Το μερίδιο της Ευρώπης στην παγκόσμια οικονομία συρρικνώνεται και οι φόβοι βαθαίνουν ότι η ήπειρος δεν μπορεί πλέον να συμβαδίσει με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα.
«Είμαστε πολύ μικροί», δήλωσε ο Enrico Letta, πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, ο οποίος παρέδωσε πρόσφατα μια έκθεση για το μέλλον της ενιαίας αγοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Δεν είμαστε πολύ φιλόδοξοι», δήλωσε στους Financial Times ο Nicolai Tangen, επικεφαλής του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Νορβηγίας, του μεγαλύτερου στον κόσμο. «Οι Αμερικανοί το προσπαθούν περισσότερο».
«Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πρέπει να ανακτήσουν την αυτοπεποίθησή τους», δήλωσε η Ένωση Εμπορικών Επιμελητηρίων της Ευρώπης.
Ο κατάλογος των αιτιών για αυτό που ονομάστηκε «κρίση ανταγωνιστικότητας» είναι μακρύς:
– Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πάρα πολλούς κανονισμούς και η ηγεσία της στις Βρυξέλλες διαθέτει πολύ μικρή εξουσία.
– Οι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι πολύ κατακερματισμένες. οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις είναι πολύ χαμηλές.
– Οι εταιρείες είναι πολύ μικρές για να ανταγωνιστούν σε παγκόσμια κλίμακα.
«Η οργάνωσή μας, η λήψη αποφάσεων και η χρηματοδότησή μας έχουν σχεδιαστεί για τον “κόσμο του χθες”, εκείνον πριν από την Covid, πριν από την Ουκρανία, πριν από την “πυρκαγιά” στη Μέση Ανατολή, πριν από την επιστροφή του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων», δήλωσε ο Mario Draghi, πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος διευθύνει μια μελέτη για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης.
Η φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία, οι φθηνές εξαγωγές από την Κίνα και η βασική εξάρτηση από τη στρατιωτική προστασία των Ηνωμένων Πολιτειών δεν μπορούν πλέον να θεωρούνται δεδομένα.
Ταυτόχρονα, το Πεκίνο και η Ουάσιγκτον διοχετεύουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για να επεκτείνουν τις δικές τους βιομηχανίες ημιαγωγών, εναλλακτικής ενέργειας και ηλεκτρικών αυτοκινήτων και για να ανατρέψουν το παγκόσμιο καθεστώς ελεύθερου εμπορίου.
Οι ιδιωτικές επενδύσεις στην Ευρώπη υστερούν επίσης.
Οι μεγάλες εταιρείες, για παράδειγμα, επένδυσαν 60 τοις εκατό λιγότερα το 2022 σε σχέση με τις αμερικανικές ομολόγους τους και αναπτύχθηκαν με τα δύο τρίτα του ρυθμού, σύμφωνα με έκθεση του McKinsey Global Institute. Όσον αφορά το κατά κεφαλήν εισόδημα, είναι κατά μέσο όρο 27 τοις εκατό χαμηλότερο από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και η αύξηση της παραγωγικότητας είναι πιο αργή από άλλες μεγάλες οικονομίες, ενώ οι τιμές της ενέργειας είναι πολύ υψηλότερες.
Η έκθεση του Draghi δεν θα δημοσιοποιηθεί παρά μόνο αφού οι ψηφοφόροι στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσέλθουν στις κάλπες αυτή την εβδομάδα για να εκλέξουν τους κοινοβουλευτικούς τους εκπροσώπους. Αλλά έχει ήδη δηλώσει ότι είναι απαραίτητη η «ριζική αλλαγή». Κατά την άποψή του, αυτό σημαίνει τεράστια αύξηση των κοινών δαπανών, αναθεώρηση της ταχείας χρηματοδότησης και κανονισμών της Ευρώπης και ενοποίηση μικρότερων εταιρειών.
Οι ενσωματωμένες προκλήσεις που συνεπάγεται η ενεργοποίηση περισσότερων από δώδεκα χωρών ως ενιαία ομάδα έχουν οξυνθεί ενόψει της ταχείας τεχνολογικής προόδου, των αυξανόμενων διεθνών συγκρούσεων και της αυξημένης χρήσης εθνικών πολιτικών για την καθοδήγηση των επιχειρήσεων. Φανταστείτε αν κάθε πολιτεία στην Αμερική είχε εθνική κυριαρχία και υπήρχε μόνο περιορισμένη ομοσπονδιακή εξουσία για τη συγκέντρωση χρημάτων για τη χρηματοδότηση πραγμάτων όπως ο στρατός.
