Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ένας στους τέσσερις θανάτους από τροχαία ατυχήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλεται άμεσα ή έμμεσα στην κατανάλωση αλκοόλ, γεγονός που κατατάσσει την οδήγηση υπό την επήρεια στις τρεις πιο επικίνδυνες αιτίες απώλειας ζωών στους δρόμους της Ευρώπης, μαζί με την υπερβολική ταχύτητα και τη μη χρήση ζώνης ασφαλείας.
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι περισσότερες από 6.500 ζωές θα μπορούσαν να σώζονται κάθε χρόνο εάν όλοι οι οδηγοί συμμορφώνονταν με τη νομοθεσία και απέφευγαν να καθίσουν πίσω από το τιμόνι έχοντας καταναλώσει αλκοόλ, επισημαίνοντας πως η πρόληψη παραμένει το αποτελεσματικότερο «μέτρο προστασίας».
Η Ευρώπη συνεχίζει να κατέχει τη θλιβερή πρωτιά ως η περιοχή με τη μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοόλ στον κόσμο. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών, ο μέσος Ευρωπαίος καταναλώνει 9,2 λίτρα καθαρού αλκοόλ ετησίως, ένας αριθμός που αποτυπώνει μεγάλες διαφοροποιήσεις ανάμεσα στα κράτη-μέλη: σε χώρες όπως η Μάλτα, η Νορβηγία και η Σουηδία παρατηρούνται χαμηλότεροι δείκτες, ενώ σε Εσθονία, Τσεχία και Ιρλανδία τα επίπεδα κατανάλωσης παραμένουν ιδιαίτερα υψηλά.
Η επιστημονική έρευνα επιβεβαιώνει ότι ακόμη και η πιο μικρή ποσότητα αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά ενός οδηγού, με τα αντανακλαστικά και τη δυνατότητα ορθής κρίσης να μειώνονται σημαντικά πολύ πριν φτάσει κανείς το νόμιμο επιτρεπτό όριο αίματος–αλκοόλ. Οι μελέτες δείχνουν ότι σε επίπεδο συγκέντρωσης αλκοόλ στο αίμα 0,8 g/l, ο κίνδυνος πρόκλησης ατυχήματος αυξάνεται έως και 2,7 φορές σε σχέση με έναν νηφάλιο οδηγό, ενώ στα 1,5 g/l — μια κατάσταση έντονης μέθης — η πιθανότητα τραυματισμού εκτινάσσεται έως και 22 φορές πάνω, με τον κίνδυνο θανατηφόρου δυστυχήματος να αγγίζει τις 200 φορές.
Μπροστά σε αυτήν τη σκληρή πραγματικότητα, ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες υιοθετούν πλέον αυστηρότερα μέτρα. Η Ιταλία έγινε πρόσφατα η πρώτη χώρα που επιβάλλει υποχρεωτική εγκατάσταση συσκευής ανίχνευσης αλκοόλ (alcolock) στα οχήματα οδηγών που έχουν καταδικαστεί για οδήγηση υπό την επήρεια. Η συσκευή αυτή λειτουργεί ως «φρουρός» πριν από την εκκίνηση του οχήματος, αποτρέποντας τον οδηγό από το να πάρει ξανά παράνομα το τιμόνι. Για όσους εντοπίζονται με BAC άνω των 0,8 g/l, η χρήση του alcolock καθίσταται υποχρεωτική για δύο χρόνια μετά την περίοδο αφαίρεσης άδειας, ενώ για επίπεδα άνω των 1,5 g/l η υποχρέωση επεκτείνεται στα τρία χρόνια με ακόμη αυστηρότερες κυρώσεις για όσους επιχειρήσουν παραβίαση ή παράκαμψη της συσκευής.
Την ίδια στρατηγική ακολουθούν κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία, η Δανία, η Ολλανδία, η Σουηδία, η Φινλανδία, το Βέλγιο, η Πολωνία και η Λιθουανία, οι οποίες επενδύουν σε νέες τεχνολογίες και προγράμματα αποτροπής για να περιορίσουν τις θανατηφόρες συνέπειες του αλκοόλ στην οδήγηση. Ο στόχος είναι ξεκάθαρος: μια Ευρώπη με ασφαλέστερους δρόμους, όπου η ανθρώπινη ζωή δεν θα συνεχίσει να χάνεται άδικα εξαιτίας μιας λανθασμένης απόφασης που μπορεί να κρατήσει μόλις λίγα λεπτά αλλά να κοστίσει για πάντα.