Μέσα στις σιαγόνες του θανάτου
Σοκ και βαθειά θλίψη προκάλεσε στην παγκόσμια κοινή γνώμη η είδηση της φρικτής απώλειας του 13χρονου Μοχάμεντ Σιαχπούτρα Αλμάντα, στην Ινδονησία. Το αγόρι, γεμάτο αθωότητα και ζωντάνια, βούτηξε σε ποτάμι για να πιάσει μια μπάλα. Δεν γνώριζε πως εκεί, ανάμεσα στις ρίζες των δέντρων και στα θολά νερά, παραμόνευε ένας κροκόδειλος τέσσερα μέτρα. Ο χρόνος πάγωσε. Ο θάνατος ήρθε σιωπηλά, χωρίς προειδοποίηση, χωρίς λύτρωση.
Το παιδί ζήτησε από έναν φίλο του να του ρίξει την μπάλα στο ποτάμι. Μόλις εκείνος υπάκουσε, ο Μοχάμεντ βούτηξε. Ποτέ δεν ξαναβγήκε. Μάρτυρες μίλησαν για μια σκηνή που θα τους στοιχειώνει για πάντα: το σώμα του μικρού μαθητή στα σαγόνια του αρπακτικού. Οι κραυγές των παρισταμένων ηχούσαν σπαρακτικά στα πλάνα που κατέγραψαν το γεγονός. Στις 21:05, ώρα Ινδονησίας, τα σωστικά συνεργεία ανέσυραν τη σορό του. Πίσω τους, άφησαν μια κοινότητα διαλυμένη και έναν πλανήτη που κοιτά αποσβολωμένος τον αφόρητο πόνο μιας μάνας.
Αυτό δεν ήταν ένα “ατύχημα”. Ήταν το αποτέλεσμα ενός ακήρυχτου πολέμου: της επιμονής του ανθρώπου να επεκτείνεται αλόγιστα και της άγριας φύσης που αντιδρά. Η Ινδονησία, μια χώρα με δεκατέσσερα είδη κροκοδείλων, βλέπει τη σύγκρουση ανθρώπου – φύσης να λαμβάνει πλέον μορφή τραγωδίας. Οι όχθες των ποταμών έχουν μετατραπεί σε πεδία μάχης. Όχι από επιλογή, αλλά από ανάγκη. Για τα ζώα που βλέπουν τους βιοτόπους τους να εξαφανίζονται και για τους ανθρώπους που πληρώνουν το τίμημα μιας “ανάπτυξης” χωρίς σχεδιασμό.
Οικολογικό ρολόι στο κόκκινο
Δεν πέρασαν παρά λίγοι μήνες από την προηγούμενη τραγωδία. Στις 27 Μαρτίου, στο Κεντρικό Σουλαουέζι, ένας 51χρονος, γνωστός στην τοπική κοινωνία ως Sadarwinata, έγινε το επόμενο θύμα. Κωπηλατούσε αμέριμνος κοντά στην παραλία Talise όταν ο θάνατος τον πλησίασε αθόρυβα, με τη μορφή ενός ακόμα κροκόδειλου. Μάρτυρες προσπάθησαν να τον προειδοποιήσουν. Ήταν ήδη αργά. Το αρπακτικό τον άρπαξε και τον χτύπησε, σπέρνοντας τον τρόμο.
Το θηριώδες ζώο δεν εγκατέλειψε καν τη σορό. Χρειάστηκε η επέμβαση των Αρχών, η χρήση θερμικών drone και, τελικά, ένας πυροβολισμός για να απελευθερωθεί το σώμα. Ο επικεφαλής αστυνομικός Ντένι Άμπρααμς το επιβεβαίωσε. Το ανθρώπινο κόστος μεγαλώνει. Η φύση δεν εκδικείται, αλλά υπενθυμίζει. Οριοθετεί.
Οικολογικές οργανώσεις προειδοποιούν εδώ και χρόνια: οι εντατικές δραστηριότητες –εξόρυξη, υπεραλίευση, καταστροφή βιοτόπων– έχουν φέρει τα άγρια ζώα στα όρια. Πιο κοντά στον άνθρωπο, πιο κοντά στα παιδιά μας. Οι κροκόδειλοι δεν επιτίθενται από κακία, αλλά από ένστικτο. Και όταν αυτό το ένστικτο συναντά την αμέλεια, το τίμημα είναι αίμα.
Η ώρα για ενέργειες πρόληψης έχει έρθει – ή μάλλον έχει καθυστερήσει. Η Ινδονησία χρειάζεται άμεσα διαχείριση των επικίνδυνων ζωνών. Προειδοποιητικές πινακίδες, απαγορευτικές ζώνες, εκπαίδευση του πληθυσμού. Δεν μπορεί κάθε νέα απώλεια να συνοδεύεται απλώς από λέξεις. Πρέπει να συνοδεύεται από πολιτική βούληση και θεσμική δράση.