Οι τελευταίες εξελίξεις στο γεωπολιτικό τρίγωνο Ηνωμένων Πολιτειών – Ιράν – Ισραήλ, και ιδιαίτερα η αιφνιδιαστική απόφαση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να διατάξει στρατιωτικό πλήγμα κατά ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, δεν αφήνουν ανεπηρέαστο το ουκρανικό μέτωπο.
Αντιθέτως, τα γεγονότα αυτά ενδέχεται να έχουν αρνητικές συνέπειες για την Ουκρανία, τόσο ως προς την προοπτική της αμερικανικής στήριξης, όσο και ως προς τον αντίκτυπο που προκαλούν στη ρωσική στρατηγική.
Από τη μία πλευρά, η αμερικανική επίθεση στο Ιράν κατέδειξε την αποφασιστικότητα και τη στρατιωτική ισχύ της Ουάσιγκτον, ενισχύοντας το διεθνές προφίλ των ΗΠΑ ως κυρίαρχου δρώντος. Ωστόσο, η ίδια αυτή ενέργεια αποκάλυψε και τα εσωτερικά πολιτικά όρια του Αμερικανού Προέδρου, καθώς ήρθε αντιμέτωπος με σημαντική δυσαρέσκεια από την πολιτική του βάση, ακόμη και για μια επέμβαση που, για την πλειονότητα των Αμερικανών, δεν θεωρείται ταμπού.
Η επίθεση στο Ιράν αποσκοπούσε στην αποτροπή ενός φανατικού καθεστώτος από την απόκτηση πυρηνικών όπλων, γεγονός που γενικά βρίσκει απήχηση στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Παρόλα αυτά, η αμφισβήτηση από την κομματική βάση του Τραμπ υποδηλώνει ότι, σε περίπτωση που προχωρούσε σε στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας – ενός ζητήματος που είναι εξαιρετικά πιο διχαστικό για την αμερικανική κοινή γνώμη – οι αντιδράσεις στο εσωτερικό θα ήταν ακόμη πιο έντονες και δύσκολα διαχειρίσιμες.
Η συγκεκριμένη συγκυρία, επομένως, προσθέτει ένα ακόμη αντικίνητρο στον ήδη υπάρχοντα δισταγμό του Τραμπ να εμπλακεί ενεργά στον πόλεμο της Ουκρανίας, στον οποίο δεν αναγνωρίζει κρίσιμη γεωπολιτική σημασία για τα αμερικανικά συμφέροντα. Ο Αμερικανός πρόεδρος καλείται πλέον να σταθμίσει όχι μόνο το στρατηγικό κόστος μιας τέτοιας εμπλοκής, αλλά και το πολιτικό τίμημα στο εσωτερικό του. Αυτή η εξέλιξη δυσχεραίνει περαιτέρω τη θέση της Ουκρανίας, καθώς μειώνει τις πιθανότητες ουσιαστικής αμερικανικής στήριξης στο άμεσο μέλλον.
Την ίδια στιγμή, οι επιπτώσεις της κρίσης στο Ιράν έχουν αντανακλαστικό αποτέλεσμα και στη ρωσική πλευρά. Η αποδυνάμωση του Ιράν, ενός στρατηγικού εταίρου της Ρωσίας, καθώς και η απουσία οποιασδήποτε ρωσικής αντίδρασης στην αμερικανική επέμβαση, καταγράφονται ως ήττα για τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Σε συνέχεια της απώλειας της Συρίας ως αποτελεσματικού συμμάχου και με δεδομένη τη γεωπολιτική απομόνωση της Ρωσίας, αυτή η νέα διεθνής ταπείνωση καθιστά ακόμη πιο ασφυκτικό το πλαίσιο εντός του οποίου ο Ρώσος πρόεδρος καλείται να διαχειριστεί τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Σε αντίθεση με τις δυτικές δημοκρατίες, όπου η συσσώρευση ηττών μπορεί να οδηγήσει σε πολιτικές αναδιπλώσεις και συμβιβασμούς, το ρωσικό καθεστώς βασίζεται στην καλλιέργεια εικόνας νίκης και επιτυχίας.
Ο Πούτιν, έχοντας εμπλακεί σε έναν πόλεμο που θεωρούσε ότι θα κερδίσει εντός ημερών, βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με μια μακροχρόνια σύγκρουση, χωρίς εμφανή έξοδο, με τεράστιες στρατιωτικές και οικονομικές απώλειες και με έντονη φθορά στο εσωτερικό του συστήματος εξουσίας του. Υπό αυτές τις συνθήκες, η ανάγκη του για μια οποιαδήποτε μορφή «νίκης» στην Ουκρανία ενισχύεται, καθιστώντας τον ακόμη λιγότερο διατεθειμένο για παραχωρήσεις ή υποχωρήσεις.
Ο τρίτος άξονας αυτής της αρνητικής για την Ουκρανία συγκυρίας αφορά την Ευρώπη. Η ευρωπαϊκή αδυναμία να ανταποκριθεί ουσιαστικά στην κρίση με το Ιράν και να συμμετάσχει ενεργά στον καθορισμό των διεθνών εξελίξεων ανέδειξε για ακόμη μία φορά την περιορισμένη της ισχύ.
Τη στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ προχωρούσαν σε αποφασιστικές ενέργειες κατά ενός καθεστώτος που απειλεί τη σταθερότητα της περιοχής και δυνητικά την ασφάλεια της Δύσης, η Ευρώπη επέλεγε για άλλη μια φορά τη γραμμή των άγονων διαπραγματεύσεων και της πολιτικής αναποφασιστικότητας.
Αυτό το έλλειμμα ισχύος και πολιτικής ενότητας αποτυπώθηκε και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, η οποία περιορίστηκε σε μια συμβολική εκδήλωση αποδοχής των ηγετικών πρωτοβουλιών του Τραμπ, τόσο για το Ιράν όσο και για τις αμυντικές δαπάνες των Ευρωπαίων. Η εικόνα μιας Ευρώπης που αναγνωρίζει την εξάρτησή της από τις ΗΠΑ σε ζητήματα διεθνούς ασφάλειας αποδυναμώνει περαιτέρω τη δυνατότητά της να στηρίξει αποτελεσματικά την Ουκρανία.
Στο παρόν στάδιο, λοιπόν, και παρά το γεγονός ότι τίποτε δεν μπορεί να αποκλειστεί με απόλυτη βεβαιότητα σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ – ενός ηγέτη που χαρακτηρίζεται από απρόβλεπτες αποφάσεις – το τοπίο για την Ουκρανία μετά το Ιράν διαμορφώνεται με ακόμη πιο δυσοίωνους όρους.
Οι ΗΠΑ εμφανίζονται πιο διστακτικές, η Ρωσία πιο πεισματικά αδιάλλακτη και η Ευρώπη ακόμα πιο ανίσχυρη. Οι συσχετισμοί δεν μεταβλήθηκαν υπέρ του Κιέβου – αντιθέτως, καθίστανται πλέον ακόμη πιο δυσμενείς.