Ωστόσο, η Ευρώπη έχει ήδη κάνει κάποια βήματα για να συμβαδίσει.
Πέρυσι, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε ένα Βιομηχανικό Σχέδιο Πράσινης Συμφωνίας για να επιταχύνει την ενεργειακή μετάβαση και αυτή την άνοιξη πρότεινε για πρώτη φορά μια βιομηχανική πολιτική άμυνας. Αλλά αυτές οι προσπάθειες έχουν υποβαθμιστεί από πόρους που χρησιμοποιούν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.
Το ευρωπαϊκό μπλοκ «είναι έτοιμο να μείνει πολύ πίσω σε σχέση με τους φιλόδοξους στόχους του για ενεργειακή μετάβαση για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ικανότητα καθαρής τεχνολογίας και επενδύσεις στην εγχώρια αλυσίδα εφοδιασμού», δήλωσε η ερευνητική εταιρεία Rystad Energy σε ανάλυση αυτή την εβδομάδα.
Κατά την άποψη του Draghi, οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αυξάνονται κατά μισό τρισεκατομμύριο ευρώ ετησίως (542 δισεκατομμύρια δολάρια) μόνο για την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση προκειμένου να συμβαδίσουν.
Τόσο η έκθεσή του όσο και του Letta έλαβαν εντολή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να βοηθήσουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής όταν συναντηθούν το φθινόπωρο για να καταρτίσουν το επόμενο πενταετές στρατηγικό σχέδιο του μπλοκ.
Εξακολουθεί να υπάρχει ένα σημαντικό τμήμα στην Ευρώπη —και αλλού— που προτιμά τις ανοιχτές αγορές και είναι καχύποπτο για τις κρατικές παρεμβάσεις. Αλλά πολλοί από τους κορυφαίους αξιωματούχους της Ευρώπης, πολιτικούς μανταρίνους και ηγέτες επιχειρήσεων μιλούν όλο και περισσότερο για την ανάγκη για πιο επιθετική συλλογική δράση.
Χωρίς τη συγκέντρωση της δημόσιας χρηματοδότησης και τη δημιουργία μιας ενιαίας κεφαλαιαγοράς, υποστηρίζουν, η Ευρώπη δεν θα είναι σε θέση να πραγματοποιήσει το είδος των επενδύσεων στην άμυνα, την ενέργεια, τους υπερυπολογιστές και άλλα που απαιτούνται για τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό. Και χωρίς την ενοποίηση μικρότερων εταιρειών, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις οικονομίες κλίμακας που είναι διαθέσιμες σε μαμούθ ξένες εταιρείες που είναι σε καλύτερη θέση να καταβροχθίσουν μερίδιο αγοράς και κέρδη.
Η Ευρώπη, για παράδειγμα, έχει τουλάχιστον 34 μεγάλα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, είπε ο Draghi, ενώ η Κίνα έχει τέσσερα και οι Ηνωμένες Πολιτείες τρία.
Ο Letta ανέφερε ότι βίωσε από πρώτο χέρι τις περίεργες ανταγωνιστικές ελλείψεις της Ευρώπης όταν πέρασε έξι μήνες επισκεπτόμενος 65 ευρωπαϊκές πόλεις για να ερευνήσει στοιχεία της έκθεσής του. Ήταν αδύνατο να ταξιδέψεις «με τρένο υψηλής ταχύτητας μεταξύ των ευρωπαϊκών πρωτευουσών», είπε. «Πρόκειται για μια βαθιά αντίφαση, εμβληματική των προβλημάτων της ενιαίας αγοράς».
Οι προτεινόμενες λύσεις, ωστόσο, μπορούν να έρθουν σε αντίθεση με το γενικότερο πολιτικό κλίμα. Πολλοί ηγέτες και ψηφοφόροι σε όλη την ήπειρο ανησυχούν βαθιά για τις θέσεις εργασίας, το βιοτικό επίπεδο και την αγοραστική δύναμη. Αλλά είναι επιφυλακτικοί στο να δώσουν στις Βρυξέλλες περισσότερο έλεγχο και οικονομική δύναμη. Και συχνά διστάζουν να δουν εθνικές μάρκες να συγχωνεύονται με ανταγωνιστές ή να εξαφανίζονται γνωστές επιχειρηματικές πρακτικές και διοικητικοί κανόνες.
