Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι εάν η κυβέρνηση του Παναμά δεν προστατεύσει τα συμφέροντα των ΗΠΑ, θα ανακτήσει τον έλεγχο της Διώρυγας του Παναμά, επικαλούμενος τη Συνθήκη Κάρτερ-Τορρίχο του 1977, την οποία υπέγραψε ο Πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ. Η Διώρυγα του Παναμά αποτελεί μία από τις πιο κρίσιμες ναυτιλιακές διαδρομές παγκοσμίως, μειώνοντας τον χρόνο διέλευσης από εβδομάδες σε μόλις 8 έως 10 ώρες, και είναι ζωτικής σημασίας για το εμπόριο και τις μεταφορές προς και από αμερικανικούς λιμένες.
Ο Τραμπ υπογράμμισε ότι η Διώρυγα άνοιξε για τις επιχειρήσεις πριν από 110 χρόνια και κατασκευάστηκε με μεγάλο κόστος για τις Ηνωμένες Πολιτείες, τόσο σε ανθρώπινες ζωές όσο και σε οικονομικούς πόρους. Περίπου 5.600 εργάτες έχασαν τη ζωή τους κατά την κατασκευή του καναλιού, εκτός των 6.000 που πέθαναν για την κατασκευή του πρώτου σιδηρόδρομου του Παναμά.
«Θεωρούμενο ένα από τα θαύματα του σύγχρονου κόσμου, η Διώρυγα του Παναμά άνοιξε για τις επιχειρήσεις πριν από 110 χρόνια και χτίστηκε με τεράστιο κόστος για τις Ηνωμένες Πολιτείες σε ζωές και θησαυρούς», είπε ο Τραμπ σε δήλωση που δημοσιεύτηκε στο Truth Social στις 21 Δεκεμβρίου.
Η Διώρυγα, μήκους 51 μιλίων, συνδέει τον Ειρηνικό με τον Ατλαντικό Ωκεανό, περνώντας από το στενότερο σημείο της Κεντρικής Αμερικής. Αποτελεί την κύρια πηγή εισοδήματος του Παναμά, με τα έσοδα να φτάνουν σχεδόν τα 5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, παρά τις προκλήσεις της περιοχής, όπως η ξηρασία.
Σύμφωνα με τη Συνθήκη του 1977, οι ΗΠΑ παρέδωσαν την κυριαρχία της Διώρυγας στον Παναμά το 1999, αλλά διατήρησαν το δικαίωμα στρατιωτικής δράσης για την προστασία της από εξωτερικές επιθέσεις ή αν η Διώρυγα χρησιμοποιούνταν για παρέμβαση στα αμερικανικά συμφέροντα. Ο Τραμπ κατήγγειλε ότι ο Παναμάς χρεώνει υπερβολικές τιμές και τέλη διέλευσης στις ΗΠΑ και τις ναυτιλιακές τους εταιρείες, ζητώντας άμεση αναθεώρηση των τελών, τα οποία χαρακτήρισε άδικα και αλόγιστα για το αμερικανικό εμπόριο.
Αναφέρθηκε, επίσης, στην ιστορική υποστήριξη που προσέφεραν οι Ηνωμένες Πολιτείες στον Παναμά, υπενθυμίζοντας την πληρωμή 10 εκατομμυρίων δολαρίων το 1904 για την κατασκευή και τον έλεγχο της «Ζώνης Καναλιών» και τις συνεχείς πληρωμές των 250.000 δολαρίων. Τόνισε ότι ο Τέντι Ρούσβελτ, ο πρόεδρος των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της κατασκευής της Διώρυγας, κατανοούσε τη σημασία της ναυτικής ισχύος και του εμπορίου για τη χώρα.
