Μετά από τρία χρόνια αιματηρών συγκρούσεων στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν φαίνεται να προβάλλει για πρώτη φορά πρόθεση να συζητήσει μια πιθανή κατάπαυση του πυρός. Η τηλεφωνική επικοινωνία διάρκειας δύο ωρών που είχε τη Δευτέρα με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κατά την οποία δεσμεύτηκε να συνεργαστεί με την Ουκρανία προς μια μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία, δημιούργησε προσδοκίες για μια ενδεχόμενη στροφή στη διπλωματία.
Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πιο πολύπλοκη και γεμάτη αντιφάσεις. Κεντρικό ερώτημα παραμένει αν ο Πούτιν επιδιώκει πράγματι την ειρήνη ή απλώς επιχειρεί να κερδίσει χρόνο.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, προανήγγειλε το τηλεφώνημα δηλώνοντας ότι «η Ρωσία θα επιτύχει όλους τους στόχους της “ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης”, αλλά προτιμά να το κάνει με διπλωματικά μέσα». Παράλληλα υπογράμμισε ότι αν οι αμερικανικές προσπάθειες διαμεσολάβησης συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση, αυτό είναι προτιμητέο.
Τα πρόσφατα γεγονότα δείχνουν ωστόσο πως οι προθέσεις του Κρεμλίνου είναι φειδωλές σε παραχωρήσεις. Οι συνομιλίες της περασμένης εβδομάδας στην Κωνσταντινούπολη, όπου συμμετείχε ρωσική αντιπροσωπεία κατώτερου επιπέδου, δεν απέδωσαν ουσιαστικό αποτέλεσμα. Η Ρωσία διατηρεί σθεναρά τους μαξιμαλιστικούς στόχους της: την διατήρηση των τεσσάρων κατεχόμενων ουκρανικών περιοχών, την παύση της δυτικής στρατιωτικής βοήθειας προς το Κίεβο, την ουδετεροποίηση της Ουκρανίας και την αποτροπή ένταξής της στο ΝΑΤΟ, καθώς και τη μείωση του ουκρανικού στρατού.
Εμπειρογνώμονες από τη Ρωσία και τη Δύση συμφωνούν ότι η Μόσχα αντιμετωπίζει δυσκολίες στο πεδίο της μάχης. Η πρόοδος των ρωσικών δυνάμεων είναι σταδιακή, χωρίς να διαφαίνεται κάποια αποφασιστική νίκη που να ανατρέπει το πεδίο. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Πούτιν φαίνεται να εναποθέτει ελπίδες στην προσωπική επιρροή του Τραμπ, τον οποίο θεωρεί κρίσιμο παράγοντα πίεσης και διαμεσολάβησης, περισσότερο παρά σε στρατιωτική επικράτηση.
Η πολιτική αναλύτρια Τατιάνα Στανόβαγια επισημαίνει ότι ο βασικός στόχος του Πούτιν είναι να πείσει τον Τραμπ να πιέσει την ουκρανική πλευρά να αποδεχθεί την ρωσική ατζέντα – δηλαδή τους όρους που θέτει η Μόσχα.
Για τον Ρώσο πρόεδρο, ο διάλογος με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν αποτέλεσε ποτέ προτεραιότητα. Αντίθετα, στοχεύει σε επαφές με την Ουάσινγκτον, την οποία θεωρεί τον μοναδικό ικανό συνομιλητή και ρυθμιστή της κρίσης. Επιπλέον, η Μόσχα ελπίζει ότι τελικά οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αποδεχθούν μια ευρεία ανακατανομή ισχύος στο γεωπολιτικό πεδίο, εντός μιας νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων.
Εν ολίγοις, ο Πούτιν συνεχίζει να ασκεί στρατιωτική πίεση, αποφεύγοντας συγκεκριμένες παραχωρήσεις για κατάπαυση του πυρός. Παράλληλα, γεννάται και ένα δεύτερο ερώτημα: πόσο θα διαρκέσει η υπομονή του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει ήδη δείξει σημάδια αποστασιοποίησης από την προσπάθεια διαμεσολάβησης.