Απειλείται άμεσα η Βορειοατλαντική Συμμαχια με την επάνοδο Τραμπ στην εξουσία;
Το νέο έτος θα φέρει νέες πιέσεις στη Βορειοατλαντική Συμμαχία (ΝΑΤΟ), με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος είναι βέβαιο ότι θα ασκήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στα ευρωπαϊκά έθνη να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες – και μπορεί να χρησιμοποιήσει ως μοχλό πίεσης την απειλή υποβάθμισης της αμερικανικής υποστήριξης προς το ΝΑΤΟ. Και δεδομένης της απειλής από τη Ρωσία και της αυξανόμενης παγκόσμιας αστάθειας, μπορεί κάλλιστα να έχει δίκιο
Οι βλέψεις Τραμπ και η απειλή για το ΝΑΤΟ
Ο Τραμπ μίλησε ξανά αυτή την εβδομάδα για την επιθυμία του να τερματίσει γρήγορα τον πόλεμο στην Ουκρανία και ήδη μιλάει για τον τερματισμό της αποξένωσης του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν από τους δυτικούς ηγέτες, συναντώντας τον σε μια πρώτη ευκαιρία.
Τα ευρωπαϊκά έθνη, εν τω μεταξύ, ανταγωνίζονται για να κερδίσουν την αγάπη του Τραμπ και προετοιμάζονται για την καταιγίδα που έρχεται. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προσέλκυσε τον Τραμπ στο Παρίσι για την επαναλειτουργία του καθεδρικού ναού της Παναγίας των Παρισίων.
Η Βρετανία μόλις διόρισε τον λόρδο Πίτερ Μάντελσον, έναν από τους πιο μακιαβελικούς πολιτικούς χειριστές της τα τελευταία 40 χρόνια, ως νέο πρεσβευτή της στην Ουάσινγκτον. Η Γερμανία βρίσκεται σε πολιτική αναταραχή με νέες εκλογές να πλησιάζουν. Και ο Τραμπ προτιμά τη συντροφιά ηγετών που μοιράζονται το λαϊκιστικό εθνικιστικό του δόγμα, όπως η Τζόρτζια Μελόνι της Ιταλίας και ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας.
Έχουν περάσει δεκαετίες από τότε που η ιδέα της «Δύσης» φαινόταν τόσο εύθραυστη. Τα θεμέλια της παγκόσμιας τάξης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο τέθηκαν από τον πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούσβελτ και τον Βρετανό πρωθυπουργό Ουίνστον Τσόρτσιλ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Και η παραμονή των Χριστουγέννων φέρνει πάντα μνήμες από το σημαντικό ταξίδι του Τσόρτσιλ στην Ουάσιγκτον λίγο μετά την ιαπωνική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ που έσπρωξε τις ΗΠΑ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο τον Δεκέμβριο του 1941.
Ακόμη και η Eleanor Roosevelt δεν ήξερε ποιος θα ερχόταν για τα Χριστούγεννα – αν και εκ των υστέρων η παραγγελία του συζύγου της για εκλεκτή σαμπάνια, μπράντι και ουίσκι μπορεί να ήταν ένα στοιχείο
Πόσο κινδυνεύουν να σπάσουν οι δεσμοί που σφυρηλατήθηκαν 83 χρόνια πριν
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε εξαντλήσει το πνεύμα των Χριστουγέννων και οι ΗΠΑ βρίσκονταν σε κατάσταση σοκ, λίγες μόλις εβδομάδες αφότου το χτύπημα της Ιαπωνίας στο Περλ Χάρμπορ τις παρέσυρε στην κόλαση του πολέμου. Ο Ρούσβελτ δεν είχε καμία διάθεση για καλεσμένους, αλλά ο Ουίνστον Τσόρτσιλ έστειλε μια πρόσκληση ούτως ή άλλως. Σύντομα, ο Βρετανός πρωθυπουργός βρισκόταν στο HMS Duke of York, αποφεύγοντας υποβρύχια και διασχίζοντας τον χειμωνιάτικο Ατλαντικό.
Ένα αεροπλάνο μετέφερε την αποστολή του από τις ακτές της Βιρτζίνια στην Ουάσινγκτον και οι Βρετανοί, συνηθισμένοι στα μπλακάουτ των αεροπορικών επιδρομών του Λονδίνου, θαύμαζαν τα φώτα της πόλης που ήταν στολισμένη για τα πρώτα Χριστούγεννα εν καιρώ πολέμου.
Η πρώτη κυρία έμαθε την ταυτότητα του καλεσμένου της μόνο όταν αυτός βρισκόταν στο αυτοκίνητο καθ’ οδόν προς τον Λευκό Οίκο – με το πέπλο της μυστικότητας να αίρεται με τον Τσόρτσιλ να βρίσκεται ασφαλής σε αμερικανικό έδαφος. Αυτό που ακολούθησε ήταν η πιο αξιοσημείωτη σύνοδος κορυφής στην ιστορία του Λευκού Οίκου. Έγινε σε μια στιγμή που η ανθρωπότητα βρισκόταν σε κρίση, με την τυραννία και τη μισαλλοδοξία σε έξαρση. Και έδειξε ότι η ηγεσία, από δύο γίγαντες ισάξιους της στιγμής τους στην ιστορία, μπορούσε να καταστήσει τον κόσμο ασφαλή για την ελευθερία και τη δημοκρατία – όσο σκοτεινή κι αν ήταν η ώρα κατά τις ζοφερές ημέρες εκείνων των μακρινών Χριστουγέννων.
