Η αιολική ενέργεια δεν είναι τόσο «καθαρή» και «καλή για το περιβάλλον» όσο θέλουν να πιστεύουμε πολλοί
Οι ανεμογεννήτριες θεωρούνται συχνά ως η «πράσινη» λύση για την παραγωγή ενέργειας. Σε μια εποχή που ο κόσμος αγωνίζεται να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να στραφεί σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι ανεμογεννήτριες παρουσιάζονται ως μια από τις βασικότερες τεχνολογίες που βοηθούν στη μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο ενεργειακό μέλλον. Ωστόσο, οι εντυπωσιακές εικόνες από τα τεράστια αιολικά πάρκα, που ξεφυτρώνουν σε ανοιχτές πεδιάδες και βουνά, ενδέχεται να κρύβουν μια σκοτεινή αλήθεια.
Μια κρυφή μελέτη του Ινστιτούτου Ενεργειακών Ερευνών, που ήρθε πρόσφατα στο φως, εγείρει σοβαρές ανησυχίες για το «πράσινο» αποτύπωμα των ανεμογεννητριών. Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη, οι ανεμογεννήτριες και οι διαδικασίες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή και αποθήκευση των υλικών τους ενδέχεται να προκαλούν σοβαρές περιβαλλοντικές ζημιές, οι οποίες περιλαμβάνουν τη δημιουργία τοξικών λιμνών και την αποβολή ραδιενεργών αποβλήτων. Αυτό το βρώμικο μυστικό των ανεμογεννητριών, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην μελέτη, έχει συχνά αγνοηθεί ή υποβαθμιστεί από τους υποστηρικτές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι οποίοι εστιάζουν κυρίως στα θετικά τους στοιχεία, όπως η μείωση των εκπομπών CO2 και η αναγκαία στροφή σε καθαρές πηγές ενέργειας.
Η κατασκευή των ανεμογεννητριών και οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι
Η κατασκευή των ανεμογεννητριών απαιτεί την εκμετάλλευση διαφόρων πρώτων υλών, πολλές από τις οποίες ενδέχεται να προκαλέσουν περιβαλλοντική ρύπανση. Η πιο συχνή πρώτη ύλη για την κατασκευή των λεγόμενων “πτερυγίων” των ανεμογεννητριών είναι το συνθετικό υλικό, το οποίο αποτελείται συνήθως από εποξειδικές ρητίνες και ίνες γυαλιού ή άνθρακα. Αυτά τα υλικά, αν και είναι ελαφριά και ανθεκτικά, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να ανακυκλωθούν και συνήθως καταλήγουν στις χωματερές ή σε ειδικούς χώρους απόθεσης.
Η παραγωγή αυτών των υλικών απαιτεί εντατική χρήση χημικών ουσιών, οι οποίες, αν δεν διαχειριστούν σωστά, μπορεί να καταλήξουν να μολύνουν το έδαφος και τα υπόγεια ύδατα. Οι διαδικασίες επεξεργασίας και κατασκευής ενδέχεται να εκπέμπουν τοξικές ουσίες στην ατμόσφαιρα, όπως είναι οι πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs), οι οποίες συμβάλλουν στη ρύπανση του αέρα και μπορεί να βλάψουν την ανθρώπινη υγεία.
Τρόμος
Μια τυπική ανεμογεννήτρια περιέχει περισσότερα από 8.000 διαφορετικά εξαρτήματα, πολλά από τα οποία είναι κατασκευασμένα από χάλυβα, χυτοσίδηρο και σκυρόδεμα. Ένα τέτοιο συστατικό είναι οι μαγνήτες που κατασκευάζονται από νεοδύμιο και δυσπρόσιο, ορυκτά σπάνιων γαιών που εξορύσσονται σχεδόν αποκλειστικά στην Κίνα, η οποία ελέγχει το 95% της παγκόσμιας προμήθειας ορυκτών σπάνιων γαιών.
Ήδη πολλοί ερευνητές έχουν ταξιδέψει στο Baotou της Κίνας για να δουν τα ορυχεία, τα εργοστάσια και τις χωματερές που σχετίζονται με τη βιομηχανία σπάνιων γαιών της Κίνας. Αυτό που βρήκαν ήταν πραγματικά τρομακτικό: Καθώς εμφανίζονται όλο και περισσότερα εργοστάσια, η δυσοσμία και οι αναθυμιάσεις είναι αποκρουστικές.
