Ανεμογεννήτριες: Στην καρδιά του Έβρου, σε περιοχές που μόλις πριν από λίγους μήνες είχαν πληγεί από καταστροφικές πυρκαγιές, έχει ξεσπάσει έντονη αντιπαράθεση σχετικά με την αδειοδότηση και εγκατάσταση τεσσάρων νέων αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Οι σταθμοί αυτοί αφορούν το έργο της εταιρείας που προτείνει την τοποθέτησή τους εντός ή πλησίον καμένων δασικών εκτάσεων, γεγονός που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις τόσο από περιβαλλοντικές οργανώσεις όσο και από τοπικές κοινωνίες.
Η ανακοίνωση των περιβαλλοντικών οργανώσεων
Μια κοινή ανακοίνωση από τρεις από τις πιο έγκριτες οργανώσεις προστασίας της φύσης στην Ελλάδα — την Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης, την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και την WWF Ελλάς — έρχεται να προκαλέσει αίσθηση και να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου. Οι οργανώσεις καλούν την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης να επανεξετάσει την αδειοδότηση των τεσσάρων αιολικών σταθμών, υπογραμμίζοντας σοβαρά περιβαλλοντικά ζητήματα και αμφιβολίες για τη νομιμότητα της διαδικασίας.
Ο ένας από αυτούς τους σταθμούς, ο σταθμός ΔΕΡΒΕΝΙ, έχει σχεδιαστεί να εγκατασταθεί σε περιοχή που βρίσκεται μέσα στο Νότιο Δασικό Σύμπλεγμα του Έβρου, μέρος του δικτύου Natura 2000, μια ζώνη με ιδιαίτερη περιβαλλοντική προστασία. Μάλιστα, τμήμα του σταθμού ΔΕΡΒΕΝΙ βρίσκεται εντός Ζώνης Προστασίας της Φύσης, όπου σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία απαγορεύεται η τοποθέτηση ανεμογεννητριών.
Η περιβαλλοντική μελέτη που συνοδεύει το έργο αποκαλύπτει ότι από τις οκτώ ανεμογεννήτριες, τρεις θα βρίσκονται μέσα στη Ζώνη Προστασίας της Φύσης, ενώ οι υπόλοιπες πέντε θα τοποθετηθούν σε απόσταση 40 έως 800 μέτρων εκτός αυτής. Τα υπόλοιπα τρία αιολικά πάρκα — ΑΓΥΓΙΑΤΗΣ, ΤΡΕΛΑΣ και ΜΥΤΙΚΑΣ — θα εγκατασταθούν σε κοντινή απόσταση από τις καμένες εκτάσεις, σε κρίσιμα ενδιαιτήματα σπάνιων αρπακτικών πουλιών, απειλώντας έτσι ακόμα περισσότερο τη βιοποικιλότητα της περιοχής.
Ένα από τα βασικά ζητήματα που επισημαίνουν οι οργανώσεις είναι η κατάτμηση των έργων. Οι τέσσερις σταθμοί, αν και ανήκουν στην ίδια εταιρεία και τρεις από αυτούς είναι χωροθετημένοι σε σειρά στην ίδια περιοχή, δεν εξετάζονται συνολικά ως ένα ενιαίο έργο αλλά αδειοδοτούνται ξεχωριστά. Αυτή η πρακτική, που χαρακτηρίζεται ως «σκόπιμη κατάτμηση», επιτρέπει την υποβάθμιση των συνολικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, καθώς κάθε έργο παρουσιάζεται ως μεμονωμένο και με μικρότερη επίπτωση, αποφεύγοντας έτσι πιο αυστηρούς ελέγχους και πιθανές απορρίψεις.
Το πλέον ανησυχητικό είναι ότι στην ίδια περιοχή, η οποία έχει χαρακτηριστεί από τη διοίκηση και το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ως ακατάλληλη για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών για περιβαλλοντικούς λόγους, έχουν ήδη απορριφθεί στο παρελθόν αιτήσεις για παρόμοια έργα. Παρόλα αυτά, οι επενδυτές επιμένουν να καταθέτουν νέες αιτήσεις, αξιοποιώντας νομοθετικές τροποποιήσεις και πρακτικές που επιτρέπουν την επανάληψη του αιτήματος υπό διαφορετικές προϋποθέσεις.
Πολιτικές επιδράσεις και συγκρούσεις συμφερόντων
Το ζήτημα αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον και σε πολιτικό επίπεδο, καθώς σχετίζεται με σημαντικές προσωπικότητες του κυβερνητικού και επιχειρηματικού χώρου. Ένα από τα πρόσωπα που εμπλέκονται είναι η Αλεξάνδρα Γουρζή, δικηγόρος και επικεφαλής της νομικής εκπροσώπησης της ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας), η οποία, σύμφωνα με την κοινή γνώμη, βρίσκεται στο επίκεντρο μίας περίπλοκης σύγκρουσης συμφερόντων.
Η Αλεξάνδρα Γουρζή είναι σύζυγος του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, ενώ ο πατέρας της, Μιχαήλ Γουρζής, είναι εκτελεστικός αντιπρόεδρος του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ — μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα και ένας από τους βασικούς παίκτες στην αγορά αιολικών πάρκων.
