Για το βιβλίο «Υπερασπιστές της Δημοκρατίας» με αφορμή την παρουσίασή του την Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2025 στον Ιανό μίλησε ο Σταύρος Καλεντερίδης στην τηλεόραση της Ναυτεμπορικής.
Το βιβλίο (το οποίο μπορείτε να βρείτε στο ηλεκτρονικό κατάστημα των Εκδόσεων Ινφογνώμων πατώντας εδώ) όπως τόνισε ο διεθνολόγος θέτει το ζήτημα της δημοκρατίας από την αρχαιότητα έως σήμερα. Στην τηλεοπτική παρέμβαση ο Καλεντερίδης ξεκίνησε από την ετυμηγορία των μεγάλων πολιτικών κέντρων —από την Αθήνα και το Καπιτώλιο μέχρι το Ιράν και την Κίνα— και κατέδειξε ότι το όνομα «δημοκρατία» χρησιμοποιείται παγκοσμίως χωρίς ενιαίο περιεχόμενο. Είπε ξεκάθαρα ότι δεν αρκεί η ρητορική. Χρειάζεται ιστορική γνώση και θεσμική συγκρότηση.
Το βιβλίο, εξήγησε, ανοίγει τις βασικές ερωτήσεις: τι σημαίνει πραγματικά δημοκρατία, ποιες δυνάμεις συνέθεσαν το πολίτευμα στην αρχαία Αθήνα και ποιοι ήταν οι ιδρυτές του. Υπογράμμισε ότι η δημοκρατία δεν γεννήθηκε μονοπωλιακά στην Αθήνα· άνθισε σε δεκάδες πόλεις-κράτη που παρήγαγαν ισχύ, ανάπτυξη και πολιτισμό.
Ο συγγραφέας επέμεινε στην ιδιάζουσα σύνδεση της θαλασσοκρατίας με την πολιτική βιωσιμότητα της Αθήνας. Η θάλασσα, είπε, ήταν κινητήριος μοχλός της δημοκρατικής ώθησης και της επιρροής που επέτρεψε στην ελληνική πολιτική ιδεολογία να διαχυθεί έως τον Αλέξανδρο.
Σε κρίσιμο σημείο της συζήτησης συσχέτισε την αρχαία δημοκρατία με την ρωμαϊκή «res publica», υποστηρίζοντας ότι η σύγχρονη έννοια της δημοκρατίας μοιάζει περισσότερο με εκδοχή της αρχαίας ολιγαρχικής ρωμαϊκής διοίκησης παρά με την άμεση, συμμετοχική αθηναϊκή πρακτική. Το συμπέρασμα ήταν σαφές: η επιστροφή σε ουσιαστικές δημοκρατικές δομές απαιτεί επανεξέταση των θεσμών.
Ο Καλεντερίδης διερεύνησε τις σύγχρονες εφαρμογές της δημοκρατίας και έθεσε το ερώτημα για το μέλλον της. Υποστήριξε ότι μόνο μέσω γνώσης του παρελθόντος και μέσω θεσμικής πειθαρχίας μπορεί να υπάρξει ουσιαστική αναγέννηση του πολιτεύματος.
Τόνισε επίσης την ανάγκη για εθνικό όραμα και πολιτική παιδεία. Η υπεράσπιση της δημοκρατίας, είπε, δεν είναι ιδεοληψία. Είναι πρακτική αναγκαιότητα για την επιβίωση του πολιτικού σώματος και την κοινωνική συνοχή.
Το βιβλίο «Υπερασπιστές της Δημοκρατίας» τοποθετείται στην παράδοση των μελετών που συνδέουν την ιστορία με την πολιτική θεωρία. Ο συγγραφέας προτείνει επανεκκίνηση των δημοκρατικών αρχών μέσα από αναφορά στις ρίζες και όχι από ρητορικές διεκδικήσεις.
Σύντομο βιογραφικό: Ο Σταύρος Καλεντερίδης είναι διεθνολόγος, επικοινωνιολόγος και διδάκτωρ ιστορίας. Σπούδασε στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ. Είναι ιδρυτικό μέλος κοινωφελών οργανισμών που προωθούν την πολιτική και την ιστορία. Ζει και διδάσκει στην Αθήνα. Μεταξύ άλλων έχει γράψει τα «Δημοκρατία, το πολίτευμα που περιμέναμε» και «Gods of Democracy».