είναι επίσης αρκετά ισχυροί ώστε να επηρεάσουν τις πολιτικές επιλογές των κυρίαρχων κομμάτων σε τομείς ζωτικής σημασίας για την ΕΕ, όπως η μετανάστευση, ο κοινός προϋπολογισμός του μπλοκ και η κλιματική αλλαγή.
Η αντιπαράθεση με τη Ρωσία θα καθορίσει το οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο της Ευρώπης – και αυτό δεν μπορεί να γίνει ερήμην της βούλησης των πλειοψηφιών για πολύ…