Ο Τσώρτσιλ δεν ήταν εύκολος καλεσμένος, δεδομένων των ιδιοσυγκρασιών του – απογευματινοί ύπνοι, αργά τη νύχτα brainstorming και η συνήθεια να παρελαύνει σε διάφορες καταστάσεις γδύσης. Είπε στον μπάτλερ του Ρούσβελτ ότι χρειαζόταν ένα ποτήρι σέρι με το πρωινό, ουίσκι και σόδα για το μεσημεριανό γεύμα, σαμπάνια το βράδυ και ένα ποτηράκι μπράντι 90 ετών για το βραδινό ποτό.
Χρόνια αργότερα, η Eleanor Roosevelt θα εξέφραζε την έκπληξή της για τη σιδερένια συγκρότηση του Τσόρτσιλ που ρουφούσε πούρα. «Όπως όλοι οι Άγγλοι, του άρεσε πολύ το μοσχαρίσιο κρέας σε οποιαδήποτε μορφή», σημείωσε. Ακόμα και ο διαβόητα απαίσιος μάγειρας του Ρούσβελτ δεν μπόρεσε να τρομάξει τους Βρετανούς, καθώς καταβρόχθιζαν φρέσκα αυγά και πορτοκάλια που τους στερούσαν τα χρόνια δελτίου στην πατρίδα.
Υπήρχαν και μεγαλύτερες διαφορές. Ο Ρούσβελτ απεχθανόταν τη Βρετανική Αυτοκρατορία, την οποία ο Τσόρτσιλ λάτρευε. Οι παρευρισκόμενοι Αμερικανοί στρατηγοί βρήκαν τους επισκέπτες τους σνομπ. Οι Βρετανοί, σκληραγωγημένοι από χρόνια ηττών, θεωρούσαν την αμερικανική πλευρά αφελή.
Αλλά δύο εβδομάδες μαζί θα σφυρηλατούσαν τελικά έναν δεσμό και θα δημιουργούσαν το σχέδιο για τη νίκη στον πόλεμο: Ο Ρούσβελτ και ο Τσόρτσιλ υπέγραψαν τελικά μια στρατηγική με προτεραιότητα την Ευρώπη για να νικήσουν τους Ναζί πριν από την αυτοκρατορική Ιαπωνία και μια κοινή κίνηση στη Βόρεια Αφρική.
Θα συμφωνούσαν επίσης στη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών, με σκοπό να γλιτώσουν τις μελλοντικές γενιές από τη φρίκη του πολέμου και να ενώσουν τη Δύση με θεσμούς και μια κοινή διατλαντική αποστολή – η οποία θα μπορούσε να τεθεί και πάλι σε κίνδυνο όταν ο Τραμπ ξαναμπεί στο Οβάλ Γραφείο.
Την παραμονή των Χριστουγέννων, ο Τσόρτσιλ στεκόταν δίπλα στον Ρούσβελτ, καθώς αυτός γύριζε τον διακόπτη για να ανάψει το εθνικό χριστουγεννιάτικο δέντρο.
«Πώς μπορούμε να δώσουμε τα δώρα μας; Πώς μπορούμε να συναντηθούμε και να προσκυνήσουμε με αγάπη και με ανεβασμένο πνεύμα και καρδιά σε έναν κόσμο σε πόλεμο, έναν κόσμο μαχών, πόνου και θανάτου;» ρώτησε ο Ρούσβελτ. Απάντησε στο δικό του ερώτημα, προτρέποντας τους Αμερικανούς να χρησιμοποιήσουν την περίοδο των γιορτών για να συγκεντρωθούν για τον αγώνα που έρχεται με «τον οπλισμό της καρδιάς μας».
«Και όταν ετοιμάζουμε τις καρδιές μας για τον κόπο και τα βάσανα και την τελική νίκη που βρίσκονται μπροστά μας, τότε τηρούμε την ημέρα των Χριστουγέννων – με όλες τις αναμνήσεις της και όλα τα νοήματά της – όπως πρέπει».
Ο Τσώρτσιλ, του οποίου η μητέρα ήταν Αμερικανίδα και ο οποίος ταξίδευε στις ΗΠΑ στα «χρόνια της ερημιάς», όταν ήταν εκτός εξουσίας τη δεκαετία του 1930, είπε: «Περνάω αυτή την επέτειο και τη γιορτή μακριά από τη χώρα μου, μακριά από την οικογένειά μου, και όμως δεν μπορώ να πω ειλικρινά ότι αισθάνομαι μακριά από το σπίτι μου».
«Αισθάνομαι μια αίσθηση ενότητας και αδελφικής σύνδεσης, η οποία, σε συνδυασμό με την ευγένεια της υποδοχής σας, με πείθει ότι έχω το δικαίωμα να καθίσω στο τζάκι σας και να μοιραστώ τις χριστουγεννιάτικες χαρές σας».