Η δημιουργία μιας νέας γραφειοκρατίας είναι μια άλλη ανησυχία.
Οργισμένοι αγρότες στη Γαλλία και το Βέλγιο έκλεισαν δρόμους και πέταξαν φορτηγά κοπριά φέτος για να διαμαρτυρηθούν για τον πολλαπλασιασμό των περιβαλλοντικών κανοσμιών της ΕΕ που διέπουν τη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, για τα χρονοδιαγράμματα φύτευσης, ζωνών και πολλά άλλα.
Το να κατηγορούν τις Βρυξέλλες είναι επίσης μια βολική τακτική για τα ακροδεξιά πολιτικά κόμματα που θέλουν να εκμεταλλευτούν τις οικονομικές ανησυχίες. Το αντιμεταναστευτικό κόμμα Εθνική Συσπείρωση στη Γαλλία αποκάλεσε την Ευρωπαϊκή Ένωση «εχθρό του λαού».
Αυτή τη στιγμή, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα δεξιά κόμματα αναμένεται να κερδίσουν περισσότερες έδρες στο Ευρωκοινοβούλιο, αφήνοντας το νομοθετικό σώμα ακόμη πιο διχοτομημένο.
Σε εθνικό επίπεδο, οι κυβερνητικοί ηγέτες μπορούν να προστατεύουν τα προνόμιά τους. Την τελευταία δεκαετία, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπάθησε να δημιουργήσει μια ενιαία κεφαλαιαγορά για να διευκολύνει τις διασυνοριακές επενδύσεις. Ωστόσο, πολλά μικρότερα έθνη, συμπεριλαμβανομένης της Ιρλανδίας, της Ρουμανίας και της Σουηδίας, αντιτάχθηκαν στην εκχώρηση εξουσίας στις Βρυξέλλες ή στην αλλαγή της νομοθεσίας τους, ανησυχώντας ότι θα θέσουν σε μειονεκτική θέση τις εθνικές τους χρηματοοικονομικές βιομηχανίες.
Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών ανησυχούν επίσης για τη συγκέντρωση εξουσίας.
Τον περασμένο μήνα, 13 όμιλοι στην Ευρώπη έγραψαν ανοιχτή επιστολή προειδοποιώντας ότι η μεγαλύτερη ενοποίηση της αγοράς θα έβλαπτε τους καταναλωτές, τους εργαζόμενους και τις μικρές επιχειρήσεις και θα έδινε στους εταιρικούς γίγαντες υπερβολική επιρροή, προκαλώντας άνοδο των τιμών. Και ανησυχούν ότι άλλες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προτεραιότητες θα παραμεριστούν.
Για περισσότερο από μια δεκαετία, η Ευρώπη υστερεί σε πολλά μέτρα ανταγωνιστικότητας, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων κεφαλαίου, της έρευνας και ανάπτυξης και της αύξησης της παραγωγικότητας. Αλλά είναι παγκόσμιος ηγέτης στη μείωση των εκπομπών, στον περιορισμό της εισοδηματικής ανισότητας και στην επέκταση της κοινωνικής κινητικότητας, σύμφωνα με την McKinsey.
Και ορισμένες από τις οικονομικές ανισότητες σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι αποτέλεσμα επιλογής. Το μισό χάσμα στο κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών είναι αποτέλεσμα της επιλογής των Ευρωπαίων να εργάζονται λιγότερες ώρες, κατά μέσο όρο, κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Τέτοιες επιλογές μπορεί να είναι μια πολυτέλεια που δεν έχουν πλέον οι Ευρωπαίοι αν θέλουν να διατηρήσουν το βιοτικό τους επίπεδο, προειδοποιούν άλλοι. Οι πολιτικές που διέπουν την ενέργεια, τις αγορές και τον τραπεζικό τομέα είναι πολύ διαφορετικές, δήλωσε η Simone Tagliapietra, ανώτερη συνεργάτρια του Bruegel, ενός ερευνητικού οργανισμού στις Βρυξέλλες. «Εάν συνεχίσουμε να έχουμε 27 αγορές που δεν είναι καλά ενοποιημένες», είπε, «δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε τους Κινέζους ή τους Αμερικανούς».
Patricia Cohen – New York Times
The post Η Ευρώπη έχει πέσει πολύ πίσω από τις ΗΠΑ και την Κίνα – Μπορεί να καλύψει τη διαφορά; first appeared on Prime News.