Ο Τραμπ χαρακτήρισε τη Διώρυγα του Παναμά ως «ζωτικό εθνικό πλεονέκτημα» για τις Ηνωμένες Πολιτείες, επισημαίνοντας τον κρίσιμο ρόλο της στην οικονομία και την εθνική ασφάλεια της χώρας. Περισσότερο από το 70% του εμπορίου που διέρχεται από τη Διώρυγα προορίζεται για τις Ηνωμένες Πολιτείες ή προέρχεται από αυτές, ενώ η Κίνα ακολουθεί ως δεύτερη χώρα στον όγκο των εμπορικών συναλλαγών μέσω του καναλιού. Σχεδόν το 60% των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων από την Ασία προς την ανατολική ακτή των ΗΠΑ διέρχονται από τη Διώρυγα του Παναμά.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) έχει εντείνει τις προσπάθειές του στην περιοχή τα τελευταία χρόνια, επενδύοντας στις υποδομές και τα δικαιώματα του Παναμά και αναπτύσσοντας μέσα ενημέρωσης υπό τον έλεγχό του στην ισπανική γλώσσα. Από τη δεκαετία του 1990, η κινεζική εταιρεία Hutchison Whampoa απέκτησε τον έλεγχο δύο από τα πέντε λιμάνια γύρω από τη Διώρυγα, το Balboa στον Ειρηνικό και το Cristobal στην Καραϊβική.
Παρά την κυριαρχία των ΗΠΑ ως την κύρια πηγή ξένων επενδύσεων στον Παναμά, η πρώτη κυβέρνηση Τραμπ εξέφρασε ανησυχίες για τις εκτεταμένες παραχωρήσεις που είχαν γίνει στα κινεζικά συμφέροντα στη ζώνη της Διώρυγας, όταν το 43% των δραστηριοτήτων της ζώνης ελέγχονταν από κινεζικές εταιρείες.
Το 2017, ο Παναμάς άλλαξε τις διπλωματικές του σχέσεις από την Ταϊβάν στην Κίνα, προκαλώντας έκπληξη στην Ουάσιγκτον. Έναν χρόνο αργότερα, ο Παναμάς έγινε η πρώτη χώρα της Λατινικής Αμερικής που εντάχθηκε στην Πρωτοβουλία Belt and Road της Κίνας, αν και πολλά έργα έχουν ανασταλεί λόγω αντιδράσεων από το κοινό για τους όρους της συμφωνίας.
«Από τη στιγμή που ο Παναμάς διέκοψε τις σχέσεις του με την Ταϊβάν για να τις αποκαταστήσει με την Κίνα, η ανεξαρτησία της χώρας έχει τεθεί σε μεγάλο κίνδυνο», δήλωσε ο Ευκλείδης Τάπια, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Παναμά. Η αποστολή του πρεσβευτή των ΗΠΑ στον Παναμά παρέμεινε κενή κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Τραμπ, με αποτέλεσμα το Πεκίνο να επωφεληθεί και να προωθήσει τα συμφέροντά του.
Το 2018, μια κινεζική κοινοπραξία κέρδισε τον διαγωνισμό για την κατασκευή μιας τέταρτης γέφυρας πάνω από τη Διώρυγα, ενώ οι ΗΠΑ αντιμετώπιζαν δυσκολίες να ανταγωνιστούν με ιδιωτικούς επενδυτές της Κίνας, οι οποίοι είχαν την υποστήριξη του Πεκίνου. Οι στρατιωτικοί ηγέτες των ΗΠΑ εξέφρασαν ανησυχίες για την ασφάλεια, προειδοποιώντας ότι οι κινεζικές επιχειρήσεις, ακόμη και αν είναι ιδιωτικές, ενδέχεται να είναι υπό τον έλεγχο του ΚΚΚ, και ότι θα μπορούσαν να γίνουν «οντότητες διπλής χρήσης» σε περίπτωση κρίσης.
Κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μπάιντεν, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στον Παναμά επιβεβαιώθηκε το 2022, αλλά ο Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ έχουν έννομο συμφέρον για την ασφαλή λειτουργία της Διώρυγας του Παναμά και ότι «δεν θα την αφήσουμε ποτέ να πέσει σε λάθος χέρια». Ανέφερε ότι η απόφαση του Τζίμι Κάρτερ να παραχωρήσει τη Διώρυγα στον Παναμά για ένα δολάριο είχε σκοπό μόνο τη διαχείρισή της από τον Παναμά και όχι από την Κίνα ή οποιονδήποτε άλλον. Εάν οι αρχές της συμφωνίας δεν τηρηθούν, υποσχέθηκε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα απαιτήσουν την επιστροφή της Διώρυγας του Παναμά.
The post Ο Ντόναλντ Τραμπ προειδοποιεί για ανάκτηση του ελέγχου της Διώρυγας του Παναμά «εάν απειληθούν τα συμφέροντα των ΗΠΑ» first appeared on Prime News.