Γάζα: Μετά τη φονική επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ, το Τελ Αβίβ είχε κάθε δικαίωμα να απαντήσει για την υπεράσπιση της εθνικής του ασφάλειας. Ωστόσο, η κλιμάκωση που ακολούθησε εξελίχθηκε σε μια ανελέητη στρατιωτική επιχείρηση, η οποία πλέον χαρακτηρίζεται από διεθνή μέσα ενημέρωσης, οργανισμούς και κυβερνήσεις ως τερατωδώς δυσανάλογη, με ενδείξεις συστηματικής παραβίασης του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου.
Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου βρίσκεται στο επίκεντρο σφοδρών επικρίσεων για τον ρόλο του στην ανθρωπιστική τραγωδία που εκτυλίσσεται στη Λωρίδα της Γάζας. Η απάντηση του Ισραήλ στην τρομοκρατική επίθεση εξελίχθηκε — σύμφωνα με αναφορές του ΟΗΕ και ανθρωπιστικών οργανώσεων — σε επιχείρηση με χαρακτηριστικά μαζικών εκκαθαρίσεων, με αποτέλεσμα χιλιάδες θύματα μεταξύ αμάχων, καταστροφή βασικών υποδομών και διακοπή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Την ώρα που το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο κινείται προς έκδοση ενταλμάτων σύλληψης για ηγέτες τόσο της Χαμάς όσο και του Ισραήλ, οι Ηνωμένες Πολιτείες, παραδοσιακά σύμμαχος του Ισραήλ, προχώρησαν σε μια πρωτοφανή απόφαση: να επιβάλουν κυρώσεις κατά του ίδιου του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, υπονομεύοντας τον ρόλο του στη διεθνή δικαιοσύνη. Η στάση αυτή έδωσε πολιτικό «καταφύγιο» στον Νετανιάχου, επιτρέποντάς του να συνεχίσει απρόσκοπτα τις επιχειρήσεις του στη Γάζα.
Για καιρό, η ισραηλινή κυβέρνηση αντέδρασε στις επικρίσεις κατηγορώντας κάθε επικριτή της για «αντισημιτισμό», ενώ χαρακτήριζε τον ισραηλινό στρατό ως «τον πιο ηθικό του κόσμου». Ωστόσο, η πραγματικότητα στο πεδίο πολέμου διαψεύδει αυτούς τους ισχυρισμούς. Οι εικόνες από τη Γάζα καταγράφουν μια ζώνη απόλυτης καταστροφής και απώλειας ανθρώπινων ζωών, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για χιλιάδες νεκρούς αμάχους και ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές.
Η διεθνής κοινότητα άργησε να αντιδράσει, αλλά πλέον πληθαίνουν οι φωνές που καταδικάζουν ρητά την ισραηλινή πολιτική. Η Βρετανία, η Γαλλία και ο Καναδάς εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση ζητώντας τον τερματισμό των επιχειρήσεων και την απρόσκοπτη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Το Ηνωμένο Βασίλειο μάλιστα πάγωσε τις συνομιλίες για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με το Ισραήλ και εξετάζει κυρώσεις σε υπουργούς της κυβέρνησης Νετανιάχου.
Ο ΟΗΕ προειδοποίησε ότι 14.000 βρέφη κινδυνεύουν με θάνατο μέσα σε 48 ώρες αν δεν φτάσει άμεσα βοήθεια, ενώ ανέφερε ρητά ότι «καμία ουσιαστική διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας δεν είναι δυνατή λόγω των περιορισμών που επιβάλλουν οι ισραηλινές αρχές».
Η Γαλλία προχώρησε ακόμα παραπέρα: ο υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρό δήλωσε ότι η χώρα του είναι έτοιμη να αναγνωρίσει επίσημα το παλαιστινιακό κράτος — μια κίνηση με ισχυρή συμβολική και πολιτική βαρύτητα.
Αλλαγή στάσης και από τις ΗΠΑ – Φθορά στις σχέσεις με τον Νετανιάχου
Ακόμα και ο Ντόναλντ Τραμπ, μέχρι πρότινος θεωρούμενος ως στενός πολιτικός σύμμαχος του Νετανιάχου, δείχνει σημάδια αποστασιοποίησης. Παρότι αρχικά ενίσχυσε το Ισραήλ με οπλισμό και στήριξη, προωθώντας ακόμα και τη ριζοσπαστική ιδέα της «μετατροπής της Γάζας σε τουριστική Ριβιέρα» με εκτοπισμό Παλαιστινίων, πλέον ζητά να «μπει ένα τέλος σε αυτόν τον βάναυσο πόλεμο».
Στρατηγικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο Νετανιάχου έχει αρχίσει να πλήττει τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή, προκαλώντας τριγμούς στη μέχρι πρότινος στενή συμμαχία.
Η πολιτική του Νετανιάχου προκαλεί πλέον αντιδράσεις ακόμα και στο εσωτερικό της χώρας του. Το κεντροαριστερό κόμμα «Δημοκρατικοί» τον κατηγορεί ανοιχτά για εγκλήματα κατά αμάχων, ενώ η εφημερίδα Haaretz τον παρουσιάζει ως ηγέτη που «χρησιμοποιεί την ανθρωπιστική βοήθεια ως εργαλείο εξόντωσης». Κόμματα της αντιπολίτευσης τον κατηγορούν ότι επιδιώκει την παράταση του πολέμου ως μέσο πολιτικής επιβίωσης, ενώ οι διασυνδέσεις του με οικονομικά και επικοινωνιακά συμφέροντα εγείρουν ερωτήματα για την ακεραιότητα της εξουσίας του.
Γράφει ο Ισραηλινός δημοσιογράφος και συγγραφέας Γκίντεον Λέβι στην εφημερίδα «Haaretz»: «Βρισκόμαστε σε μια γενοκτονική πραγματικότητα. Χύθηκε το αίμα δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων. Αυτή είναι η στιγμή για όλους τους Ισραηλινούς να αναρωτηθούν αν είναι έτοιμοι να ζήσουν σε μια χώρα που ζει στο αίμα. Μην πείτε ότι δεν υπάρχει επιλογή -φυσικά και υπάρχει-, αλλά πρέπει πρώτα να αναρωτηθούμε αν είμαστε έτοιμοι να ζήσουμε έτσι. Είμαστε οι Ισραηλινοί έτοιμοι να ζήσουμε στη μοναδική χώρα στον κόσμο που η ύπαρξή της βασίζεται στο αίμα;».
Στη σκιά όλων αυτών, η στάση της ελληνικής κυβέρνησης χαρακτηρίζεται από απόλυτη αφωνία. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει προβεί μέχρι στιγμής σε δημόσια τοποθέτηση για τις εξελίξεις, ούτε έχει στηρίξει τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για την καταδίκη των ισραηλινών ενεργειών. Αντιθέτως, σε αρκετές περιπτώσεις φέρεται να απέφυγε ακόμα και να υπερψηφίσει ή να προσυπογράψει σχετικές δηλώσεις της Ε.Ε. στον ΟΗΕ.
Η στάση αυτή, κατά πολλούς, εκθέτει την Ελλάδα διεθνώς και έρχεται σε αντίθεση με τις πανανθρώπινες αξίες, τις ιστορικές εμπειρίες του ελληνικού λαού και τη διεθνή της εικόνα ως υπέρμαχου της ειρήνης και του ανθρωπισμού.
Δύο εκατομμύρια άνθρωποι λιμοκτονούν στη Γάζα -σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας- και όλα τα μάτια είναι στραμμένα στο σημείο όπου υποτίθεται θα έπρεπε να βρίσκονται τα φορτηγά που μεταφέρουν τρόφιμα. Ωστόσο, αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη, παρά τη διεθνή κατακραυγή εν μέσω ανησυχιών για την ανθρωπιστική κατάσταση στον παλαιστινιακό θύλακα.
Η κατάσταση στη Γάζα γίνεται όλο και πιο δύσκολη κάθε μέρα, σύμφωνα με μαρτυρίες που επικαλείται το BBC. Όσα φορτηγά κι αν φτάσουν εκεί άμεσα, δεν πρόκειται να κάνουν τεράστια διαφορά, καθώς η περιοχή είναι αποκλεισμένη σχεδόν τρεις μήνες από κάθε ανθρωπιστική βοήθεια.
Δεν υπάρχει τίποτα φαγώσιμο στην αγορά. Τα ράφια και οι πάγκοι άδειασαν από φρούτα, λαχανικά και κρέας, ενώ δεν υπάρχουν καύσιμα για να λειτουργήσουν οι γεννήτριες στο νοσοκομείο. Ούτε φάρμακα υπάρχουν. Το νερό στη Γάζα είναι μολυσμένο και δεν πίνεται. Και τα παιδιά κλαίνε από την πείνα.