Η κυβέρνηση συνεχίζει να αντιμετωπίζει με έντονη παθητικότητα και έλλειψη στρατηγικής την αυξανόμενη απειλή που προκύπτει από τις συζητήσεις Τουρκίας και Συρίας για τη δυνατότητα υπογραφής ενός «τουρκοσυριακού μνημονίου» για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), το οποίο ενδέχεται να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου. Πρόκειται για μία συμφωνία με χαρακτηριστικά αντίστοιχα του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου του 2019, η οποία εάν υλοποιηθεί, θα περιορίσει δραματικά την ΑΟΖ της Κύπρου, με σοβαρές επιπτώσεις για τα ελληνικά και κυπριακά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η κυβερνητική αντίδραση μέχρι στιγμής είναι απογοητευτική, καθώς φαίνεται να περιορίζεται σε δηλώσεις γενικού περιεχομένου και παρακολούθηση των εξελίξεων, χωρίς να αναλαμβάνονται ενεργητικές διπλωματικές πρωτοβουλίες για την αποτροπή της συμφωνίας αυτής. Το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας, παρά τις ανησυχίες που εκφράζονται, απέφυγε να κάνει κάποια επίσημη δήλωση. Αντ’ αυτού, διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι η Αθήνα θεωρεί το θέμα «ευρωπαϊκό ζήτημα», επικαλούμενη τη δήλωση που είχε γίνει από την Ελλάδα, την Κύπρο και την Αυστρία για τα ευρωπαϊκά σύνορα, χωρίς όμως να προχωρήσουν σε συγκεκριμένα βήματα για την αποτροπή μιας τέτοιας συμφωνίας.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το ελληνικό ΥΠΕΞ υποστήριξε ότι η κατάσταση στη Συρία είναι «μεταβατική» και ότι δεν υπάρχει νομιμοποίηση για τη Συρία να συνάψει συμφωνία ΑΟΖ με την Τουρκία. Όμως, αυτή η αιτιολόγηση προκαλεί εύλογες απορίες: Εάν η Συρία δεν έχει τη νομιμοποίηση λόγω της «μεταβατικής» κυβέρνησης, τότε μήπως σε περίπτωση σταθεροποίησης του καθεστώτος θα ήταν επιτρεπτό να υπογραφεί μια τέτοια συμφωνία; Η έλλειψη σαφήνειας και αποφασιστικότητας της ελληνικής πλευράς ενισχύει την εικόνα μιας κυβέρνησης που δεν έχει προετοιμαστεί για τις συνέπειες της αυξανόμενης τουρκικής επιρροής στη Συρία.
Την ίδια στιγμή, η κυπριακή κυβέρνηση αντέδρασε έντονα και κατηγορηματικά κατά των τουρκικών σχεδίων, χαρακτηρίζοντας την πιθανή συμφωνία Τουρκίας-Συρίας ως παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και αναγνωρίζοντας τον κίνδυνο που εγκυμονεί για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου στην περιοχή. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης τόνισε ότι η Κύπρος, σε συντονισμό με την Ελλάδα, έχει ήδη ενημερώσει τους Ευρωπαίους εταίρους και έχει καταστήσει σαφές ότι το τουρκικό σχέδιο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Ο Πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης, και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως αναφέρθηκε, είχαν ήδη ενημερώσει τους ηγέτες της Ε.Ε. για τις επικείμενες τουρκικές κινήσεις και είχαν λάβει υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί να δείχνει απροετοίμαστη μπροστά στην κλιμάκωση της τουρκικής στρατηγικής στη Συρία. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ερωτηθείς για την αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στη Συρία, δήλωσε ότι είναι «πολύ νωρίς» για να βγουν συμπεράσματα σχετικά με τον ρόλο της Τουρκίας στη Δαμασκό, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση είναι ακόμα σε στάδιο παρακολούθησης και εκτίμησης της κατάστασης. Εντούτοις, αυτή η στάση αναδεικνύει την αμηχανία και την έλλειψη στρατηγικής στη διαχείριση ενός ζητήματος που αφορά όχι μόνο τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και την ευρύτερη σταθερότητα στην περιοχή.
Η κυβέρνηση φαίνεται να έχει απολέσει την πρωτοβουλία και να αναμένει την αντίδραση της Ε.Ε., χωρίς να αναλαμβάνει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την αποτροπή της τουρκικής επέκτασης στην περιοχή, η οποία θα μπορούσε να απειλήσει τα συμφέροντα της Ελλάδας και της Κύπρου. Παρά τις κατά καιρούς «ενημερώσεις» στους Ευρωπαίους ηγέτες, η έλλειψη ισχυρής διπλωματικής δράσης και στρατηγικής αφήνει περιθώρια για περαιτέρω κλιμάκωση της τουρκικής επιρροής και της αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η αβεβαιότητα αυτή φέρνει στην επιφάνεια τη διαρκή ανάγκη για μια πιο ενεργητική και αποφασιστική στάση από την ελληνική κυβέρνηση, η οποία, μέχρι στιγμής, φαίνεται να μην έχει καταφέρει να αποκρυπτογραφήσει πλήρως τις τουρκικές κινήσεις στη Συρία και τις συνέπειές τους για την περιοχή.
Ο Τραμπ μεταξύ Τουρκίας και Κούρδων
Οι Κούρδοι πρέπει να αποκτήσουν πατρίδα, όπως και οι Παλαιστίνιοι και προς αυτή την κατεύθυνση οφείλει να προσανατολιστεί η πολιτική τόσο των Ευρωπαίων, όσο και των Αμερικανών για να είμαστε δίκαιοι με αυτούς τους δυστυχισμένους λαούς που έχουν υποφέρει και υποφέρουν καθημερινά τόσα δεινά. Για τους Παλαιστίνιους η διεθνής κοινότητα και η ελληνική κυβέρνηση έχει μιλήσει θετικά, για τους Κούρδους όμως δεν έχει δημιουργηθεί το ίδιο κλίμα, λες και τους γέννησε ένας άλλος θεός. Ας το ακούσει αυτό και η ελληνική κυβέρνηση!
Ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ που θα αναλάβει σε είκοσι περίπου ημέρες έχει μιλήσει με κολακευτικά σχόλια για τον Ερντογάν, έχουν φιλικές σχέσεις, έχουν αναπτύξει ένα δίκτυο άμεσης επικοινωνίας, και τους ενώνουν κατ’ εμέ πολλά κοινά χαρακτηριστικά πολιτικής ορμής και λογικής. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι συμφωνούν σε όλες τις πολιτικές και ότι δεν υπάρχει ο δρόμος της σύγκρουσης μεταξύ τους, όταν τα συμφέροντα είναι αντιδιαμετρικά αντίθετα, γεγονός που το έχουμε δει στο παρελθόν.
Το μέλλον των Κούρδων και η πιθανή δημιουργία κρατικής κουρδικής οντότητας, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την στάση που θα κρατήσει ο Τραμπ σε συνάρτηση με τα τουρκικά αλλά και τα ισραηλινά γεωστρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα. Συνεπώς ας περιμένουμε να δούμε τις εξελίξεις, δηλαδή ποια θα είναι η πολιτική του νέου Αμερικανού Προέδρου στο συριακό, γιατί από τον Τραμπ πολλά νέα δεδομένα που θα ταράξουν τα νερά ενδεχομένως θα δούμε με τον ερχομό του νέου έτους.