Η ΡΑΕ, στην οποία η Αλεξάνδρα Γουρζή έχει καθοδηγητικό ρόλο, είναι η ρυθμιστική αρχή που εκδίδει τις άδειες εγκατάστασης και παραγωγής ενέργειας από έργα ΑΠΕ, συμπεριλαμβανομένων αυτών που σχετίζονται με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε νομοθετικές αλλαγές που διευκολύνουν την αδειοδότηση και την υλοποίηση αυτών των έργων, απομακρύνοντας γραφειοκρατικά και περιβαλλοντικά εμπόδια.
Η συνύπαρξη των επαγγελματικών ρόλων και η άμεση οικογενειακή σύνδεση δημιουργούν σοβαρές εντυπώσεις περί πιθανών συγκρούσεων συμφερόντων και παραβίασης των αρχών της διαφάνειας και της δικαιοσύνης στην πολιτική και οικονομική διαχείριση των έργων ΑΠΕ.
Παράλληλα με το ζήτημα των αιολικών σταθμών, μια πρόσφατη καταγγελία έχει προκαλέσει νέες συζητήσεις γύρω από το ζεύγος Γεραπετρίτη. Η Αλεξάνδρα Γουρζή φέρεται να στράφηκε δικαστικά κατά του Υπουργείου Πολιτισμού, καταθέτοντας αίτηση ώστε να αποτραπεί η ανέγερση πολυκατοικίας δίπλα στην ιδιωτική της κατοικία. Το επιχείρημα βασίζεται σε πιθανή ύπαρξη αρχαιολογικών ευρημάτων στην περιοχή, γεγονός που ακυρώνει στην πράξη μια επένδυση 1,3 εκατομμυρίων ευρώ από γνωστή κατασκευαστική εταιρεία.
Ωστόσο, στα έγγραφα της δικαστικής απόφασης επισημαίνεται ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για την ύπαρξη αρχαιοτήτων, ενώ ταυτόχρονα η συγκεκριμένη περιοχή θεωρείται εντός πλαισίου ενεργειακής ανάπτυξης και πολεοδομικού σχεδιασμού. Παρόλα αυτά, η απόφαση του δικαστηρίου οδήγησε στην αναστολή της κατασκευής της πολυκατοικίας και μάλιστα το δικαστήριο υποχρέωσε τόσο το Υπουργείο Πολιτισμού όσο και τον Δήμο Αλίμου να καλύψουν τα δικαστικά έξοδα.
Αυτή η εξέλιξη έχει δημιουργήσει υπόνοιες περί ατομικών συμφερόντων και προσπάθειας αποτροπής επένδυσης με στόχο την προστασία της ιδιωτικής ιδιοκτησίας ή ακόμη και της θέας γύρω από το σπίτι της κυρίας Γουρζή.
Προβληματισμοί
Η υπόθεση των αιολικών σταθμών στον Έβρο, σε συνδυασμό με τις αποκαλύψεις για τις σχέσεις της οικογένειας Γεραπετρίτη με μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους και τη δικαστική εμπλοκή της Αλεξάνδρας Γουρζή, αποτελεί παράδειγμα της πολυπλοκότητας των σύγχρονων ζητημάτων που συνδέουν το περιβάλλον, την πολιτική και την επιχειρηματικότητα.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις καλούν σε αυστηρή τήρηση των κανόνων προστασίας της φύσης και σε διαφάνεια στις διαδικασίες αδειοδότησης, ώστε να μην υπονομεύεται η βιοποικιλότητα και να μη θυσιάζονται φυσικοί πόροι στον βωμό συμφερόντων. Παράλληλα, η κοινωνία και η δικαιοσύνη καλούνται να διερευνήσουν τις περιπτώσεις όπου η διαπλοκή πολιτικών, επιχειρηματικών και προσωπικών συμφερόντων φαίνεται να επηρεάζει την πολιτική βούληση και τις αποφάσεις που αφορούν την εθνική ενεργειακή πολιτική.
Σε μια περίοδο που η ενεργειακή μετάβαση και η αντιμετώπιση των προβλημάτων που επιφέρει, απαιτούν ορθολογικές και περιβαλλοντικά φιλικές επιλογές, η διαφάνεια, η κοινωνική λογοδοσία και ο σεβασμός στους νόμους και τις αρχές της δημόσιας διοίκησης είναι απαραίτητα συστατικά για να αποφευχθούν δυσάρεστες εκπλήξεις και να διασφαλιστεί το κοινό καλό.
Η επόμενη απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης θα είναι καθοριστική για το μέλλον αυτών των αιολικών σταθμών και το τοπίο της περιβαλλοντικής προστασίας στην περιοχή του Έβρου.
Η προσοχή όλων στρέφεται τώρα εκεί — και παράλληλα, οι φωνές ζητούν να υπάρξει επιτέλους μια ανεξάρτητη εισαγγελική διερεύνηση, ώστε να αποδοθούν ευθύνες και να μην θυσιαστεί το περιβάλλον στο βωμό πολιτικών και επιχειρηματικών συμφερόντων.
newsprime.