Οτιδήποτε φυτεύει κανείς απλώς μαραίνεται, τα ζώα αρρωσταίνουν και πεθαίνουν. Και οι άνθρωποι υποφέρουν. Οι κάτοικοι του χωριού Dalahai λένε ότι τα δόντια τους άρχισαν να πέφτουν, τα μαλλιά τους άσπρισαν σε ασυνήθιστα νεαρές ηλικίες και υπέφεραν από σοβαρές δερματικές και αναπνευστικές ασθένειες. Τα παιδιά γεννήθηκαν με μαλακά οστά και τα ποσοστά καρκίνου αυξήθηκαν.
Επίσημες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν πριν από πέντε χρόνια στο χωριό Dalahai επιβεβαίωσαν ότι υπήρχαν ασυνήθιστα υψηλά ποσοστά καρκίνου μαζί με υψηλά ποσοστά οστεοπόρωσης και δερματικών και αναπνευστικών ασθενειών. Τα επίπεδα ακτινοβολίας της λίμνης είναι δέκα φορές υψηλότερα από ό,τι στη γύρω ύπαιθρο, σύμφωνα με τις μελέτες.
Καθώς η αιολική βιομηχανία αναπτύσσεται, αυτές οι φρικαλεότητες πιθανότατα θα επιδεινωθούν. Η ανάπτυξη της αιολικής βιομηχανίας θα μπορούσε να αυξήσει τη ζήτηση για νεοδύμιο έως και 700% τα επόμενα 25 χρόνια, ενώ η ζήτηση για δυσπρόσιο θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 2.600%, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του MIT. Όσο περισσότερες ανεμογεννήτριες εμφανίζονται στην Αμερική, τόσο περισσότεροι άνθρωποι στην Κίνα είναι πιθανό να υποφέρουν λόγω των πολιτικών της Κίνας.
Τοξικές λίμνες και η εκπομπή επικίνδυνων χημικών ουσιών
Η πιο ανησυχητική ανακάλυψη της μελέτης του Ινστιτούτου Ενεργειακών Ερευνών αφορά τη δημιουργία τοξικών λιμνών. Οι ανεμογεννήτριες, όπως και πολλές άλλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, παράγουν απόβλητα τα οποία περιέχουν επικίνδυνες χημικές ουσίες. Αυτές οι ουσίες, όταν αποθηκεύονται ανεξέλεγκτα ή χωρίς τη σωστή επεξεργασία, μπορεί να καταλήξουν σε λίμνες και δεξαμενές αποθήκευσης, οι οποίες μολύνουν τα υπόγεια ύδατα και τις γύρω περιοχές.
Ένα από τα κύρια απόβλητα είναι η απόρριψη των αποβλήτων από τις μπαταρίες που χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση ενέργειας στις ανεμογεννήτριες. Αυτές οι μπαταρίες περιέχουν επικίνδυνα μέταλλα, όπως το λίθιο, το κοβάλτιο και το νικέλιο, τα οποία είναι τοξικά και μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές στο περιβάλλον όταν απελευθερωθούν στο έδαφος ή τα ύδατα.
Το πρόβλημα εντείνεται όταν οι αποθήκες για τα απόβλητα δεν διατηρούν τις κατάλληλες συνθήκες, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται «τοξικές λίμνες», στις οποίες συγκεντρώνονται τοξικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές, καθώς διαχέονται στο περιβάλλον, προκαλούν ζημιές στους οικοσυστήματα και στις τοπικές κοινότητες, ενώ μπορούν επίσης να προκαλέσουν επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία μέσω της κατανάλωσης μολυσμένων νερών ή τροφής.
Ραδιενεργά απόβλητα από τη χρήση μεταλλευμάτων και πρώτων υλών
Η πιο σοβαρή ανακάλυψη στη μελέτη του Ινστιτούτου Ενεργειακών Ερευνών αναφέρεται στην παρουσία ραδιενεργών αποβλήτων που συνδέονται με την κατασκευή ανεμογεννητριών. Η κατασκευή τους απαιτεί τη χρήση πρώτων υλών που εξορύσσονται από τη γη, και σε πολλές περιπτώσεις, αυτές οι πρώτες ύλες περιέχουν ραδιενεργά στοιχεία, όπως το ραδόνιο και το θόριο.
Οι ανεμογεννήτριες κατασκευάζονται από μέταλλα και υλικά που προέρχονται από εξόρυξη ορυκτών, όπως ο χαλκός, το αλουμίνιο και ο σίδηρος. Ωστόσο, σε πολλές περιοχές της Γης, τα ορυκτά που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αυτών των υλικών περιέχουν επίσης ραδιενεργά στοιχεία. Αυτά τα στοιχεία μπορεί να απελευθερωθούν κατά τη διάρκεια της εξόρυξης, της επεξεργασίας και της κατασκευής, και να καταλήξουν να μολύνουν το έδαφος και τα ύδατα.
Ορισμένα από αυτά τα ραδιενεργά απόβλητα, όπως το ουράνιο και το θόριο, έχουν μεγάλες χρόνιες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. Η έκθεση σε αυτές τις ουσίες μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ασθένειες, όπως καρκίνο, αναπνευστικά προβλήματα και άλλες μορφές δηλητηρίασης. Η αποθήκευση αυτών των επικίνδυνων υλικών χωρίς την κατάλληλη προστασία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές περιβαλλοντικές καταστροφές και να δημιουργήσει επικίνδυνες συνθήκες για τις τοπικές κοινότητες.
Η αποτυχία ανακύκλωσης και το μέλλον των ανεμογεννητριών
Ένα άλλο σημαντικό θέμα που θίγει η μελέτη του Ινστιτούτου Ενεργειακών Ερευνών είναι η αποτυχία ανακύκλωσης των ανεμογεννητριών. Ενώ πολλές χώρες διαφημίζουν την ανακύκλωση των υλικών των ανεμογεννητριών ως μέρος της στρατηγικής τους για την προστασία του περιβάλλοντος, οι πρακτικές ανακύκλωσης είναι στην πραγματικότητα ανεπαρκείς. Τα πτερύγια των ανεμογεννητριών, για παράδειγμα, κατασκευάζονται από υλικά που είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανακυκλωθούν πλήρως, και σε πολλές περιπτώσεις καταλήγουν να θάβονται σε χωματερές ή να καίγονται, με αποτέλεσμα να απελευθερώνονται επικίνδυνες τοξικές ουσίες στον αέρα και το έδαφος.
Η ανακύκλωση των υλικών των ανεμογεννητριών απαιτεί την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και υποδομών που να μπορούν να χειριστούν τα σύνθετα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τους. Δυστυχώς, προς το παρόν, οι περισσότερες χώρες δεν έχουν επενδύσει αρκετά στην ανακύκλωση αυτών των υλικών, και πολλές ανεμογεννήτριες καταλήγουν να απορρίπτονται χωρίς να ανακτώνται πολύτιμα υλικά.
Η αντίφαση των «πράσινων» τεχνολογιών
Αυτό το «βρώμικο μυστικό» των ανεμογεννητριών θέτει υπό αμφισβήτηση την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως ο αέρας και ο ήλιος, είναι απόλυτα καθαρές και χωρίς αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον. Αν και οι ανεμογεννήτριες συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και στην αποτροπή της υπερθέρμανσης του πλανήτη, τα περιβαλλοντικά κόστη που συνδέονται με την παραγωγή τους και τη διαχείριση των αποβλήτων τους είναι σοβαρά και πρέπει να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν.
Ενώ η μετάβαση σε καθαρές πηγές ενέργειας είναι απολύτως αναγκαία για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, οι επικίνδυνες συνέπειες που ανακύπτουν από τη χρήση των ανεμογεννητριών αποδεικνύουν ότι πρέπει να υπάρξουν πιο υπεύθυνες και βιώσιμες λύσεις. Η ανάπτυξη τεχνολογιών ανακύκλωσης, η βελτίωση των περιβαλλοντικών πρακτικών κατά τη διάρκεια της παραγωγής και η αναζήτηση πιο βιώσιμων υλικών για την κατασκευή των ανεμογεννητριών θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητες για τις κυβερνήσεις και τη βιομηχανία ενέργειας, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η μετάβαση σε καθαρές πηγές ενέργειας δεν θα προκαλέσει περιβαλλοντικά προβλήματα μεγαλύτερα από τα οφέλη.
Συμπέρασμα
Η μελέτη του Ινστιτούτου Ενεργειακών Ερευνών ρίχνει φως σε μια πλευρά της «πράσινης» ενέργειας που συχνά παραβλέπεται ή υποβαθμίζεται. Οι τοξικές λίμνες και τα ραδιενεργά απόβλητα που συνδέονται με την παραγωγή και τη χρήση ανεμογεννητριών αποτελούν σοβαρές περιβαλλοντικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αν και απαραίτητες για τη βιώσιμη ανάπτυξη, δεν είναι χωρίς περιβαλλοντικό κόστος. Για να διασφαλίσουμε ότι η μετάβαση σε καθαρές πηγές ενέργειας δεν θα δημιουργήσει νέα περιβαλλοντικά προβλήματα, είναι κρίσιμο να αναπτυχθούν καλύτερες τεχνολογίες ανακύκλωσης και πιο βιώσιμες πρακτικές στην παραγωγή και χρήση αυτών των τεχνολογιών.
primenews.